Ένας πόλεμος είναι πάντα ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί, όπου και αν συμβεί. Αποδεικνύεται όμως, ότι όσο πιο κοντά στη γεωγραφική μας περιοχή εξελίσσεται τόσο ισχυρότερη είναι η αναστάτωση που προκαλεί στον γενικό πληθυσμό.
Είναι προφανές πως η εγγύτητα των γεγονότων αυξάνει τις ανησυχίες, ενώ η μεγαλύτερη κατανόηση των πολιτικοοικονομικών δεδομένων και οι πιθανές συνέπειές του διαμορφώνουν θέματα προς άμεση διερεύνηση. Ένα ακόμα στοιχείο, που διαμορφώνει την τάση, είναι η χρήση κοινωνικών δικτύων. Στο δυτικό ημισφαίριο αυτή φτάνει το 80% του πληθυσμού, έναντι 58% στο σύνολο του πλανήτη (DataReportal). Με αυτό τον τρόπο η συζήτηση διευρύνεται, αν και όχι πάντα δημιουργικά.
Καταγραφές
Το σημείο που συνδέει τις πολεμικές επιχειρήσεις με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες αφορά στη δημιουργία και στην κατάληψη αδιαμφισβήτητου χώρου αγοράς, καθιστώντας έτσι τον ανταγωνισμό ανίσχυρο.
Η ιδέα του ανοίγματος ενός νέου χώρου στην αγορά και της δημιουργίας νέας ζήτησης καταγράφεται έμμεσα στα περισσότερα εγχειρίδια. Το πλέον γνωστό είναι σίγουρα η «Τέχνη του πολέμου» του Sun Tzu, γραμμένο περίπου 2000 χρόνια πριν. Τα μαθήματα που προσφέρει είναι πολλά, όμως ας σταχυολογήσουμε κάποια που αφορούν τον επιχειρηματικό κόσμο εξίσου. Αρχικά, όλος ο πόλεμος βασίζεται στην προστασία των ανταγωνιστικών πληροφοριών. Στη συνέχεια, η απόλυτη αρίστευση βρίσκεται στην απουσία μαχών. Αν χρειαστεί να γίνει μια «μάχη», καλύτερα να είσαι πρώτος στο πεδίο, σε συνδυασμό με το ότι οι επιθέσεις δεν ανακοινώνονται. Οι μάχες απαιτούν τύμπανα (μερίδιο φωνής - δημοσιότητα) και σημαίες (σήματα, αξίες κ.λπ.).
Σημειώνονται επίσης πέντε επικίνδυνα σφάλματα που μπορεί να επηρεάσουν την πορεία ενός οργανισμού στον ανταγωνιστικό κόσμο μας: Η απερισκεψία, που μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή. Η δειλία, που μπορεί να οδηγήσει σε απραξία. Οι απότομες αντιδράσεις, που μπορεί να προκληθούν από «προσβολές». Το κυνήγι της τιμής, που έχει ευαισθησία στην ντροπή. Η υπερβολική προσήλωση στην ομάδα, που μπορεί να δημιουργεί ανησυχία και άλλα προβλήματα.
Τι μαθαίνουμε σήμερα
Οι επιχειρήσεις πρέπει να εξοπλίζουν το εργατικό και στελεχιακό δυναμικό τους με τα κατάλληλα εργαλεία για να παραμένουν ανταγωνιστικές. Πολλές φορές, οι επιχειρήσεις, ειδικά οι μικρές και μεσαίες, τείνουν να βλέπουν τις επενδύσεις στην τεχνολογία μόνο ως κόστος. Οι επενδύσεις στην τεχνολογία όχι μόνο βοηθούν τους υπαλλήλους να είναι πιο παραγωγικοί, αλλά κάνουν τη διαφορά στην ουσία. Επιπλέον, η προετοιμασία και η εκπαίδευση κάνουν τη διαφορά.
Σε έναν πόλεμο, ο στρατός που έχει εκπαιδευτεί καλά θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις εχθρικές δυνάμεις. Στο επιχειρηματικό περιβάλλον, η εκπαίδευση βοηθά τις ομάδες να αποδίδουν καλύτερα, κάτι που με τη σειρά του μεταφράζεται σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και καλύτερη κερδοφορία. Για παράδειγμα, επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η αποτελεσματική καθοδήγηση των πωλήσεων μπορεί να βελτιώσει τα ποσοστά κέρδους έως και 29%.
Επίσης, ένα από τα βασικά μαθήματα που δίδαξε ο καναδικός στρατός στους Ουκρανούς το 2015 ήταν ότι οι διοικητές των μικρών μονάδων θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις στο πεδίο της μάχης. Αυτή η στρατηγική, λένε στρατιωτικοί αναλυτές, βοήθησε τις ουκρανικές δυνάμεις να σταματήσουν τη μεγάλη ρωσική δύναμη στα βόρεια του Κιέβου. Οι αρχηγοί μικρών μονάδων έφτιαξαν πολλές ενέδρες, οι οποίες λειτούργησαν υπέρ των στρατιωτών τους.
Ενδυναμώνοντας τους ανθρώπους μας και εμπιστευόμενοι τους επικεφαλής των ομάδων μας, θα οδηγηθούμε σε ένα πιο αφοσιωμένο εργατικό δυναμικό, που θα γίνεται όλο και πιο υπεύθυνο και προοδευτικό. Η δημιουργία και διατήρηση χαρούμενων και επιτυχημένων ομάδων λειτουργεί ως μαγνήτης όχι μόνο για τους εργαζόμενους και τους μελλοντικούς εργαζόμενους, αλλά και για τους πελάτες.
Μαθήματα ηγεσίας
Όσοι έχουμε την ευθύνη για την αποτελεσματική λειτουργία μικρών ή μεγάλων ομάδων, γνωρίζουμε ότι μαθαίνουμε περισσότερα από τα λάθη μας. Ο πόλεμος είναι ένα μεγάλο λάθος. Είναι λίγοι οι επιζήσαντες του 2ου ΠΠ και όλοι επισημαίνουν ότι πρέπει να φροντίσουμε το λάθος της παρούσας δυστυχίας να γίνει μάθημα. Άλλωστε τα δίδακτρα είναι ακριβά. Κι αν για εμάς, σε συνθήκες ειρήνης, η συνέπεια ονομάζεται πληθωρισμός και προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, για τους εμπλεκόμενους και ιδιαίτερα για τους άμαχους οι συνέπειες είναι τραγικές. Το χειρότερο είναι ότι θα διαρκέσουν χρόνια…
Στον επιχειρηματικό κόσμο αναδεικνύεται για μια ακόμα φορά η σημασία της ανθεκτικότητας για τη βιωσιμότητα των οργανισμών. Την ικανότητα των εταιρειών να ανακάμπτουν από ανεπιθύμητα συμβάντα και να αντλούν διδάγματα από αυτά, εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα να τοποθετούνται καλύτερα έναντι παρόμοιων περιστατικών, την ενισχύει η ταχύτητα στην ανάκαμψη από οικονομική, επιχειρησιακή και ανθρώπινη άποψη.
Πρέπει να χρησιμοποιούμε τις ευκαιρίες για τη μείωση των κινδύνων (π.χ. μείωση δανεισμού), να εφαρμόζουμε νέους τρόπους για τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και διαχείρισης κρίσεων και την κάλυψη των ατομικών αναγκών σωματικής, συναισθηματικής, οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας των εργαζομένων μας.
Οι ηγέτες που αναζητούν το μέλλον, συγκεντρώνουν όλα τα στοιχεία μέσα στην ομίχλη του επιχειρηματικού πολέμου, κατανοώντας ότι βλέπουν μόνο μερικά από αυτά που συμβαίνουν και αναγνωρίζοντας συνεχώς τις επιπτώσεις, παρά το γεγονός ότι χρειάζεται να λάβουν γρήγορες αποφάσεις, πριν να είναι διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες. Είναι ευέλικτοι και δείχνουν θάρρος όταν οι συνθήκες αλλάζουν και αισθάνονται άνετα με την «ασάφεια». Οδηγούν τους συναδέλφους μέσα από ένα χάος παραμένοντας ήρεμοι, ακούγοντας προσεκτικά και ενεργώντας γρήγορα και αποφασιστικά. Θα ήθελαν να μην υπάρχει «πόλεμος», αλλά γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό.
Δυστυχώς.
(*) Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία που δίνει έμφαση στις λύσεις και την άμεση εφαρμογή τους στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων) Αντιπρόεδρος, AI CATALYST (Όμιλος Τεχνητής Νοημοσύνης)