«Δεν μπορούμε να λύνουμε προβλήματα σήμερα χρησιμοποιώντας το ίδιο τρόπο σκέψης που χρησιμοποιούσαμε όταν τα δημιουργούσαμε», Albert Einstein
Οι ταραχές του περασμένου έτους στις ΗΠΑ και ανάλογες ταραχές και σε άλλες δημοκρατίες όπως στην Γαλλία («κίτρινα γιλέκα») στη Χιλή, στην Ελλάδα («αγανακτισμένοι»), Ολλανδία, Αυστρία (antilockdown) κ.ά. δείχνουν ότι εκδηλώσεις που συνδέαμε με δυσλειτουργικά καθεστώτα σήμερα αποτελούν μέρος και της πολιτικής τελετουργίας δημοκρατικών χωρών.
Αυτά τα γεγονότα θέτουν σε αμφισβήτηση την κομματοκρατική αντίληψη της δημοκρατίας σύμφωνα με την οποία η «λαϊκή βούληση» εκφράζεται από τα κόμματα. Οπως αναφέρει ο πολιτικός αναλυτής Jorge Rocha:
«Τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα σήμερα βιώνουν μια πολύ οξεία κρίση και τα νέα κόμματα επίσης δεν έχουν δείξει βαθιές αλλαγές με στόχο την δημιουργία διαφορετικών πολιτικών οντοτήτων. Έχουν κλεισθεί σε μια φούσκα εξουσίας, δεν προσπαθούν να δουν τις ανάγκες του κόσμου, ούτε θεωρούν ως κεντρικό συνομιλητή τους τον λαό, κάτι που δημιουργεί τεράστια έλλειψη εμπιστοσύνης».
Για τα σημερινά πολιτικά κόμματα ο ρόλος του λαού είναι να ψηφίζει μια φορά κάθε 4-5 χρόνια και μετά να πηγαίνει σπίτι του μέχρι να τον ξαναφωνάξουν οι πολιτικοί να πει την γνώμη του.
Ισως αυτή η κατάσταση να ήταν δικαιολογημένη όταν δεν υπήρχε η τεχνολογία για να μεταφέρει με την απαιτούμενη ταχύτητα και ακρίβεια τις ολοένα μεταβαλλόμενες επιθυμίες του εκλογικού σώματος. Ίσως να ήταν δικαιολογημένη την εποχή που υπήρχαν τεράστιες λογιστικές δυσκολίες στο στήσιμο εκλογικών τμημάτων και την ασφαλή μεταφορά των ψηφοφόρων.
Σήμερα όμως αυτές οι συνθήκες δεν υπάρχουν. Η ψηφιακή τεχνολογία έχει αλλάξει δραματικά και ολοκληρωτικά την κατάσταση. Μας επιτρέπει να μεταφέρουμε με την ίδια ταχύτητα και ακρίβεια τις απόψεις μας για π.χ. την ανάγκη των lockdowns, την αστυνομία στις σχολές, τους διορισμούς στο δημόσιο κ.λπ. με την ακρίβεια και την ταχύτητα που μας επιτρέπει να μεταφέρουμε τις επιθυμίες μας στον «ντελιβερά» σχετικά με το αν θέλουμε πατάτες ή μαρούλι με το σουβλάκι μας.
Ομως παρόλα αυτά εξακολουθούμε να λειτουργούμε σαν να επικρατούσαν οι συνθήκες του χτες, όταν δηλαδή δεν υπήρχε η ψηφιακή τεχνολογία. Οι πολιτικές ελίτ εξακολουθούν να «φιμώνουν» τον λαό για 4 χρόνια και μόνο μία ημέρα σε αυτή την τετραετία να του επιτρέπουν να πει και αυτός την άποψη του. Kαμιά φορά του επιτρέπουν κανένα δημοψήφισμα, χωρίς κατ’ ανάγκη να υιοθετούν τα αποτελέσματα του, ιδιαίτερα αν θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα τους όπως συνέβη πριν από μερικά χρόνια στην Ελλάδα.
Είναι προφανές ότι οι νέες γενιές που δεν έχουν ανατραφεί με τις «παλαιές» συνθήκες, που ζουν με το tik-tok το Instagram, τα chat rooms και τα QR codes δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτή την κατάσταση. Ούτε θα πρέπει να αναμένουμε ότι θα έχουν τον ίδιο σεβασμό στους πολιτικούς με εμάς τους «παλαιότερους», στο βαθμό που δεν κατανοούν ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος και η χρησιμότητα τους. Και οι ταραχές θα συνεχιστούν και θα παίρνουν πολλές φορές μορφές καθόλου συμπαθητικές.
Ο Ισπανός φιλόσοφος Αlejandro Llano βλέπει σαν λύση του προβλήματος «μια στάση που ενισχύει την υπευθυνότητα και την συμμετοχή των πολιτών στην διαμόρφωση και ανάπτυξη της πολιτικής ζωής».
Η συνεχής ουσιαστική παρέμβαση του λαού στην λήψη αποφάσεων που επιτρέπει η σημερινή τεχνολογία φυσικά σημαίνει την αντίστοιχη μείωση και σταδιακή εξαφάνιση των «επαγγελματιών της πολιτικής». Ο ρόλος τους ως «διαμεσολαβητών» της λαϊκής βούλησης, σήμερα με την ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και των εφαρμογών της δεν έχει πλέον νόημα. Οι επιθυμίες των πολιτών σήμερα μπορούν να μεταφερθούν στα κέντρα αποφάσεων σε στιγμιαία βάση με ταχύτητα, ακρίβεια και σαφήνεια, χωρίς να απαιτούνται «διαμεσολαβητές»...
Καλά ,θα ρωτήσει κάποιος, αν εξαφανισθούν οι «επαγγελματίες πολιτικοί» ποιοι θα μας κάνουν τα ρουσφέτια;
Ποιος θα διορίζει π.χ. τους «μετακλητούς»;
Αυτό, πράγματι, είναι ένα θέμα...