Τα τελευταία χρόνια τίθεται όλο και περισσότερο ως θέμα το ποια είναι τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης επιχείρησης (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Το Μάνατζμεντ του Αύριο, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα, 2024).
Ποιες είναι οι εξελίξεις στην κοινωνία σχετικά με τη συμπεριφορά των επιχειρήσεων; Ποια ισορροπία μπορεί να επιτευχθεί μεταξύ της κάθετης και της οριζόντιας δομής σε μια επιχείρηση όταν συνυπάρχουν τέτοιες σημαντικές αλλαγές και μια μεγάλη ποικιλία προσδοκιών; Ενώ έχουμε απόλυτη επίγνωση των αποχρώσεων ανάλογα με το μέγεθος, τους κλάδους ή τις τοποθεσίες των επιχειρήσεων, όλοι μπορούμε να δούμε το βάθος των αλλαγών που επιτελούνται.
Αρχικά, η άνθιση των εργαζομένων, η ποικιλομορφία των προφίλ, η ισορροπία του χρόνου ζωής (οικογένεια-εργασία), η συλλογικότητα στη λήψη αποφάσεων, ακόμη και αν απέχουν πολύ από το να γίνονται πάντα σεβαστά στην πράξη, αρχίζουν να επιβάλλονται ως νέα αναφορά.
Ταυτόχρονα, η απαίτηση για εξουσία δεν έχει εκλείψει, αλλά μεταφράζεται πολύ περισσότερο σε προσδοκία μιας ξεκάθαρης και ενεργητικής κατεύθυνσης, παρά σε σεβασμό προς το ανώτερο στέλεχος (ηγέτης).
Τέλος, η οικονομία της αγοράς και οι μηχανισμοί της έχουν σε μεγάλο βαθμό εισαχθεί στο οικονομικό σύστημα, αλλά δεν εξαιρούνται από την απαίτηση για ρύθμιση όταν η κατανομή της αξίας διαστρεβλώνεται υπερβολικά ή συσσωρεύονται αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις.
Διατήρηση της αξίας της εργασίας
Η αγνόηση των παραπάνω αρχών όταν είσαι ηγέτης, δεν έχεις μέλλον. Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση μεταξύ της σύγχρονης κοινωνίας και των μεθόδων μάνατζμεντ, τόσο περισσότερο επιδεινώνεται η κακή διάθεση στην εργασία και τόσο περισσότερο μειώνονται τα κίνητρα, η δέσμευση, οι επιδόσεις. Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την αξία της εργασίας, πρέπει να της δώσουμε αξία.
Αρχικά, οι προσλήψεις στην επιχείρηση πρέπει να διατηρήσουν μια ποικιλομορφία, διασφαλίζοντας ότι οι ανθρώπινες σχέσεις θα βασίζονται στην εμπιστοσύνη και στον σεβασμό, αλλά και παρέχοντας τη μεγαλύτερη δυνατή αυτονομία στην άσκηση του επαγγέλματος και μη αγνοώντας το απαραίτητο μοίρασμα της αξίας και της εξουσίας.
Ακολούθως, πρέπει να υπάρχει μέσα στην επιχείρηση ένα ουσιαστικό μακροπρόθεσμο όραμα, υποθέτοντας ότι λαμβάνονται δύσκολες αποφάσεις με διαφάνεια και έχοντας τη δυνατότητα, όταν η κατάσταση το απαιτεί, να επιβάλλονται σαφείς κανόνες του παιχνιδιού.
Συμπερασματικά, τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης επιχείρησης απαιτούν μια κοινότητα ανδρών και γυναικών ελεύθερων με αλληλοεκτίμηση, αλλά και με τις αρχές του leadership.
* Καθηγητής, Ακαδημαϊκός, Πολυτεχνείο Κρήτης, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ, Paris School of Business