Μετά την πετυχημένη αντιμετώπιση της πανδημίας στην πρώτη επιθετική εισβολή της, σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με το στοίχημα της επόμενης ημέρας, η οποία είναι αυτή του μετώπου της οικονομίας.
Ως γνωστόν, το lockdown απέτρεψε την ανεξέλεγκτη μετάδοση του κορωνοϊού και έδωσε πολύτιμες ανάσες στο υγειονομικό σύστημα της χώρας, με μεγάλο οικονομικό κόστος. Το κλείσιμο στο σπίτι ανέστειλε τη λειτουργία δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων, κυρίως στις παροχές υπηρεσιών, εξαφάνισε πωλήσεις και τζίρους, δημιούργησε συνθήκες ανεργίας για χιλιάδες εργαζόμενους, μείωσε σημαντικά τα έσοδα του δημοσίου και αύξησε τις δαπάνες κρατικής στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Έτσι, μέσα σε χρόνο ρεκόρ επανήλθαν στο προσκήνιο τα ελλείμματα του προϋπολογισμού και οσονούπω θα διαπιστώσουμε και αισθητή άνοδο του δημοσίου χρέους σε σχέση με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Είναι σαφές λοιπόν ότι η πανδημία έφερε εντυπωσιακές ανατροπές σε μια κρίσιμη για τη χώρα στιγμή και όταν όλα έδειχναν ότι είχε μπει σε αναπτυξιακή τροχιά.
Τώρα λοιπόν η οικονομία καλείται να ξαναπάρει εμπρός και το τεράστιο στοίχημα είναι αφενός πως θα ανακτήσει τις δυνάμεις της το συντομότερο δυνατόν και αφετέρου πως θα αφήσει πίσω της την δύσκολη και επώδυνη φάση της ανάταξής της. Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι στο διάστημα των επόμενων μηνών θα κριθούν πολλά από τα μέλλοντα να συμβούν στην ελληνική οικονομία.
Και από την άποψη αυτή πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα ότι το συνολικό παραγωγικό μοντέλο της χώρας δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι αυτό που γνωρίσαμε τα τελευταία 40 χρόνια. Στις παρούσες συνθήκες παγκοσμιοποίησης και ταχύτατης κυκλοφορίας των πάντων, συμπεριλαμβανομένων ιών και μικροβίων, η ελληνική οικονομία πρέπει να αποκτήσει βάθος και η λειτουργία της να μην τροφοδοτείται μόνο από την εσωτερική κατανάλωση και τις τουριστικές υπηρεσίες.
Είναι ζωτικό για τη χώρα να αποκτήσει πρόσβαση και στη συνέχεια μόνιμη παρουσία στις αγορές του εξωτερικού, όχι υπό την έννοια της προσφοράς μαζικής παραγωγής, αλλά αυτήν της πώλησης προϊόντων με ειδικά χαρακτηριστικά, τα οποία ως εκ τούτου θα μπορούν να περιέχουν και υψηλή άυλη αξία. Αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα πέρα από τις απαραίτητες υλικές επενδύσεις στην παραγωγή και στις υποδομές, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος και σε μορφές επενδύσεων που δημιουργούν προστιθέμενη αξία χωρίς να απαιτούν τεράστια κεφάλαια.
Υπό αυτήν την έννοια, η χώρα διαθέτει σήμερα στον τομέα της υγείας το τεράστιο ατού της απόλυτα πετυχημένης αντιμετώπισης του κορωνοϊού, γεγονός που παραδείγματος χάρη θα μπορούσε να συνδυαστεί με την κρητική δίαιτα και να προσφερθούν προς τα έξω νέα επιχειρήματα επισκέψεως στη χώρα μας. Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε πολλές ακόμα παρεμφερείς δυνατότητες σε συνδυασμό με την πολιτιστική μας παράδοση που και αυτή έχει πλέον σημαντικό οικονομικό ρόλο να διαδραματίσει.
Αναφορικά τέλος με την βιομηχανία, πρέπει να τονίσω ότι η ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της χώρας με επίκεντρο την καινοτομία αποτελεί το μείζον ζητούμενο τα επόμενα χρόνια τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνία. Αυτό που χρειάζεται για μια ριζική επανεκκίνηση είναι η ήρεμη και γόνιμη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα υπό όρους αμοιβαίας εμπιστοσύνης και λιγότερης γραφειοκρατίας.
* Ο Νίκος Καραγεωργίου είναι Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Επωνύμων Προϊόντων.