Κάτι δεν πάει καλά στο Κρεμλίνο και οι τελευταίοι περίεργοι θάνατοι ολιγαρχών από ατυχήματα, κάνουν την ατμόσφαιρα ακόμα πιο θολή και βαριά. Πόσο μάλλον που οι αποβιώσαντες ολιγάρχες ήταν μεν πολύ φιλικοί προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, πλην όμως επιθυμούσαν μια γρήγορη συμβιβαστική λύση στο Ουκρανικό.
Στην αντιπέρα όχθη όμως, υπάρχει ένα διογκωμένο κύμα εθνικιστών που γίνεται όλο και πιο ισχυρό. Και για την εξέλιξη αυτή, τεράστια είναι η ευθύνη του Ρώσου προέδρου. «Ας πρόσεχε», θα πουν κάποιοι σε δεδομένη στιγμή.
Η επιτυχημένη αντεπίθεση της Ουκρανίας στην περιοχή του Χάρκοβο δεν είναι μόνο μια μεγάλη ήττα για το Κρεμλίνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και στο μέτωπο της προπαγάνδας. Οι ενεργοί Ρώσοι υποστηρικτές του πολέμου είναι εξοργισμένοι και απογοητευμένοι από την υποχώρηση και κατηγορούν τη στρατιωτική ηγεσία της χώρας τους για αυτό.
Τώρα απαιτούν από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να αναλάβει αποφασιστική δράση και αμφισβητούν ακόμη και πόσο σοβαρές είναι πραγματικά οι προθέσεις του στη σύγκρουση. Η αντεπίθεση της Ουκρανίας κατάφερε να εκδιώξει τα ρωσικά στρατεύματα από μεγάλα τμήματα της περιοχής του Χάρκοβο μέσα σε λίγες μόνο ημέρες.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας περιέγραψε αυτό που συνέβη απλώς ως «ανασύνταξη στρατευμάτων». Ωστόσο, η πραγματική κλίμακα της υποχώρησης της Ρωσίας δεν πέρασε απαρατήρητη από τα υπερπατριωτικά κανάλια στην εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram. Οι συγγραφείς τους το έχουν περιγράψει ως καταστροφή και έχουν φτάσει στο σημείο να επικρίνουν τη ρωσική ηγεσία, απαιτώντας την αλήθεια για την κατάσταση στο έδαφος, εκκαθαρίσεις στην αλυσίδα διοίκησης του στρατού και άλλα ριζοσπαστικά μέτρα όπως μια γενική κινητοποίηση και «ολοκληρωτικό πόλεμο».
Όπως υπογραμμίζει ο συνεργάτης του Ιδρύματος Κάρνεγκι για την Ειρήνη, Αντρεϊ Περτσεφ, που έχει γραφείο στη Μόσχα, «από την έναρξη του πολέμου, ο αριθμός των ατόμων που ως υπερπατριώτες έχουν πρόσβαση στο Κρεμλίνο, συνεχώς, ανεβαίνει». Πρόκειται δε για Ρωσόφωνους της Ουκρανίας, στους οποίους ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε υποσχεθεί τα πάντα.
Την ίδια στιγμή όμως «ξυπνούν» και οι Ρώσοι εθνικιστές, οι οποίοι σήμερα είναι έξαλλοι. «Αφού τους κινητοποίησε με ιμπεριαλιστικά συνθήματα και ενέργειες, το Κρεμλίνο βλέπει τώρα τους πιο βιτριολικούς υποστηρικτές της εισβολής να στρέφονται εναντίον του. Η προσπάθεια κατευνασμού τους είναι επίσης μια ριψοκίνδυνη κίνηση, καθώς θα αποξένωνε την παθητική πλειοψηφία της ρωσικής κοινωνίας, η οποία μπορεί να υποστηρίζει την “ειδική επιχείρηση”, αλλά σίγουρα δεν θέλει να συμμετάσχει πραγματικά σε αυτήν», τονίζει σε έκθεσή του ο Α. Περτσέφ.
Σε όλο αυτόν τον κόσμο, το Κρεμλίνο έδωσε πολλά δικαιώματα τα οποία σήμερα μετατρέπονται σε ακραία αιτήματα, με ότι αυτό συνεπάγεται. Οι υπερπατριώτες ζητούν περισσότερους βομβαρδισμούς των ουκρανικών πόλεων και θέλουν ολικές καταστροφές υποδομών. Μιλάμε για παραλογισμό, που έχει σημασία όμως. Διότι όσο ανεβαίνει ο ρωσικός εθνικισμός, τόσο υποχωρεί η δημοτικότητα του Πούτιν.
Οι απλοί Ρώσοι έχουν κουραστεί από τη συσσώρευση πολιτικών ειδήσεων. Οι ακροαματικότητες των κρατικών τηλεοπτικών καναλιών που προβάλλουν σε μεγάλο βαθμό πολιτικές εκπομπές βρίσκονται σε πτώση. Οι ψυχαγωγικές εκπομπές επιστρέφουν σταδιακά στα ερτζιανά κύματα. Το ρωσικό κοινό δεν χρειάζεται να αποσπάσει την προσοχή από τις ειδήσεις σχετικά με την υποχώρηση από το Χάρκοβο: οι άνθρωποι απλά δεν θέλουν να μάθουν. Και η κρατική προπαγάνδα, η οποία από την αρχή επικεντρώθηκε στην έξαλλη ρητορική και όχι στα γεγονότα επί τόπου, τους υποχρεώνει σε αυτό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, ενώ οι υπερπατριώτες πανικοβάλλονται και αρχίζουν να απελπίζονται, οι Μοσχοβίτες γιορτάζουν με ευκολία την Ημέρα της Πόλης.
Το ερώτημα που προβάλλει έτσι είναι αυτό του πως θα αντιδράσει το Κρεμλίνο στις παραπάνω εξελίξεις.
Το Κρεμλίνο δεν μπορεί απλώς να αγνοήσει τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του, φυσικά: η δυσαρέσκειά τους μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλους, λιγότερο ριζοσπαστικούς Ρώσους που υποστηρίζουν τον πόλεμο αλλά έχουν μια λιγότερο νηφάλια άποψη για την κατάσταση του ρωσικού στρατού και που πιστεύουν όντως ότι η Ρωσία δεν έχει αρχίσει πραγματικά να πολεμά. Τότε η πλειοψηφία Πούτιν θα αρχίσει να ξετυλίγεται.
Για το λόγο αυτό, ο πρόεδρος πιθανότατα θα προσπαθήσει να ικανοποιήσει ορισμένα από τα αιτήματα των ριζοσπαστών και να κηρύξει μερική κινητοποίηση ή να αντικαταστήσει την ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας ή να αρχίσει να καταφεύγει σε ακόμη πιο απάνθρωπες μεθόδους διεξαγωγής πολέμου.
Ο πρόσφατος βομβαρδισμός ουκρανικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και άλλων κρίσιμων υποδομών μπορεί να θεωρηθεί η αρχή παρόμοιων δράσεων οι οποίες όμως δυσαρεστούν τους «φίλους» του Πούτιν, όπως ο Κινέζος Χι Σιπίνγκ.
Δεν αποκλείεται έτσι πολύ γρήγορα να δούμε θεαματικές εξελίξεις στην ουκρανική περίπτωση, με τη Ρωσία να αλλάζει τακτική και επιδιώξεις...