Οσο περισσότερο γίνεται κοινή συνείδηση ότι η δημοκρατία στο βαθμό που σημαίνει την παντοκρατορία των πολιτικών είναι ανεπαρκής, τόσο αυξάνονται και οι προσπάθεις να μεταφερθεί ένα μέρος της εξουσίας τους άμεσα στο λαό. Με αυτό τον τρόπο οι πολίτες θαα πάψουν να είναι οι παθητικοί θεατες των γεγονότων, όπως είναι σε πολλές χώρες σήμερα, αλλά θα συμμετέχουν ενεργά στις λήψεις των αποφάσεων που τους αφορούν.
Διότι είναι προφανές οτι πολλές φορές οι ιεραρχήσεις των πολιτικών έχουν ελάχιστη σχέση με αυτές των πολιτών. Πάρτε πχ το ελληνικό σχέδιο που ενέκρινε το Ταμείο Ανάκαμψης που θέτει ως κεντρικούς στόχους την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την ψηφιοποίηση της κοινωνίας.
Ανεξάρτητα από τι πιστεύει κανείς σχετικά με αυτούς τους αναμφίβολα «πολιτικά ορθούς» στόχους είναι γεγονός ότι σε καμία δημοσκόπηση αν γινόταν οι Έλληνες πολίτες δεν θα έθεταν αυτούς τους στόχους ως πρωταρχικούς για την καθημερινότητα τους.
Την ασφάλεια ίσως να έθεταν σαν πρώτο στόχο οι Έλληνες, όμως τους στόχους του προγράμματος ανάκαμψης ποτέ. Φυσικά οι γερμανικές επιχειρήσεις που θα ωφεληθούν άμεσα απο το ελληνικό πρόγραμμα ανάκαμψης ασφαλώς υποστηρίζουν θερμά αυτούς τους στόχους, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.
Το αίτημα της πιο άμεσης συμμετοχής των πολιτών σε έργα και projects που αφορούν τη ζωή τους είναι ισχυρό σε όλες τις κοινωνίες, αλλά οπωσδήποτε πιο ισχυρό σε κοινωνίες με αδύναμους θεσμούς.
Μια τέτοια χώρα είναι το Μεξικό όπου η πίστη προς την αστυνομία και τους δικαστικούς είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα καθως το έγκλημα κάθε μέρα χτυπάει «κόκκινο». Στην πόλη του Μεξικού λοιπόν για να ενισχυθεί η συμμετοχή του λαού στη διαμόρφωση των συνθηκών στις οποίες θα ζήσει, άρχισε να εφαρμόζεται εδώ από το 2010, σε κάθε συνοικία και γειτονιά (colonia), η ιδέα του «συμμετοχικού προϋπολογισμου».
Αυτό σημαίνει στην ουσία ότι ενα μέρος των χρημάτων που επρόκειτο να δαπανηθεί από τις τοπικές οι πολιτειακές αρχές δίνονται κατ' ευθείαν στους κατοίκους μιας colonia που στην συνέχεια αποφασίζει πως θα τους ξοδέψει. Η πόλη του Μεξικού έχει 1767 τέτοιες γειτονιές
Πιο αναλυτικά η γενική συνέλευση της γειτονιάς παραγγέλει την διεξαγωγή μιας δημοσκόπησης μεταξύ των γειτόνων σχετικά με την ιεράρχηση των προβλημάτων. Οταν έχει καθορισθεί ο στόχος η συνέλευση ακούει ιδέες και προσφορές από επιχειρηματίες και απλές ομάδες ανθρώπων σχετικά με projects που θα μπορούσαν να αναληφθούν και αποφασίζει για την έγκριση τους.
Ετσι στην πόλη του Μεξικού τα τελευταία έτη τα projects που έχουν εγκριθεί αφορούν κυρίως τον χώρο της δημόσιας τάξης που είναι αναμφίβολα το υπ αριθμό ενα πρόβλημα στην πόλη αυτή καθως και σε άλλες πόλεις της Λατινικής Αμερικής.
Έτσι το 2020 από τα 625 projects που εγκρίθηκαν, το 56% αφορούσε προγράμματα ηλεκτροφώτισης δρόμων και δημόσιων χώρων, το 41% την τοποθέτηση βιντεοκάμερων κλπ- δηλαδή projects που αφορούν άμεσα την καταπολέμηση του εγκλήματος.
Μπορει κανείς αύκολα να φαντασθεί τις λυσσώδεις αντιδράσεις στην Ελλάδα που θα ξεσήκωνε μια πρόταση για μια ανάλογη εφαρμογή της ιδεας του «Συμμετοχικού προυπολογισμού».Αντιδράσεις τόσο απο τους βουλευτές οσο και κυρίως απο τους τοπικούς αρχοντες που θα έβλεπαν με αυτό τον τρόπο την εξουσία τους να μειώνεται και αντίστροφα να αυξάνεται η δύναμη των απλών πολιτών της χώρας.