Στον κόσμο των επενδύσεων, ορισμένες φορές οι πραγματικές ευκαιρίες βρίσκονται εκεί που δεν κοιτάνε οι υπόλοιποι επενδυτές, δηλαδή σε χρηματιστήρια που βρίσκονται κάτω από τα επενδυτικά ραντάρ. Ένα τέτοιο χρηματιστήριο είναι το κυπριακό (Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου).
Η Κύπρος είναι μικρή οικονομία και γεωγραφικά απομονωμένη. Για τις υπάρχουσες εταιρείες αυτό αποτελεί μια ασπίδα, γιατί δύσκολα θα έρθει κάποιος ανταγωνιστής. Από την άλλη πλευρά βέβαια, οι υπάρχουσες εταιρείες δεν μπορούν εύκολα να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους εκτός της χώρας, η εσωτερική αγορά της οποίας είναι περιορισμένη σε μέγεθος. Επομένως, η μικρή οικονομία και η γεωγραφική απομόνωση αποτελεί… νόμισμα με δύο όψεις!
Η κυπριακή οικονομία πάντως σημειώνει ανοδική πορεία κατά τα τελευταία χρόνια και αυτό αποτελεί θετικό στοιχείο για τις εταιρείες του Νησιού της Αφροδίτης!
Το ΧΑΚ έχει πολύ μικρή συναλλακτική δραστηριότητα, με το ενδιαφέρον των επενδυτών να επικεντρώνεται κυρίως στις τραπεζικές μετοχές (Κύπρου και Ελληνική), οι οποίες έχουν ταλαιπωρηθεί τα τελευταία χρόνια από την υπόθεση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Στο ΧΑΚ όμως δεν διαπραγματεύονται μόνο τράπεζες και το γεγονός της χαμηλής εμπορευσιμότητας δεν θα πρέπει απαραίτητα να αποθαρρύνει έναν μακροπρόθεσμο επενδυτή. Άλλωστε πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι το 95% των χαρτοφυλακίων είναι έως 30.000 ευρώ! Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ένας συνετός επενδυτής καλό θα είναι να έχει 10-20 διαφορετικές μετοχές, αντιλαμβάνεται κάποιος ότι για το 95% των επενδυτών δεν υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα εμπορευσιμότητας.
Εν κατακλείδι, η χαμηλή εμπορευσιμότητα μπορεί μεν να αποτελεί μειονέκτημα, αλλά συχνά είναι ένας πολύ καλός λόγος για να είναι κάτι φθηνά αποτιμημένο. Ο καλύτερος των καλύτερων!
Βέβαια, υπάρχει πιθανότητα οι φθηνά αποτιμημένες μετοχές να μείνουν για πάντα φθηνά αποτιμημένες, αν και από την πολυετή εμπειρία προκύπτει ότι συνήθως οι χρηματιστηριακές «αδικίες» (εκεί που πραγματικά υπάρχουν και όχι εκεί που απλά νομίζουμε πως υπάρχουν) κάποια στιγμή αποκαθίστανται και οι τιμές των μετοχών καλύπτουν σε βάθος χρόνου το χαμένο έδαφος.
Δύο ενδεικτικά παραδείγματα
Από το κυπριακό χρηματιστήριο, ας αναφερθούμε ενδεικτικά σε δύο εταιρείες οι οποίες διανέμουν μέρισμα, διότι πολλοί επενδυτές επιθυμούν η διακράτηση των τίτλων τους να ανταμείβεται με χρηματικές διανομές.
Σαλαμίς: Οι κύριες δραστηριότητες της εταιρείας είναι η διαχείριση και εκμετάλλευση ιδιόκτητων πλοίων, ο τουρισμός, οι πρακτορεύσεις πλοίων, οι εκτελωνίσεις και οι διεθνείς μεταφορές.
Για το 2019, τα έσοδα διαμορφώθηκαν στα 53,5 εκατ. ευρώ και τα κέρδη που αφορούν τους μετόχους της μητρικής στα 5,94 εκατ., από τα οποία διένειμε 2,2 εκατ. ευρώ. Τα μετρητά είχαν φτάσει στα 20,4 εκατ. με απουσία τραπεζικού δανεισμού, ενώ κατά την ίδια ημερομηνία, τα ίδια κεφάλαια το 2019 βρίσκονταν στα 41,6 εκατ. ευρώ.
Η τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία αυτής της εταιρείας κυμαίνεται γύρω στα 32 εκατ. ευρώ, επομένως με τα στοιχεία του 2019 έχουμε δείκτη P/E στο 5,4, P/BV (τιμή προς λογιστική αξία) στο 0,77 και μερισματικής απόδοσης στο 6,9%. Επίσης το καθαρό ταμείο (net cash) καλύπτει το 64% της χρηματιστηριακής αποτίμησης!
Το πρώτο φετινό εξάμηνο είχαμε αύξηση του κύκλου εργασιών κατα 4% και άνοδο κερδών κατά 40% (από 0,79 εκατ. σε 1,1 εκατ. ευρώ), πλην όμως η διοίκηση της εταιρείας για το σύνολο του έτους αναμένει μείωση κερδοφορίας σε σχέση με το 2019 και αυτό γιατί οι επιπτώσεις της πανδημίας αναμένεται να επηρεάσουν την κρουαζιέρα και τους τομείς του τουρισμού κατά το δεύτερο εξάμηνο της χρήσης. Τα ίδια κεφάλαια πάντως αυξήθηκαν στις 30 Ιουνίου 2019 στα 42,3 εκατ. και το καθαρό ταμείο στα 22 εκατ. ευρώ, αντιστοιχώντας έτσι στο 69% της χρηματιστηριακής αξίας.
Μεγαλομέτοχος είναι η κα Έλενα Χατζηθεοδοσίου, με ποσοστό 80,25%. Η κα Χατζηθεοδοσίου έχει προχωρήσει δύο φορές σε δημόσια πρόταση, προκειμένου να βγάλει την εταιρεία από το χρηματιστήριο. Το 2017 έκανε δημόσια πρόταση με τίμημα 0,4 ευρώ ανά μετοχή. Το 2018 έκανε πρόταση με τίμημα 0,6 ευρώ ανά μετοχή. Η τιμή σήμερα στο χρηματιστήριο είναι €0,88! Οι δημόσιες προτάσεις απέτυχαν αφού δεν κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από 90%. Κατάφερε όμως να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό της από 43,63% σε 80,25%. Είναι πιθανόν στο μέλλον να ακολουθήσει και άλλη δημόσια πρόταση, ώστε τελικά να αποκτήσει πάνω από 90% της εταιρείας!
Φρου-φρου: Οι κύριες δραστηριότητες της εταιρείας είναι:
- Η παραγωγή και διανομή μπισκότων, δημητριακών προγεύματος, chips, σνακς, παξιμαδιών, φρυγανιών, επιδορπίων και γλυκών.
- Η παραγωγή/εισαγωγή και διανομή βιολογικών τροφίμων.
- Οι επενδύσεις στο χρηματιστήριο και εμπορεύματα.
- Οι επενδύσεις ανάπτυξης και διάθεσης /πώλησης/ενοικίασης γης και ακινήτων.
Από τον ισολογισμό του 2019 προκύπτει ότι ο κύκλος εργασιών του ομίλου ήταν 25 εκατ. ευρώ, τα κέρδη μετά από φόρους 3,22 εκατ., ενώ είχαμε και καταβολή μερίσματος ύψους 1,05 εκατ. ευρώ.
Τα ίδια κεφάλαια το 2019 διαμορφώθηκαν στα 59,6 εκατ., όταν η τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία στο ΧΑΚ κυμαίνεται γύρω στα 27 εκατ. ευρώ.
Άρα, με βάση τις οικονομικές επιδόσεις του 2019, ο τίτλος διαπραγματεύεται με δείκτες P/E 8,4, P/BV 0,45 και μερισματικής απόδοσης 4,2%.
Από το 2001 η εταιρεία διανέμει κάθε χρόνο μέρισμα περίπου 1 εκατ. ευρώ. Στην πάρουσα φάση, για τη χρήση του 2019, αποφάσισε να διανείμει 0,27 εκατ. ευρώ, έτσι ώστε να ακολουθηθεί μια περισσότερο αμυντική στρατηγική, εξαιτίας της αβεβαιότητας που προκύπτει απο την πανδημία.
Η εταιρεία το 2019 κατείχε χαρτοφυλάκιο αξίας 17,7 εκατ. ευρώ (διαθέτει κυρίως γνωστές αμερικανικές μετοχές και μερικές κυπριακές, ενώ επίσης έχει αποκτήσει και χρυσό αξίας 0,82 εκατ. ευρώ).
Το πρώτο εξάμηνο του 2020, η εταιρεία σημείωσε οριακή αύξηση πωλήσεων 1,8% (στα 12,8 εκατ. ευρώ) σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Τα κέρδη απο τη δραστηριότητα των μπισκότων αυξήθηκαν κατά 6,6% (0,64 εκατ. ευρώ), όμως ο Όμιλος υποχρεώθηκε σε ζημίες 1,18 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 1,62 εκατ. το α' εξάμηνο του 2019. Το παραπάνω συνέβη διότι υπήρξε σημαντική μείωση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου εξαιτίας της γενικευμένης πτώσης των χρηματιστηρίων. Τα χρηματιστήρια όμως άρχισαν να ανακάμπτουν μετά το πρώτο εξάμηνο του 2020. Η εταιρεία αξιοποίησε την παραπάνω άνοδο και συγκεκριμένα ρευστοποίησε τέσσερις μετοχικούς τίτλους στις 26 Αυγούστου, αποκομίζοντας κέρδος 1,73 εκατ. ευρώ.
Εκτός από τις δύο προαναφερθείσες εταιρείες, υπάρχουν αρκετές ακόμα περιπτώσεις εισηγμένων στο ΧΑΚ που «σηκώνουν κουβέντα».
Επενδύοντας πάντως κάποιος στο ΧΑΚ αποκτά διαφοροποίηση και σε μια ακόμα χώρα εκτός της Ελλάδας.
Επίσης ίσως βρει ελκυστικότερες αποτιμήσεις από ό,τι στο ελληνικό χρηματιστήριο, οι οποίες συχνά χαρακτηρίζονται από περιορισμένη εμπορευσιμότητα.