Το όνειρο της Κίνας να έχει υπό τον σχεδόν πλήρη έλεγχό της τη Ρωσία γίνεται πραγματικότητα και μάλιστα με τη βοήθεια της Δύσης. Μπορεί οι δυτικές κυρώσεις για την ώρα να μην είναι αισθητές στο κοινό, πλην όμως έχουν κλείσει στη Ρωσία τον δρόμο του τεχνολογικού της εκσυγχρονισμού και της ψηφιακής μετάβασης.
Έτσι, μπορεί από την εισβολή της στην Ουκρανία και μετά η Ρωσία να μην αισθάνθηκε άμεσα τις δυτικές κυρώσεις, πλην όμως, σε βάθος χρόνου, ο ρωσικός παραγωγικός ιστός θα γνωρίζει σοβαρότατα προβλήματα ανανέωσής του. Και αυτή είναι μια ουσιαστική διάσταση των κυρώσεων.
Υπάρχει όμως και μια άλλη, που και αυτή έχει τεράστια σημασία. Ενώ μετά τις κυρώσεις η ρωσική κυβέρνηση αντέδρασε με αρκετή επιτυχία στους συναλλαγματικούς περιορισμούς, στον αποκλεισμό από τις διεθνείς αγορές και στην κάμψη των εξαγωγών, στα παρασκήνια του Κρεμλίνου, κάποιοι προβληματίζονται.
Η σχέση της Μόσχας με τον βασικό της σύμμαχο, το Πεκίνο, μοιάζει όλο και περισσότερο με προωθημένη οικονομική εξάρτηση. Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε κατά σχεδόν ένα τρίτο, φτάνοντας το ρεκόρ των 190 δισ. δολ. το 2022, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία των κινεζικών τελωνείων.
Τα ενεργειακά εμπορεύματα αντιπροσωπεύουν περισσότερα από τα δύο τρίτα των ρωσικών εξαγωγών προς την Κίνα: η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Κίνας και ο τέταρτος μεγαλύτερος προμηθευτής LNG. Το μειονέκτημα αυτών των εξαγωγών που σπάνε ρεκόρ είναι ότι ένας αγοραστής μπορεί να επηρεάσει τις τιμές, ενώ η διαπραγματευτική θέση της Ρωσίας γίνεται πολύ πιο αδύναμη.
Οι εισαγωγές της Ρωσίας από την Κίνα, εν τω μεταξύ, αποτελούνται όχι μόνο από καταναλωτικά αγαθά αλλά όλο και περισσότερο και από προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Οι εισαγωγές κινεζικών φορτηγών, εκσκαφέων και ανταλλακτικών οχημάτων αυξήθηκαν σημαντικά το 2022.
Παρά τους δυτικούς περιορισμούς στον εφοδιασμό της Ρωσίας με ημιαγωγούς και μικροτσίπ, η χώρα προμηθεύεται τα περισσότερα από αυτά από κινεζικές εταιρείες.
Γίγαντες όπως η Huawei μπορεί να προσέχουν τις προμήθειές τους στη Ρωσία λόγω ανησυχίας για τις παγκόσμιες δραστηριότητές τους, αλλά μικρότερες κινεζικές εταιρείες εισέρχονται συνεχώς στη ρωσική αγορά.
Οι πληρωμές προς και από Κινέζους εταίρους γίνονται σε μεγάλο βαθμό σε γουάν και όχι σε ρούβλια. Το ποσοστό των πληρωμών για ρωσικές εξαγωγές και εισαγωγές σε γουάν έχει επίσης αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια.
Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να στραφεί στο γουάν και στις συναλλαγές της με άλλες χώρες. Η πολυδιαφημισμένη αποδολαριοποίηση της ρωσικής οικονομίας απλώς μετατρέπεται σε γουανοποίησή της. Και αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο όπου το κινεζικό νόμισμα θα μπορούσε να μπει σε φάση υψηλής αστάθειας.
Με βάση λοιπόν τις παραπάνω εξελίξεις, η ρωσική οικονομία έχει εισέλθει στο δρόμο της παρακμής. Οι κυρώσεις που επηρεάζουν τον τεχνολογικό τομέα, έχουν ήδη αφαιρέσει από τη Ρωσία την ικανότητά της να αναπτύσσεται με έργα τις υπεράκτιες ενεργειακές πηγές της και να αξιοποιεί νέα κοιτάσματα. Το έργο αυτό το έχουν αναλάβει με πολύ μακροπρόθεσμες συμβάσεις οι Κινέζοι, οι οποίοι δεν βιάζονται να επενδύσουν.
Την ίδια στιγμή, οι κυρώσεις περιόρισαν επίσης την πρόσβασή της σε τουρμπίνες και τεχνολογία για την κατασκευή σύγχρονων δεξαμενόπλοιων, ατμομηχανών, αυτοκινήτων, δικτύων επικοινωνίας επόμενης γενιάς και άλλων προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, καθώς και αφαίρεσαν τη Ρωσία από την παγκόσμια συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη και τους κβαντικούς υπολογιστές. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επομένως, το Κρεμλίνο θα πρέπει να οικοδομήσει οποιαδήποτε σχέδια για μελλοντική οικονομική ανάπτυξη γύρω από το εμπόριο ενέργειας.
Η συνεχής εστίαση στις τιμές των εμπορευμάτων και η απότομη αύξηση της στρατιωτικοποίησης των κρατικών δαπανών (στο ένα τρίτο περίπου του προϋπολογισμού) σημαίνει ότι η οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας θα παγώσει για πολύ καιρό ακόμη. Ακόμη και όταν τελειώσει η ενεργός φάση του πολέμου, οι στρατιωτικές δαπάνες είναι απίθανο να μειωθούν, όσο συνεχίζεται οποιαδήποτε μορφή πουτινισμού. Και από την άποψη αυτή, τα διαρθρωτικά ρωσικά προβλήματα στους τομείς της παραγωγής και της τεχνολογικής ανανέωσης είναι σοβαρά.
Το Κρεμλίνο θα χρειαστεί να αναπληρώσει το οπλοστάσιό του και να προετοιμαστεί για ένα νέο πόλεμο. Η μεταφορά στρατιωτικής τεχνολογίας σε μη στρατιωτικούς τομείς, ωστόσο, δεν είχε ποτέ μεγάλη επιτυχία στη Ρωσία. Ούτε έχει νόημα να περιμένουμε κάτι καλό από την αντίστροφη εκβιομηχάνιση και την επιστροφή στην απαρχαιωμένη τεχνολογία.
Τον περασμένο αιώνα, η Ρωσία ακολούθησε επίσης μια οικονομική πολιτική βασισμένη στο εμπόριο πρώτων υλών και ένα φουσκωμένο στρατιωτικό - βιομηχανικό σύμπλεγμα. Πλήρωσε βαρύ τίμημα για αυτή την αναποτελεσματικότητα στη δεκαετία του 1990. Τώρα η Ρωσία φαίνεται έτοιμη να επαναλάβει αυτό το λάθος.
Οι διάφοροι πουτινολάτρες ας έχουν υπόψη τους αυτές τις μικρολεπτομέρειες.