H Κομισιόν βλέπει με ιδιαίτερη ανησυχία την αύξηση της επιρροής της Κίνας και της Ρωσίας στην Λατινική Αμερική σύμφωνα με εμπιστευτικό έγγραφο που δημοσιοποίησε η ισπανική εφημερίδα El Pais.Το εμπιστευτικό έγγραφο έχει συνταχθεί από το γραφείο εξωτερικών υποθέσεων επικεφαλής του οποίου είναι ο αντιπρόεδρος της Κομισιον Josep Borel.
Ιδιαίτερα ανησυχεί την Επιτροπή η άνοδος των «αντικαθεστωτικών υποψηφίων», όπως τους χαρακτηρίζει, ο Pedro Castillo στο Περού, ο Gabriel Boric στη Χιλή, η Xiomara Castro στις Ονδούρες, ο Rodigo Chaves στην Costa Rica και ο Gustavo Pedro στην Κολομβία. Μία μέλλουσα επίσης εκλογική νίκη του Ιnacio Lula de Silva στην Βραζιλία θα σφραγίσει αυτή την «αξιοσημείωτη μετάβαση» του πολιτικού πεδίου από τα δεξιά στα αριστερά.
Το νέο αυτό πολιτικό πεδίο αναμένεται να είναι λιγότερο φιλοατλαντικό και περισσότερο ανοικτό σε εναλλακτικές συμμαχίες και ομαδοποιήσεις. Η περιοχή ψήφισε υπέρ της καταδίκης της Ρωσίας στην Γενική Συνέλευση των ΗΕ. Ομως δεν υποστήριξε ούτε την αποστολή όπλων στην Ουκρανία, ούτε τις εμπορικές κυρώσεις. Επιπλέον στην συνάντηση των εκπροσώπων των ευρωλατινοαμερικανικών κοινοβουλίων που έγινε την περασμένη άνοιξη στο Μπουένος Αιρες, οι Ευρωπαίοι δεν κατάφεραν να περάσουν ένα ψήφισμα καταδίκης της Μόσχας παρόλο πού ήταν διατυπωμένο με ακριβώς τον ίδιο τρόπο όπως το ψήφισμα που είχε υπερψηφισθεί στον ΟΗΕ.
Ομως η έκθεση της Κομισιόν πάει πολύ πιο μακριά από την στάση των χωρών της Λατινικής Αμερικής στην ουκρανική κρίση και επικεντρώνεται στις επιπτώσεις της υποχώρησης της ευρωπαϊκής παρουσίας σε πολλές από τις 33 χώρες που συγκροτούν την Λατινική Αμερική. Η υποχώρηση αυτή δημιουργεί ένα κενό το οποίο σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό γεμίζουν τα οικονομικά συμφέροντα του Πεκίνου και η πολιτική επιρροή της Μόσχας.
Η Ευρωπαική Ενωση, σύμφωνα με την έκθεση, έχει εγκαταλείψει την τελευταία δεκαετία την Λατινική Αμερική επιλέγοντας να ασχοληθεί περισσότερο με τα προβλήματα γειτονικών χωρών όπως η Λιβύη, η Συρία και τώρα η Ουκρανία.
Αντίθετα η Κίνα μεταξύ των ετών 2000-2020 πολλαπλασίασε κατά 26 φορές τις επενδύσεις της στην περιοχή και «σήμερα είναι ο πρώτος η δεύτερος εμπορικός εταίρος των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής αντικαθιστώντας την ΕΕ και ξεπερνώντας και τις ΗΠΑ σε πολλές χώρες». Επιπλέον 21 από τις 33 χώρες της Λατινικής Αμερικής συμμετέχουν στην κινεζική πρωτοβουλία «Ο νέος Δρόμος του Μεταξιού» που στοχεύει να διευρύνει τις οικονομικές συναλλαγές του Πεκίνου με αυτές τις χώρες.
«Κινδυνεύει η αξιοπιστία της Ευρώπης και η ικανότητα της να μεγιστοποιεί την επιρροή της στη διεθνή σκηνή» αναφέρει η έκθεση.
Προκειμένου να αντιμετωπισθούν αυτοί οι κίνδυνοι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει στην διάθεση της έναν προϋπολογισμό ύψους 3,5 δισ. ευρώ για προγράμματα συνεργασίας με χώρες της περιοχής. Οι Βρυξέλλες επίσης μελετάν ένα πακέτο επενδύσεων που θα ανακοινωθεί την περίοδο της ισπανικής προεδρίας που μπορεί να φτάσει να ενεργοποιήσει κεφάλαια ύψους 8 δισ. ευρώ.
Ολα αυτά φυσικά δεν γίνονται για αλτρουιστικούς λόγους. Οπως αναφέρει η έκθεση, τρεις από τις χώρες της περιοχής -Βολιβία Αργεντινή και Χιλή- κατέχουν το 60% των παγκοσμίων αποθεμάτων λιθίου ενώ η Βενεζουέλα, η Αργεντινή και η Βραζιλία έχουν σημαντικά αποθέματα πετρελαίου.
Δεν είναι καθόλου σίγουρο, όμως, ότι αυτές οι φιλόδοξες σκέψεις θα υλοποιηθούν. Υπάρχουν δύο κυρίως λόγοι. Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής δεν βλέπουν την ουκρανική κρίση με τον ίδιο τρόπο που την αντιμετωπίζουν οι Βρυξέλλες, ούτε θεωρούν «κίνδυνο» την παρουσία της Ρωσίας και ιδιαίτερα της Κίνας στην περιοχή τους. Οποιαδήποτε λοιπόν προσπάθεια κάνουν οι Βρυξέλλες να συνδέσουν την παροχή βοηθείας με την υιοθέτηση μιας αντιρωσικής και αντικινεζικής στάσης από τις κυβερνήσεις της περιοχής είναι, με τα σημερινά δεδομένα, καταδικασμένη σε αποτυχία.
Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η απογοήτευση πολλών χωρών της Λατινικής Αμερικής με την αδυναμία των Βρυξελλών να υλοποιήσουν τις συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου που έχουν υπογράψει.
Κλασσική περίπτωση η συμφωνία με την Mercosur –η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομική ζώνη εκτός ΕΕ που περιλαμβάνει τις Αργεντινή, Βραζιλία Παραγουάη και Ουρουγουάη-που καθυστερεί εδώ και χρόνια.
Ο λόγος; O προστατευτισμός της Γαλλίας…