Τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), στοχεύουν στη χρηματοδότηση σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων κατά τουλάχιστον 50%, τα οποία θα συμπληρωθούν με δάνεια προερχόμενα από το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ή/και τους Ευρωπαϊκούς Χρηματοπιστωτικούς Θεσμούς (όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης).
Ο δανεισμός αφορά όχι μόνο μεγάλες, αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με κεφάλαια χαμηλού κόστους, διάρκειας τουλάχιστον 12 ετών.
Οι επενδυτικές κατηγορίες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Το πρόγραμμα, πέρα από χρηματοδότηση για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα βοηθήσουν την οικονομία να αντιπαρέλθει την κρίση, όπως αυτή της πανδημίας, στοχεύει στην επιτάχυνση του μετασχηματισμού της Ε.Ε. σε μια οικονομία μηδενικών ρύπων, αλλά και στην άμβλυνση του ψηφιακού χάσματος σε σχέση με τις ΗΠΑ και τις άλλες προηγμένες χώρες.
Αυτό αποτυπώνεται άλλωστε, και στις πέντε επενδυτικές κατηγορίες (πυλώνες), που το Ταμείο όρισε και οι οποίες είναι: επενδύσεις για ένα πιο πράσινο μέλλον, επενδύσεις για ψηφιακό μετασχηματισμό, επενδύσεις με στόχο την καινοτομία και έρευνα, επενδύσεις με βάση την εξωστρέφεια, που είναι οι συνεργασίες μεταξύ ομοειδών ή συμπληρωματικών κλάδων της οικονομίας για εξαγωγές και τέλος, επενδύσεις για συγχωνεύσεις και εξαγορές.
Στα καλά νέα λοιπόν, εντάσσεται το γεγονός ότι οι μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις -αν και αρχικώς εκτιμήθηκε ότι θα βρεθούν εκτός της περιμέτρου του ΤΑΑ- εξασφάλισαν τελικά επιδοτήσεις για επενδύσεις που αγγίζουν συνολικά τα 1,5 δισ. ευρώ.
Οι δε επενδυτικοί τομείς στους οποίους κατευθύνεται το παραπάνω ποσό αφορούν:
- Τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων
- Την ανάπτυξη του αγροδιατροφικού τομέα
- Την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος
- Τις ηλεκτρικές μεταφορές
- Τις νεοφυείς επιχειρήσεις
Το κλειδί του προγράμματος και οι τρεις παγίδες
Η μεγάλη ευκαιρία ωστόσο του προγράμματος για τις ΜμΕ, βρίσκεται στον επενδυτικό πυλώνα που στηρίζει συγχωνεύσεις και εξαγορές. Αποτελεί το «κλειδί» που θα βοηθήσει να μεγαλώσει το μέγεθος των επιχειρήσεων, έτσι ώστε τελικά να επιτρέψει την πρόσβαση τους στους πόρους του.
Πρόκειται για σημαντική δυνατότητα καθώς στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται μικρού μεγέθους επιχειρήσεις – σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο- οι οποίες εμφανίζονται μη ανταγωνιστικές και αδυνατούν να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις. Οι αστικές επιχειρηματικές συμπράξεις συνεπώς, είναι το εργαλείο που θα οδηγήσει τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη συμμετοχή στο πρόγραμμα. Έτσι, εκείνες μεν θα έχουν ως κίνητρο για τη σύμπραξη την πρόσβαση τους σε δανεισμό, ενώ οι μεγάλες εταιρίες, θα έχουν ως κίνητρο τις φορολογικές και ασφαλιστικές ελαφρύνσεις.
Στα παραπάνω ωστόσο υπάρχουν τρεις βασικές προϋποθέσεις:
- Κάθε επένδυση που αιτίεται δάνειο από το ΤΑΑ, θα πρέπει να αποτυπώνει με ακρίβεια το ποσοστό εκείνο του προϋπολογισμού της, που θα διατεθεί σε δαπάνες Πράσινης μετάβασης και Ψηφιακού μετασχηματισμού. Είναι δαπάνες, που αν δεν συμπεριλαμβάνονται και δεν αναλύονται επακριβώς, θα σας κοστίσουν την έγκριση.
- Επίσης, μια δεύτερη παγίδα που υπάρχει, είναι ο όρος για τη μη υπέρβαση του ορίου των κρατικών ενισχύσεων (de minimis), των ποσών δηλαδή που έχει πάρει μια επιχείρηση από κρατικά μέτρα στήριξης και τα οποία δε θα πρέπει να ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο όριο σωρευτικά.
- Τρίτον και εξαιρετικά σημαντικό, η επένδυση θα πρέπει να αξιολογηθεί και να αποδεικνύεται τόσο κερδοφόρα, όσο και βιώσιμη, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η όλη η χρηματοδότηση θα βασίζεται σε ασφαλή οικονομικά κριτήρια. Αυτός ο όρος ενδέχεται όμως να δημιουργήσει ασάφειες ως προς την εφαρμογή του, κυρίως επειδή κάθε τράπεζα αξιολογεί με δικά της κριτήρια.
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να αξιοποιηθεί στο έπακρο η ευκαιρία, δίνοντας αναλυτική πληροφόρηση, ξεκάθαρες διαδικασίες και ταχείς εγκριτικές διαδικασίες στις επιχειρήσεις, βοηθώντας έτσι να δυναμώσουν, να εκσυγχρονιστούν και να κάνουν restart μετά την κρίση που δημιούργησε η πανδημία.
* Ο Δημήτρης Δημητρίου είναι CEO & Founder Εταιρίας CPA