Ελλείψεις, ενεργειακή κρίση, πληθωρισμός, κερδοσκοπία, εκβιασμοί, αποπαγκοσμιοποίηση κ.λπ., είναι μερικές από τις εκφράσεις που καθημερινά βλέπουν το φως της δημοσιότητας και ιχνογραφούν την πιο επιστημονικά αποκαλούμενη «κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας».
Αυτή η τελευταία, με αφορμή την πανδημία, βρίσκεται σε κρίση, η οποία όμως, αν την αναλύσει κάνεις σε βάθος, μικρή σχέση έχει με τη νόσο Covid-19. Η κρίση εφοδιασμού είναι πρωτίστως θέμα κινεζικού εκβιασμού έναντι των ανταγωνιστών της Κίνας στις διεθνείς αγορές και όχι τόσο σε οικονομικό όσο σε πολιτικό και γεωπολιτικό επίπεδο.
Στην ουσία, η κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι απότοκος της κινεζικής εισόδου πριν από τριάντα χρόνια στο σύστημα της ανοικτής οικονομίας και του μεγάλου φόβου της σημερινής κινεζικής ολοκληρωτικής ηγεσίας μήπως η είσοδος αυτή γίνει ο τάφος του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.
Για να το πούμε με πιο απλά λόγια, ο ανεπτυγμένος φιλελεύθερος και δημοκρατικός κόσμος θα πληρώσει το τίμημα του σκοινιού που οι Κινέζοι τού προσφέρουν για να κρεμαστεί. Το όλο θέμα δεν είναι διόλου απλό και ευχή μας πρέπει να είναι η ειρηνική του αντιμετώπιση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα πρώτα στάδια της κινεζικής εισόδου στην παγκόσμια αγορά, πολλοί πίστεψαν ότι η μετατροπή του κινεζικού κομμουνισμού σε οικονομικό καπιταλισμό αποτελούσε νίκη της διεθνούς φιλελεύθερης τάξης. Εκείνη την εποχή δεν ήταν λίγοι αυτοί που πίστευαν ότι η Κίνα θα υιοθετούσε σταδιακά δυτικές αξίες και άρα θα ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές μιας νέας για τη διεθνή οικονομία εποχής.
Έγκυροι παρατηρητές επεσήμαιναν από διάφορα μέσα ότι η κινεζική τροχιά θα ήταν αυτή της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και της Σιγκαπούρης. Δυστυχώς, παραγνώριζαν τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της ασιατικής δύναμης και την πανάρχαια φιλοσοφία της. Λίγοι είχαν μελετήσει επίσης και τη φύση του κινεζικού κομμουνισμού, καθώς και τους τρόπους λειτουργίας του στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Στη βάση λοιπόν αρκετών λανθασμένων εκτιμήσεων, πολλοί αναλυτές χειροκρότησαν την άνοδο στην ύπατη εξουσία της Κ.Κ. Κίνας του Σι Τζιπίνγκ, ο οποίος όμως, για να φτάσει εκεί που ήθελε, εξαπάτησε ακόμη και τους πιο στενούς του συνεργάτες. Σήμερα λοιπόν ο Κινέζος ηγέτης δείχνει το πρόσωπό του. Υπό την πίεσή του, η Κίνα ακολουθεί μια οικονομική τακτική και πολιτική που λειτουργεί με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο από εκείνους των ανεπτυγμένων δυτικών χωρών.
Στη Δύση, τα κέρδη και η ατομική συσσώρευση πλούτου είναι ο κινητήρας της οικονομικής προόδου, υπό συνθήκες κράτους δικαίου όμως. Αν και οι Κινέζοι μπορεί επίσης να θέλουν να γίνουν πλούσιοι, ο πρωταρχικός στόχος του Κ.Κ.Κ. είναι να ενισχύσει την παγκόσμια δύναμη και επιρροή του πάλαι ποτέ αποκαλούμενου «Μέσου Βασιλείου».
Στην ουσία, η Κίνα φιλοδοξεί να είναι το αντίπαλο δέος στην αγγλοσαξονική κυριαρχία, την οποία και διαφοροποιεί σε κάποιο βαθμό από την ελληνορωμαϊκή, χριστιανική Ευρώπη. Και αυτή τη διαφοροποίηση τη βλέπει κανείς στην αφρικανική της πολιτική και στα κριτήρια που χρησιμοποιεί ανάλογα με πρώην γαλλικές αγγλικές και ιταλικές αποικίες.
Στο δε εσωτερικό, το καθεστώς χρησιμοποιεί τη δύναμή του για να περιορίσει, ακόμη και να φυλακίσει τους επιχειρηματίες της χώρας, εάν αυτοί αψηφούν την εξουσία του. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται ως πολιτικό εργαλείο για να προωθήσουν την άνοδο της Κίνας, ακόμη και μέσα από πλατφόρμες που δεν είναι σοβαρές, όπως το Tik Tok.
Διεθνής ανταγωνισμός
Είναι προφανές από την κινεζική πρακτική ότι ενώ η Κίνα αποδέχεται πως η ενσωμάτωση στο διεθνές σύστημα πρέπει να χαρακτηρίζεται από πολυμέρεια και προσαρμογή σε κανόνες διεθνούς ζήτησης, εντούτοις, κάθε φορά που μπορεί, αγνοεί επιδεικτικά το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει. Από την άλλη πλευρά, μια χώρα με τεράστια εσωτερική αγορά είναι αυτονόητο να επιδιώκει παρουσία και ενδεχομένως κυριαρχία σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η βιοϊατρική και η κατάκτηση του Διαστήματος, που πιθανότατα θα διαμορφώσουν τη μελλοντική οικονομία.
Ο οικονομολόγος Γι-Ζενγκ Λιαν υποστηρίζει ότι η κλοπή τεχνολογίας ενθαρρύνεται και η Κίνα έχει καταστεί «ένα έθνος που κλέβει [τεχνολογία] για πατριωτικούς λόγους». Αυτοί οι «πατριωτικοί λόγοι» εξάλλου αποτελούν και το μεγάλο σύνθημα του κινεζικού καθεστώτος σε ό,τι αφορά τη διαιώνιση της ολοκληρωτικής του εξουσίας. Η άποψη ότι η Κίνα έχει μια τεράστια ιστορική ρεβάνς να πάρει έναντι της Δύσης και ειδικότερα έναντι του αγγλοσαξονικού κόσμου είναι ευρύτατα αποδεκτή στο εσωτερικό της αχανούς χώρας, η οποία δεν ξεχνά τις προσβολές που δέχθηκε από τη βρετανική αυτοκρατορία.
Υπό αυτή την έννοια, το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς έχει σοβαρά «πατριωτικά» ερείσματα στο εσωτερικό της χώρας, παράλληλα όμως γνωρίζει ότι η επιβίωσή του εξαρτάται όλο και περισσότερο από τη διάδοση του πολιτικού αυταρχισμού παγκοσμίως.
Στο πλαίσιο αυτό η Κίνα του Σι Τζιπίνγκ φαίνεται να είναι αποφασισμένη να προωθήσει το αυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησής της ως εναλλακτική πολιτική επιλογή στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδιαίτερα δε τις ασιατικές και τις αφρικανικές. Ακόμα, μετά τα γνωστά γεγονότα στο Χονγκ Κονγκ, η επιδίωξη αυτή θα μπορούσε να επιταχυνθεί με μια στρατιωτική επέμβαση της Κίνας στην Ταϊβάν, η οποία είναι σήμερα δημοκρατικό καρφί στα μάτια της, αλλά και παγκόσμιος ηγέτης στη ζωτική τεχνολογία των ημιαγωγών.
Τον τελευταίο καιρό λοιπόν το δυναμικό νησιωτικό κράτος, ιδιαίτερα μετά το πέρασμα Τραμπ από την αμερικανική προεδρία, αντιμετωπίζει εναέριες επιδρομές από την ηπειρωτική χώρα και βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο του αποκλεισμού. Η απόφαση της Εταιρείας Κατασκευής Ημιαγωγών της Ταϊβάν να κατασκευάσει ένα νέο εργοστάσιο 12 δισ. δολ. στην Αριζόνα θα μπορούσε να είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση ασφαλών προμηθειών για τους Αμερικανούς κατασκευαστές, αλλά και έναυσμα για μια πιο επιθετική οικονομική πολιτική της Κίνας έναντι της Δύσης.
Μέσα στη νέα αυτή τακτική του Πεκίνου, εντάσσονται και τα προβλήματα που η Κίνα προκάλεσε στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς και οι απροκάλυπτοι εκβιασμοί που το καθεστώς ασκεί στους δυτικούς επενδυτές στο έδαφός του.
Η λόγω πανδημίας και κινεζικών ενεργειών διάρρηξη της εφοδιαστικής αλυσίδας αποκάλυψε την ύπαρξη μιας χωλαίνουσας οικονομικής εξάρτησης των χωρών υψηλού εισοδήματος, ειδικά από την Κίνα. Σήμερα, ολόκληρες βιομηχανίες στη Δύση -ιατρικοί εξοπλισμοί, αυτοκινητοβιομηχανίες ή βιομηχανίες τροφίμων- βασίζονται στην Κίνα για έτοιμα προϊόντα ή βασικά τους συστατικά. Όταν η Κίνα δεν μπορεί να προμηθεύει αυτά τα εξαρτήματα (ή αποφασίζει να μην το κάνει), ολόκληρες βιομηχανίες αντιμετωπίζουν εξουθενωτικές ελλείψεις εφοδιασμού.
Αυτές οι τελευταίες αποτελούν σημαντικό ιδεολογικό δώρο για το Κ.Κ. Κίνας, το οποίο μέσω των δικτύων του στη Δύση και στον αναπτυσσόμενο κόσμο αποδίδει την εφοδιαστική κρίση στον «νεοφιλελευθερισμό» και υπονομεύει έτσι την έννοια της διεθνούς φιλελεύθερης τάξης. Αυτήν ακριβώς που σήμερα είναι κυρίαρχη στην Ταϊβάν. Εξ αυτού του γεγονότος μύρια έπονται, στα οποία και θα επανέλθουμε.