Η νέα κυβέρνηση, η οποία θα προκύψει στις 25 Ιουνίου, θα πρέπει να θέσει ως πρωταρχική της προτεραιότητα την ποιότητα της ζωής και την ευημερία των πολιτών (wellbeing).
Η υγεία, η παιδεία, το δημογραφικό, η ουσιαστική αύξηση των εισοδημάτων, καθώς και η ποιότητα ζωής των πολιτών, θα πρέπει να αποτελέσουν τις άμεσες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης.
Στα πλαίσια αυτά, ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός αποτελεί το απαραίτητο και ταυτόχρονα το πλέον κατάλληλο εργαλείο για την επίτευξη του φιλόδοξου αυτού σκοπού. Οι πολίτες χρειάζονται την χρηματοοικονομική εκπαίδευση για μια σειρά από λόγους, όπως:
- για την κατανόηση της σημαντικότητας της αποταμίευσης και της δημιουργίας κεφαλαίου έκτακτης ανάγκης.
- για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της υπερχρέωσης.
- για την αποτελεσματική αξιοποίηση των χρημάτων τους χρησιμοποιώντας τις αρχές της διεθνικής και διαχρονικής διαφοροποίησης.
- για τη μείωση των περιττών δαπανών, αυξάνοντας το διαθέσιμο εισόδημά τους.
- αλλά ακόμα και για τη βέλτιστη αξιοποίηση του διαθέσιμου χρόνου τους.
Ας αναφέρουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα:
Την περίοδο 2019-2022, οι πολίτες «έπαιξαν» στον νόμιμο τζόγο το ασύλληπτο ποσό των 84 δισ. ευρώ, το οποίο αναλογεί περίπου στις μισές καταθέσεις της χώρας!
Το ποσό είναι αληθινά εξωπραγματικό και ας αναλογιστούμε για λίγο το πόσο χρήσιμο θα ήταν για την οικονομία μας, αλλά και για τους ίδιους τους πολίτες, αν ένα μικρό ποσοστό της σπατάλης αυτής κατευθύνονταν σε παραγωγικές επενδύσεις, για παράδειγμα μέσω του crowdfunding!
Για λόγους επιστημονικής ακρίβειας αξίζει να σημειωθεί ότι το αναφερόμενο ποσό, το οποίο για το 2022 συγκεκριμένα ανήλθε στα 29 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μια αύξηση της τάξης του 29,99% σε σχέση με το 2021, αφορά στον λεγόμενο κύκλο των εργασιών (Total Gaming Revenue, TGR), δηλαδή το συνολικό ποσό που στοιχημάτισαν οι παίκτες.
Θα πρέπει να παρατηρήσουμε πως ένα μέρος από αυτή την ταχεία διόγκωση των ποσών, προέρχεται από τα διαδικτυακά παίγνια και την ιδιομορφία που παρουσιάζουν ως προς την δυνατότητα άμεσου «επαναστοιχηματισμού» των κερδών. Στο ίδιο πλαίσιο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων πόσα χρήματα «έπαιξαν» από την τσέπη τους οι πολίτες ή πόσα αποτέλεσαν μέρος των κερδών τους.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι όμως το ύψος των ακαθάριστων εσόδων (Gross Gaming Revenue, GGR), τα οποία προκύπτουν μετά την αφαίρεση των αποδοθέντων κερδών στους παίκτες. Τα ακαθάριστα έσοδα για το 2022 διαμορφώθηκαν στα 2.344,76 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μια ετήσια αύξηση της τάξης του 26,13% σε σχέση με το 2021.
Για όλους τους παραπάνω λόγους δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε ότι η χρηματοοικονομική εκπαίδευση των πολιτών, από εκπαιδευτές που γνωρίζουν ολιστικά την χρηματοοικονομική επιστήμη - και όχι από δικηγόρους, ψυχολόγους και κοινωνιολόγους (!) - θα έπρεπε να ήταν ο κύριος στόχος της νέας κυβέρνησης.
* Ο κ. Νικόλαος Δ. Φίλιππας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής Πανεπιστημίου του Πειραιά, Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού