Πολιτικές και οικονομικές θεωρίες έρχονται και παρέρχονται χωρίς πάντοτε να υπάρχει σοβαρός λόγος.
Κάποτε ο «μαρξισμός» ήταν το αγαπημένο πλαίσιο αναφοράς κάθε διανοούμενου με σεβασμό για τον εαυτό του όμως σήμερα θα βρει κανείς ελάχιστους να τον επικαλούνται. Μετά ήρθε η μόδα του «νεοφιλελευθερισμού» πού και αυτή πέρασε σχετικά σύντομα. Ακολούθησε η «παγκοσμιοποίηση» πού σήμερα θεωρείται και αυτή μια «ξεπερασμένη» έννοια.
Ομως πολλές φορές αυτές οι αλλαγές αντιπροσωπεύουν διανοητικές μόδες και όχι κάποια πραγματική αναγκαιότητα. Πάρτε, για παράδειγμα, την περίπτωση της «παγκοσμιοποίησης». Σήμερα η μέχρι προ μερικών ετών δημοφιλής αυτή έννοια βρίσκεται στο πυρ το εξώτερον με τις ελίτ να συμφωνούν ότι η διαδικασία αυτή πνέει τα λοίσθια. Ομως η πραγματικότητα δείχνει ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Ετσι μόλις πρόσφατα η Tesla ανακοίνωσε ότι προτίθεται να κατασκευάσει ένα «γιγα-εργοστάσιο» στο Μεξικό που θα παράγει πάνω από 1 εκατομμύριο αυτοκίνητα ετησίως. Η συνολική επένδυση της εταιρείας στο Μεξικό αναμένεται να ανέλθει σε 7 δισ. δολάρια ενώ αναμένεται ότι θα απασχολεί 7000 εργαζόμενους.
Απο την πλευρά της η Apple ανακοίνωσε ότι θα κατασκευάζει το 25% των προϊόντων της στην Ινδία λόγω των προβλημάτων με την Κίνα. Η ΤSMC της Ταϊβάν που είναι η μεγαλύτερη κατασκευάστρια εξελιγμένων μικροτσίπ στον κόσμο επένδυσε 12 δισ. δολάρια το 2020 για να χτίσει ένα εργοστάσιο ημιαγωγών στην Αριζόνα. Σήμερα ανακοινώνει το άνοιγμα ενός δεύτερου εργοστασίου στην ίδια πολιτεία ανεβάζοντας το επενδυτικό της κεφάλαιο σε 40 δισ. δολάρια.
Παράλληλα η Noah Itech, μία κινεζική εταιρεία προμηθεύτρια της Tesla πρόσφατα επένδυσε 100 εκατ. δολάρια σε ένα νέο εργοστάσιο στο Μοντερέι του Μεξικού. Τέλος η βραζιλιανή πολυεθνική καλλυντικών Natura έχει επεκτείνει την παρουσία της σε 73 χώρες στον κόσμο και σε όλες τις ηπείρους εκτός από την Ανταρκτική.
Αυτά δεν είναι μερικά μεμονωμένα παραδείγματα. Αντίθετα εκφράζουν τις τάσεις του παγκόσμιου εμπορίου. Οι στατιστικές δείχνουν ότι ο όγκος και η αξία του παγκοσμίου εμπορίου αυξήθηκαν σημαντικά από τότε που δημιουργήθηκε ο WTO (1995).
Πολλές φορές εκείνοι πού πιστεύουν ότι η παγκοσμιοποίηση υποχωρεί εστιάζονται στο γεγονός ότι καμιά φορά οι εμπορικές ανταλλαγές μεταξύ δύο χωρών μειώνονται. Ετσι π.χ. είναι γεγονός ότι οι εισαγωγές των ΗΠΑ από την Κίνα μειώθηκαν στο 17% το περασμένο έτος σε σχέση με το 22% το 2017. Ομως αυτό που παραβλέπεται εδώ είναι ότι άλλες χώρες πήραν την θέση της Κίνας. Οπως π.χ. το Βιετνάμ που έχει δεκαπλασιάσει τις εξαγωγές του στις ΗΠΑ από το 2007.
Η Κίνα από την πλευρά της μπορεί να χάνει πόντους στην αγορά των ΗΠΑ αλλά είναι σήμερα ο δεύτερος -μετά τις ΗΠΑ-εμπορικός εταίρος των χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Και τι να πει κανείς για το περίφημο μάθημα που υποτίθεται ότι πήραν οι Γερμανοί από την «εξάρτηση» της χώρας στις εισαγωγές ενέργειας από μία μόνη χώρα δηλαδή την Ρωσία; To ότι μία χώρα «εξαρτάται» σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ενός συγκεκριμένου αγαθού είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στο διεθνές εμπόριο -και δεν υπάρχει τίποτα το κακό σε αυτό ούτε χρειάζεται να τινάζει κανείς στον αέρα τους θαλάσσιους αγωγούς για να σταματήσει την «εξάρτηση»....
Ετσι π.χ. οι ΗΠΑ εισάγουν όλα τα ημιτρέιλερς και ελαφρά φορτηγά από το Μεξικό, ενώ με την σειρά του το Μεξικό εισάγει όλο σχεδόν το (κίτρινο)καλαμπόκι και το διυλισμένο πετρέλαιο από τις ΗΠΑ. Μέχρι στιγμής κανείς δεν έχει διαμαρτυρηθεί για αυτή την αμοιβαία «εξάρτηση» .
Παρά τα προβλήματα που δημιούργησε η Covid και πάνω απ’ όλα οι εμπορικές κυρώσεις που έχει επιβάλλει η Δύση στη Ρωσία η παγκοσμιοποίηση ζει και βασιλεύει. Το 2022 η αξία του παγκοσμίου εμπορίου έσπασε ρεκόρ αγγίζοντας τα 32 τρισ. δολάρια.
Οχι άσχημα για ένα θεσμό που υποτίθεται ότι πνέει τα λοίσθια!