Η επιστροφή στην κανονικότητα δεν είναι και τόσο απλή. Δεν ξαναπάμε, έτσι απλά, στη δουλειά μας, δεν θα βγαίνουμε με άνεση για έναν καφέ… Κανονικότητα, πρωτίστως, σημαίνει να βρούμε δουλειά, να έχουμε εισόδημα να ξοδέψουμε σε μια ταβέρνα, να μένουν χρήματα για το δάνειο, να αποταμιεύσουμε για να μπορούν οι τράπεζες, κατάλληλα κεφαλαιοποιημένες(;), να χρηματοδοτήσουν την οικονομία (καθώς και κάθε καινοτόμα ιδέα των νέων, ώστε να σταματήσει το brain drain).
Αυτά δεν είναι αυτονόητα. Πολλοί ανατρέχουν στα παλαιά εγχειρίδια οικονομικής ιστορίας. Δεν ισχύουν πλέον αυτά (σε καθεστώς παγκόσμιας πανδημίας). Η συσχέτιση με το αντίστοιχο του (παγκοσμίου) πολέμου είναι λάθος. Στη διάρκεια του πολέμου υπήρχε υψηλή απασχόληση και μεγάλη βιομηχανική παραγωγή (κυρίως πολεμικού υλικού). Στην παρούσα κρίση παράγουν ελάχιστοι (το υγειονομικό προσωπικό των νοσοκομείων αναφοράς, οι ερευνητές-για το εμβόλιο- γιατροί κ.α.).
Η κυβέρνηση, ακόμη χειρότερα, αναζητεί στις μουχλιασμένες συνταγές του παρελθόντος φτηνά εργατικά χέρια για την πυροδότηση(;) της παραγωγής. Τι κι αν το πρόβλημα είναι η κατανάλωση… Προκρίνει το 4ωρο και τη μερική απασχόληση, ώστε να έχουν οι περισσότεροι (από τους προ κορωνοϊού εργαζόμενους) μια κάποια ενασχόληση. Είναι όμως αυτονόητη η υποχρέωση μιας υπεύθυνης κυβέρνησης να πει την αλήθεια για την επόμενη ημέρα. Να πάρει τώρα μέτρα ενίσχυσης της απασχόλησης (επιδότηση της εργασίας, Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, χρηματοδότηση της Έρευνας, δημιουργία Δικτύων κ.ά.) και όχι να ετοιμάζει τον αιφνιδιασμό των εκλογέων…
Οι πολίτες, σοκαρισμένοι από την επιδημία και ανασφαλείς από τα οικονομικές εξελίξεις, θα πρέπει να γνωρίζουν:
1. Ποιος θα πληρώσει τα νέα «κόκκινα» δάνεια. Τα παλαιά, έως 31/12/2018, με βάση το σχέδιο «Ηρακλής», θα τα εγγυούνταν οι φορολογούμενοι (το ελληνικό δημόσιο με προτιμητέα-ανώτερα κουπόνια). Το σχέδιο προέβλεπε μεταβίβαση «κόκκινων» δανείων ύψους 30 δισ. σε fund, με εγγυημένα έσοδα 10 δισ (30%).
Για τα νέα κόκκινα δάνεια της επιδημικής περιόδου, τα οποία υπολογίζονται σε 16 δισ. ευρώ, ποιος θα πληρώσει; Ακόμη και εάν αυτά πουληθούν στο… υπερβολικό 50%, για τα υπόλοιπα 8 δισ. ποιος θα χρεωθεί τη ζημία; Οι τράπεζες; οι ομολογιούχοι; το δημόσιο (φορολογούμενοι); οι καταθέτες; Οι πολίτες πρέπει να ξέρουν!
2. Τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού, όπως η μείωση ΦΠΑ, η περικοπή της φορολογίας κ.α., πώς θα καλυφθούν; Αρκούν τα πενιχρά κονδύλια της Ευρωπαϊκή Ένωσης; Θα διεκδικήσει μεγαλύτερες κοινοτικές μεταβιβάσεις; Θα καταφύγει σε νέο δανεισμό από τον ΕΣΜ; Ο πολίτης θα πρέπει να ξέρει ότι ο ΕΣΜ δανείζει με δημοσιονομικούς όρους και φορολογικά μέτρα ώστε να πάρει πίσω τα «λεφτά» του. Αυτό στην καθομιλούμενη λέγεται μνημόνιο!
3. Εάν φέτος οι «αγορές» δεν μας δώσουν τα περίπου 15 δισ. που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση του χρέους, καθώς φέτος λόγω μη πλεονασματικής χρήσης (3,5% ή περίπου 6,3 δισ. ευρώ) η χώρα θα πρέπει να δανειστεί και για τους τόκους, αυτά θα προέλθουν από το «μαξιλαράκι» των 24 δισ.; Τι θα σημάνει αυτό για το αξιόχρεο της χώρας (ύψος επιτοκίων);
4. Θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματα των φορέων της γενικής κυβέρνησης (αποθεματικά επικουρικού ΕΤΕΑΕΠ, ΟΑΕΔ, Δήμων Νοσοκομείων κ.α.) για τη χρηματοδότηση της κρίσης; Θα σημάνει αυτό «στραγγάλισμα» των κοινωνικών μεταβιβάσεων (προγράμματα ανεργίας, κοινωνικός τουρισμός, ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικούς);
5. Θα αυξηθούν οι εκδόσεις εντόκων και ομολόγων μικρής διάρκειας και θα «υποχρεωθούν» οι τράπεζες να τα αγοράσουν; Μήπως έτσι στραγγίξει από την όποια ρευστότητα η αγορά;
6. Το (υπο)εκτιμούμενο έλλειμμα του 1,7 δισ. ευρώ (με τα έως τώρα δεδομένα) στο ασφαλιστικό σύστημα πώς θα καλυφτεί; Θα επανέλθει η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος» στο Επικουρικό; Με «κούρεμα» των συντάξεων; Οι πολίτες θα πρέπει να ξέρουν!
7. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει ότι θα στηρίξει τις υγιείς επιχειρήσεις. Μόνο; Το ελληνικό πρόγραμμα επιστρεπτέας προκαταβολής προβλέπει αυστηρούς τραπεζικούς όρους για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Τι θα γίνει, όμως, με τις επιχειρήσεις που, λόγω δεκαετούς κρίσης, βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και, τώρα, προσπαθούσαν (γιατί το αξίζουν) να σταθούν στα πόδια τους;
8. Τόσο το πρόγραμμα Sure για τις επιχειρήσεις όσο και τα προγράμματα του ΕΣΜ για τα κράτη-μέλη προβλέπουν πρόσθετες δανειοδοτήσεις, αντί για παροχή (απολεσθείσας) ρευστότητας. Όμως, τόσο η χώρα όσο και οι επιχειρήσεις είναι υπερχρεωμένες. Το ζητούμενο έτσι δεν είναι η χρηματοδότηση με αντάλλαγμα την οικονομική ασφυξία (υψηλές τοκοχρεωλυτικές δόσεις). Ποσά εξάλλου που δεν προκύπτουν εν μέσω πανδημίας αλλά, η παροχή ρευστότητας έναντι μετοχών ή υψηλότερης (μελλοντικής) φορολογίας. Σχεδιάζει η κυβέρνηση την συγκρότηση Ταμείου Κρατικών Συμμετοχών για την στήριξη των επιχειρήσεων;
9. Με δεδομένο ότι το δηλητηριώδες (για την οικονομία και την κοινωνία) πλεόνασμα του 3,5% του ΑΕΠ θα έληγε το 2022 (ενώ υπήρχαν αναφορές για τερματισμό από το 2021), μπορεί η κυβέρνηση να μας πει εάν αυτός ο καταστροφικός, για την οικονομία και την κοινωνία, στόχος θα μεταφερθεί για την περίοδο μετά το 2022; Θα συναφθεί νέο μνημόνιο που θα προβλέπει μεγαλύτερα πλεονάσματα από το 2,1% που είχε συνομολογηθεί για την περίοδο 2023-2060; Οι πολίτες θα πρέπει να μάθουν εάν θα συνεχιστεί στο διηνεκές και εντεινόμενο το φοροξεφλούδισμα;
10. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πιστεύει πραγματικά ότι η «λύση» είναι η κατάργηση και άλλων εργατικών δικαιωμάτων (με τα οικονομικά της προσφοράς) ή ανάπτυξη θα έρθει με την αύξηση της απασχόλησης και την ενίσχυση της ζήτησης (κατανάλωσης);
Το Κίνημα Αλλαγής εγκαίρως και με συνέπεια έχει κάνει, ως όφειλε, κοστολογημένες πρότασεις για την έξοδο από την κρίση με ένα Μεσοπρόθεσμα Πρόγραμμα. Με έγκαιρα μέτρα ώστε να μην «καθίσει» η οικονομία, να μην αποσυντεθεί η κοινωνία. Με χρηματοδοτήσεις αντί για δάνεια, με ενίσχυση της απασχόλησης αντί για επιδότηση της ανεργίας, για τη συγκρότηση παραγωγικών συμπλεγμάτων που θα συνδυάζουν τον ποιοτικό τουρισμό με το επώνυμο αγροτικό προϊόν και Δίκτυα διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων.
Γιατί οι πολίτες θα πρέπει να ξέρουν τόσο το Σχέδιο, όταν υπάρχει, όσο και τις Λύσεις, απ' όποιους τις προσφέρουν!
Γιατί θα πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες πολιτικές απάτες, και μάλιστα με τραγικές συνέπειες, η «αποκάλυψη» αμέσως μετά τις πρόωρες εκλογές…
*Ο Χρήστος Μέγας είναι δημοσιογράφος, Γραμματέας Τομέα Εργασίας του ΚΙΝΑΛ