Επί πολλές δεκαετίες η κατανομή των επενδύσεων ενός επενδυτικού χαρτοφυλακίου συνοψίζονταν στο γνωστό κανόνα 60% μετοχές-40% ομόλογα. Ακόμα και όταν κέρδισαν καθολική αναγνώριση η θεωρία του αποτελεσματικού χαρτοφυλακίου (efficient portfolio theory) και ακολούθως τo Capital Asset Pricing Model, οι περισσότεροι επενδυτές συνέχισαν να ακολουθούν τον κανόνα του 60-40.
Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη και η διάχυση υπολογιστικών τεχνολογιών έχει δώσει τη δυνατότητα ακόμα και ιδιώτες επενδυτές (μέσω των επενδυτικών τους συμβούλων) να υπολογίζουν και να υλοποιούν εξατομικευμένες κατανομές επενδυτικών χαρτοφυλακίων που ανταποκρίνονται καλύτερα στο δικό τους επενδυτικό προφίλ και στο δικό τους επενδυτικό ορίζοντα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πολλοί επαγγελματίες των επενδύσεων άρχισαν να κατανέμουν ένα μέρος των χαρτοφυλακίων σε αυτά τα είδη ενεργητικού που είναι ευρύτερα γνωστά σήμερα ως Εναλλακτικές Επενδύσεις (Alternatives Investments) καθώς αυτά προσφέρουν σημαντικά οφέλη και φαίνεται ότι βελτιστοποιούν τη σχέση κινδύνου-απόδοσης του συνολικού χαρτοφυλακίου.
Μια επενδυτική κατηγορία, εντός της οικογένειας των Εναλλακτικών επενδύσεων είναι τα Εμπορεύματα. Αρκετοί ειδικοί των επενδύσεων συνιστούν πλέον μια μεγαλύτερη κατανομή των επενδυτικών χαρτοφυλακίων σε Εμπορεύματα, αναλύοντας τον σπουδαίο ρόλο που αυτά μπορούν να παίξουν στην επίτευξη των επενδυτικών στόχων και στη μείωση του συνολικού κινδύνου ενός χαρτοφυλακίου.
Τα χαρακτηριστικά που κάνουν τα Εμπορεύματα τόσο σημαντικά για να συμπεριληφθούν στο επενδυτικό μας χαρτοφυλάκιο μπορούμε να τα συνοψίσουμε στα παρακάτω τρία σημεία:
- Με αρκετά μεγάλη συνέπεια τα Εμπορεύματα τείνουν να έχουν πολύ χαμηλή συσχέτιση (correlation) με τις αποδόσεις μετοχών και ομολόγων.
- Μακροπρόθεσμα η ζήτηση για συγκεκριμένα εμπορεύματα αναμένεται να αυξηθεί με ρυθμούς μεγαλύτερους από αυτούς που αναμένεται να αυξηθεί η προσφορά τους.
- Τα Εμπορεύματα έχουν υψηλή συσχέτιση με τον πληθωρισμό, κάτι που τα κάνει ισχυρά όπλα για τον επενδυτή ενάντια σε ενδεχόμενη αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών, σε αντίθεση με μετοχές και ομόλογα που έχουν αρνητική συσχέτιση με τον πληθωρισμό.
Για τους παραπάνω λόγους λοιπόν νομίζω είναι σκόπιμο να κάνουμε μια επισκόπηση της αγοράς των Εμπορευμάτων σήμερα και των προσδοκιών για τους επόμενους μήνες.
Οι τιμές των Εμπορευμάτων κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του έτους συνέχισαν την ανάκαμψη τους από τα επίπεδα που είχαν εν μέσω της πανδημίας. Πάνω από το 80% των εμπορευμάτων διαπραγματεύονται σήμερα σε τιμές υψηλότερες από αυτές που είχαν πριν το ξέσπασμά της πανδημίας. Η άνοδος των τιμών τους μέχρι σήμερα αντικατοπτρίζει την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας που αναμένεται να είναι ισχυρή κατά το δεύτερο μισό του 2021.
Ενεργειακά Εμπορεύματα
Οι τιμές του Πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του γαιάνθρακα έχουν ανεβεί το πρώτο τρίμηνο του έτους περίπου 30%. Οι τιμές του πετρελαίου μάλιστα έχουν ανακάμψει από τα χαμηλά τους εν μέσω πανδημίας με την υψηλότερη ταχύτητα από κάθε άλλη φορά σύμφωνα με ανάλυση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Βασικοί παράγοντες αυτής της ανόδου ήταν η ισχυρή αύξηση της ζήτησης με την χαλάρωση των μέτρων της πανδημίας (αν και η κατανάλωση υπολείπεται ακόμη τα προ-πανδημίας επίπεδα) αλλά και η συνεχιζόμενη συγκράτηση της παραγωγής από τα μέλη του OPEC.
Αγροτικά Εμπορεύματα
Ο δείκτης αγροτικών εμπορευμάτων της Παγκόσμιας Τράπεζας έχει ενισχυθεί κατά 9% το πρώτο τρίμηνο του έτους και συνολικά πάνω από 20% από πριν ένα έτος, φτάνοντας κοντά στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 7 ετών. Η άνοδος των τιμών του δείκτη έχει προέλθει κυρίως από την άνοδο στην τιμή του καλαμποκιού και της σόγιας.
Μέταλλα
Ο δείκτης μετάλλων και ορυκτών της Παγκόσμιας Τράπεζας στο πρώτο τρίμηνο του έτους αυξήθηκε κατά 16% περίπου, ενώ από τον Απρίλιο του 2020 είναι 70% ψηλότερα. Οι τιμές του χαλκού, αλουμινίου και σιδήρου έχουν αγγίξει τους τελευταίους μήνες τα υψηλότερα επίπεδα της δεκαετίας. Οι τιμές έχουν εκτοξευτεί κυρίως λόγω της ισχυρής ζήτησης από την Κίνα και της τρέχουσας ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας.
Πέραν της ανόδου που ήδη έχει γίνει στις τιμές τους, τα μαζικά προγράμματα στήριξης της οικονομίας που ακολούθησαν όλες οι χώρες σχεδόν, έχουν αυξήσει τους φόβους ότι έρχεται μια περίοδος υψηλού πληθωρισμού. Την τελευταία εβδομάδα είδαμε αυτούς που φόβους να παίρνουν κεφάλι στα χρηματιστήρια και να οδηγούν τους μετοχικούς τίτλους σε πτώση. Η πραγμάτωση μιας περιόδου με υψηλό πληθωρισμό αναμένεται να φέρει μείωση της αξίας των μετοχών και των ομολόγων και αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων καθώς τα εμπορεύματα έχουν υψηλή θετική συσχέτιση με το πληθωρισμό.
Θα μπορούσαμε εκ κατακλείδι να πούμε ότι από τη μία τα εμπορεύματα είναι ιδανικά εργαλεία βελτιστοποίησης της σχέσης κινδύνου-απόδοσης στα πλαίσια δημιουργίας ενός χαρτοφυλακίου και αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, ενώ από την άλλη είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά προϊόντα για τον βραχυπρόθεσμο επενδυτή, καθώς είναι η κατηγορία ενεργητικού με τη μεγαλύτερη μεταβλητότητα.
*Ο Παναγιώτης Ταναμπασίδης είναι Πιστοποιημένος Αναλυτής Risk Manager στην Nuntius Χρηματιστηριακή