Οι Εκθέσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας ή Βιώσιμης Ανάπτυξης αποτελούν πλέονσημαντικό εργαλείο των εταιρειών και των οργανισμών για τη δημοσίευση των μη-χρηματοοικονομικών τους στοιχείων, δηλαδή, των ενεργειών και των στόχων τους σε θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον, την κοινωνία, τους εργαζομένους και την αγορά.
Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι η ιδιότητά τους ως δίαυλος επικοινωνίας με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) της κάθε επιχείρησης, δίνοντας τη δυνατότητα βελτίωσης του διαλόγου μαζί τους και αυξάνοντας, έτσι, τη διαφάνεια των εταιρικών διαδικασιών.
Αυτό είναι και το βασικό τους γνώρισμα που προσδίδει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και προστιθέμενη αξία στις εταιρείες που επιλέγουν να ασχοληθούν με το απαιτητικό και σοβαρό έργο της δημιουργίας τους.
Έπειτα και από την θέσπιση σχετικής νομοθετικής οδηγίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση για αναφορά και δημοσιοποίηση μη-χρηματοοικονομικών δεδομένων, αρκετοί πίστεψαν λανθασμένα πως η έκδοση Εκθέσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας και Βιώσιμης Ανάπτυξης αφορά μόνο τις μεγάλες πολυεθνικές και τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες.
Αποτύπωση
Ωστόσο, για κάθε επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους, η Έκθεση μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο συγκέντρωσης και αποτύπωσης των δράσεων και σχεδιασμού του μοντέλου της για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, από όπου θα αναδειχθούν τόσο τα θετικά για την Αειφορία, όσο και τα κενά τα οποία χρειάζονται βελτίωση.
Ιδιαίτερα όταν η σύνταξη της Έκθεσης γίνεται βάσει συγκεκριμένων προτύπων και οδηγιών, όπως για παράδειγμα του Global Reporting Initiative (GRI) και του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών, η διαδικασία είναι πιο συστηματοποιημένη και σαφώς στοχοθετημένη.
Μέσα από μία Έκθεση μπορεί κανείς να δει το αποτύπωμα και την αξία που προσφέρει μία εταιρεία τόσο στην οικονομία, όσο και στην κοινωνία στην οποία δραστηριοποιείται. Γι’ αυτό, άλλωστε, τα κύρια ενδιαφερόμενα μέρη που διαβάζουν τις Εκθέσεις είναι κυρίως επενδυτές, οικονομικοί αναλυτές και οργανισμοί αξιολόγησης ESG κριτηρίων, εργαζόμενοι και επαγγελματίες που αναζητούν εργασία, τοπικές κοινωνίες, η εφοδιαστική αλυσίδα και φυσικά πελάτες και καταναλωτές, σύμφωνα με έρευνα του Global Reporting Initiative (GRI).
Το 60% περίπου των αναγνωστών ανήκει στον επιχειρηματικό χώρο, ενώ περισσότερο από το 25% είναι πελάτες και προμηθευτές. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, μάλιστα, το 60% όσων διαβάζουν τις Εκθέσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας μπορούν να επηρεαστούν θετικά όσον αφορά στην καταναλωτική τους συμπεριφορά και στη σχέση τους με μια εταιρεία ή ένα προϊόν.
Στη χώρα μας, η εικόνα για την έκδοση Εκθέσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας εμφανίζεται ελπιδοφόρα, αλλά χρειάζεται ακόμα αρκετή προσπάθεια για την ολιστική υιοθέτηση της Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως καταδεικνύουν τα αποτελέσματα της Ετήσιας Έρευνας του Κέντρου Αειφορίας (Center for Sustainability and Excellence).
Στην Ελλάδα, 90 εταιρείες οι οποίες απασχολούν περισσότερους από 170 χιλιάδες εργαζόμενους κι έχουν κύκλο εργασιών που ξεπερνά το 25% του εθνικού ΑΕΠ, έχουν εκδώσει Έκθεση. Η πορεία της έκδοσης Εκθέσεων είναι ανοδική, παρά την παρατεταμένη οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα, ενώ εκτιμάται πως μέσα στα επόμενα 2 χρόνια ο αριθμός αυτός θα ξεπεράσει τους 120 οργανισμούς.
Σημαντικό συμπέρασμα, το οποίο βρίσκεται σε ευθυγράμμιση και με άλλες σχετικές έρευνες στο εξωτερικό, αποτελεί το γεγονός πως περισσότερο από το 50% των εταιρειών που εκδίδουν Έκθεση Εταιρικής Υπευθυνότητας σημείωσαν αύξηση του κύκλου εργασιών τους συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά, υποδηλώνοντας τη σύνδεση των καλύτερων οικονομικών επιδόσεων των επιχειρήσεων με υψηλές επιδόσεις και δημοσιοποίηση της Εταιρικής Υπευθυνότητας και Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Η δημιουργία μίας Έκθεσης μπορεί να οδηγήσει τις εταιρείες σε επιχειρηματικές βελτιώσεις, καινοτομία, ανάπτυξη, μείωση ρίσκου και νέες ευκαιρίες, ακόμα και με τρόπους που δεν είναι άμεσα ορατοί. Κι αν ακόμα ορισμένοι επαγγελματίες δεν μπορούν να αντιληφθούν τη σημασία αυτής και να διακρίνουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που δημιουργεί, σύντομα θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις νέες τάσεις που διαμορφώνουν την αγορά.
* Ο Νίκος Αυλώνας είναι Πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας (CSE), Επισκέπτης Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών