Η ίδρυση υποκαταστημάτων αλλοδαπών επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι θεσμοθετημένη ήδη εδώ και πέντε δεκαετίες μέσω των γνωστών «γραφείων νόμου 89». Σκοπός του Ελληνα νομοθέτη το έτος 1967 που εκδόθηκε ο νόμος, ήταν να προσελκύσει ξένες επενδύσεις μέσω της παροχής φορολογικών κινήτρων για την εγκατάσταση στην Ελλάδα αλλοδαπών εμποροβιομηχανικών και ναυτιλιακών επιχειρήσεων με όραμα να καταστεί η χώρα ένας διεθνής πόλος έλξης.
Η σχετική νομοθεσία παρέχει τη δυνατότητα σε εταιρείες εγκατεστημένες στην αλλοδαπή, να ιδρύσουν θυγατρικές ή υποκαταστήματα, γραφεία και πρακτορεία στην Ελλάδα, με αποκλειστικό σκοπό την παροχή προς συνδεδεμένες με αυτές εταιρείες συγκεκριμένων υπηρεσιών. Τα υποκαταστήματα αυτά απολαμβάνουν συγχρόνως σημαντικών φορολογικών πλεονεκτημάτων ιδίως σε ό,τι αφορά τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους.
Ήδη από το 2019, στον κατάλογο των υπηρεσιών που μπορούν να παρέχουν τα υποκαταστήματα αυτού του νόμου προς τις εταιρείες του ομίλου τους, προστέθηκαν νέοι τομείς με σκοπό να καλυφθούν οι σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας και οι εξελίξεις της παγκοσμιοποίησης.
Οι νέοι τομείς αφορούν την ανάπτυξη λογισμικού (ΙΤ), την εφοδιαστική αλυσίδα (logistics), την διαχείριση και εκπαίδευση ανθρώπινου δυναµικού (ΗR) και τις δραστηριότητες τηλεφωνικού κέντρου (call centre). Παράλληλα προβλέφθηκαν και κίνητρα επιχορηγήσεων με σκοπό την προώθηση της ίδρυσης τέτοιων υποκαταστημάτων στην Ελλάδα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο νόμος 89/1967 αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο που επιτρέπει σε πολυεθνικούς ομίλους να εγκαταστήσουν στην Ελλάδα Μονάδες Παροχής Κοινών Υπηρεσιών, τα λεγόμενα “Shared Services Centers”.
Τα τελευταία έχουν ως αποκλειστικό σκοπό την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών προς άλλες εταιρείες του ίδιου ομίλου και αποτελούν μια δυναμικά εξελισσόμενη παγκόσμια τάση χάρη στην τεχνολογική ανάπτυξη και την ενοποίηση της αγοράς εργασίας. Επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να αυξήσουν την λειτουργική τους αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα, να μειώσουν το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών και να λειτουργούν με μεγαλύτερη ευελιξία.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο νόμος, με τις πρόσφατες τροποποιήσεις του, συνιστά βασικό μοχλό για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, καθιστώντας τη χώρα μας ακόμα πιο ανταγωνιστική και συνάμα ελκυστική για την εγκατάσταση τέτοιων μονάδων. Εξάλλου, τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η χώρα από την προσέλκυση τέτοιου είδους επενδύσεων είναι πολλαπλά, με πρωταρχικό την αύξηση των θέσεων απασχόλησης και μάλιστα στελεχιακού προσωπικού σε ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς σύγχρονης επιχειρηματικότητας, όπως η ανάπτυξη λογισμικού.
Μέχρι το 2019 που τροποποιήθηκε ο νόμος, είχαν εγκατασταθεί στην Ελλάδα ήδη περίπου 150 αλλοδαπές επιχειρήσεις με υπαγωγή στο νόμο 89/1967, ορισμένες εκ των οποίων ανήκουν σε μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ξένης επιχείρησης που επέλεξε την Ελλάδα ως τόπο ίδρυσης υποκαταστήματος ή θυγατρικής του παραπάνω νόμου είναι η Red Bull για υπηρεσίες marketing και διαφήμισης προς τον όμιλο.
Μετά δε τη διεύρυνση του καταλόγου των υπηρεσιών, ακολούθησαν πολλές νέες αιτήσεις για τη δημιουργία Shared Services Centers, όπως από τον αμερικανικό όμιλο Sitel Group, τη γερμανική πολυεθνική Τricontes360 για υπηρεσίες call centre και από πολλές ακόμα αναδυόμενες.
Εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι τα φορολογικά κίνητρα που παρέχει ο νόμος, η διεύρυνση των υπηρεσιών που μπορούν να υπαχθούν σε αυτόν, η ασφάλεια του περιβάλλοντος διαβίωσης, η γεωπολιτική θέση της χώρας και το υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό της, αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάδειξη της Ελλάδας σε διεθνές κέντρο εγκατάστασης και λειτουργίας Shared Services Centers.
* Ο Βασίλης Οικονομίδης είναι Δικηγόρος, Διευθύνων Εταίρος της Β. Δ. Οικονομίδης και Συνεργάτες (VDI Law Firm -www.vdilawfirm.com)