Οταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από ένα έτος πολλές ευρωπαϊκές και G-7 εταιρείες ανακοίνωσαν ότι ως ένδειξη διαμαρτυρίας θα εγκατέλειπαν τη Ρωσία. Με αυτό τον τρόπο εξέφραζαν αφενός την διαμαρτυρία τους για την παράνομη εισβολή και από την άλλη την αλληλεγγύη τους με τον ουκρανικό λαό.
Ομως σύμφωνα με έρευνα του ελβετικού Πανεπιστημίου του St.Gallen μέχρι τουλάχιστον τον περασμένο Νοέμβριο λίγες δυτικές επιχειρήσεις είχαν υλοποιήσει τις εξαγγελίες τους. Από τις 1.404 επιχειρήσεις της ΕΕ και των G-7 με τις 2.405 θυγατρικές στη Ρωσία, λιγότερες από 9% είχαν κλείσει έστω και μία θυγατρική.
Στην (υποτιθέμενη) έξοδο των εταιρειών πρωτοστατούσαν οι αμερικανικές εταιρείες όμως ακόμα και αυτές -μέχρι τον Νοέμβριο τουλάχιστον- είχαν κλείσει λιγότερο από το 18% των θυγατρικών τους που λειτουργούσαν στη Ρωσία. Το 15% των ιαπωνικών εταιρειών είχαν φύγει και μόλις 8,3% των εταιρειών που προέρχονταν από την ΕΕ. Από τις ευρωπαϊκές και G-7 εταιρείες που συνέχιζαν να λειτουργούν στην Ρωσία 19,5% ήταν γερμανικές, 12,4% αμερικανικές και 7% ιαπωνικές.
Ανάλογα είναι και τα αποτελέσματα μιας πιο πρόσφατης έρευνας που έκανε η Σχολή Οικονομικών του Κιέβου. Σύμφωνα με αυτήν μόλις 200 ξένες εταιρείες έχουν μέχρι στιγμής εγκαταλείψει την ρωσική αγορά αριθμός που δεν υπερβαίνει το 10% των ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην χώρα.
Η ανάλυση του Κιέβου περιλάμβανε 3.157 ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούντo στη Ρωσία πριν απο την έναρξη του πολέμου.
- Μόλις 213 από αυτές εγκατέλειψαν την χώρα το περασμένο έτος, δηλ. το 6,7%.
- Ακόμα 473 ανακοίνωσαν ότι σχεδιάζουν να φύγουν αλλά δεν το έχουν πράξει ακόμα.
- Πάντως όλες σχεδόν οι επιχειρήσεις που παραμένουν έχουν περιορίσει τις δραστηριότητες τους.
- Άλλες πάλι εταιρείες έκλεισαν τα καταστήματα τους για να τα ξανανοίξουν στο όνομα εταιρειών άλλων χωρών που όμως ανήκαν στον ίδιο όμιλο-με άλλα λόγια έκαναν rebranding.
Ετσι η Reebok μετέφερε τις δραστηριότητες της σε μία τουρκική εταιρεία holding και έκανε rebrand τα καταστήματα της ως Sneaker Box. H Coca-Cola εγκατέλειψε την Ρωσία όμως τα ράφια των Ρωσικών σουπερμάρκετ είναι γεμάτα από κάτι που ονομάζεται Kind Cola και κατασκευάζεται στα εργοστάσια της Coca-Cola στην Ρωσία. Το ίδιο συνέβη με την Sprite και την Fanta που απέκτησαν νέα ονόματα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση εταιρειών που έφυγαν και... δεν έφυγαν! Πρόκειται για εταιρείες που ενώ πούλησαν τα ενεργητικά τους στοιχεία διασφάλισαν επίσης το δικαίωμα να τα επαναγοράσουν στο άμεσο μέλλον.
Ετσι όταν η Renault και η Nissan πούλησαν τα ενεργητικά τους στοιχεία στην Ρωσία στο συμβόλαιο τους υπήρχε μια ρήτρα που τους έδινε το δικαίωμα να τα ξαναγοράσουν μέσα στα επόμενα 6 έτη. Να σημειωθεί ότι η Nissan συνεχίζει να πληρώνει τους εργαζόμενους για να τους διατηρήσει παρόλο που δεν έχει την νομική υποχρέωση να το κάνει.
Κάτι ανάλογο συνέβη και με τα 847 καταστήματα της McDonald που αγοράστηκαν από τον Ρώσο επιχειρηματία Αlexander Gorvo. Και εδώ στο συμβόλαιο υπάρχει ρήτρα που επιτρέπει στην αμερικανική εταιρεία να ξαναγοράσει την αλυσίδα καταστημάτων της τα επόμενα 6 έτη.
Αυτές οι ρήτρες επαναγοράς είναι ιδιαίτερα σημαντικές διότι εκφράζουν την αισιοδοξία ενός σημαντικού τμήματος του δυτικού επιχειρηματικού κόσμου ότι η σημερινή τρέλα δεν θα διαρκέσει για πάντα και ότι θα μπορέσουν να επανέλθουν και να ενσωματωθούν ξανά χωρίς προβλήματα στην ρωσική αγορά.
Εδω φυσικά ιδιαίτερα αισιόδοξη φαίνεται να είναι η Nissan που συνεχίζει να αμείβει το εργατικό της προσωπικό έτσι ώστε όταν επιστρέψει να μην χρειαστεί να απωλέσει χρόνο και χρήματα ψάχνοντας για ειδικευμένο προσωπικό.
Όμως, παρά τις φήμες περί του αντιθέτου, την πολιτική δεν την διαμορφώνουν σε τελική ανάλυση τόσο οι επιχειρηματίες, όσο οι πολιτικοί οπότε κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν η αισιοδοξία των επιχειρηματιών θα αποδειχθεί τελικά δικαιολογημένη.