Την ώρα της δουλειάς μας τα Συναισθήματά μας δεν μένουν πίσω μας στη θαλπωρή του σπιτιού μας. Αντίθετα, τα μεταφέρουμε στον Εργασιακό μας Χώρο. Όσο πιο σύντομα αποκτήσετε Επίγνωση των Συναισθημάτων σας και τα γνωρίσετε καλά, τόσο πιο σύντομα θα ανακτήσετε τον έλεγχο στη Δουλειά σας.
Ο μόνος τρόπος να εκμεταλλευτείτε όσο μπορείτε την κάθε μέρα και να οδηγήσετε την Καριέρα σας εκεί όπου θέλετε, είναι να κατανοήσετε και να διαχειριστείτε τα Συναισθήματά σας.
Στη Δουλειά μας αναδύονται καθημερινά Συναισθηματικές Προκλήσεις και ένα απόγευμα, προς επιβεβαίωση αυτής ακριβώς της δήλωσης, γίναμε μάρτυρες ενός περίεργου γεγονότος. Αναδεικνύει τα Συναισθήματα που κατανοήσαμε και διαχειριστήκαμε προς όφελος μας αλλά και άλλα, τα οποία μας αιφνιδίασαν.
Εκείνο το απόγευμα, φτάσαμε στη βόρεια πτέρυγα ενός πολυώροφου ξενοδοχείου, στο κέντρο του Σαν Ντιέγκο, για να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα πιστοποίησης εκπαιδευτών Συναισθηματικής Νοημοσύνης. Στο ακροατήριο βρίσκονταν πολλοί επαγγελματίες εκπαιδευτές, οι οποίοι ήθελαν να σχηματίσουν το δικό τους πρόγραμμα.
Όταν μιλάς σε αυτές τις ομάδες, υπάρχει πάντα πίεση. Οι συμμετέχοντες προέρχονται από όλες τις πολιτείες των Η.Π.Α. και από άλλα μέρη του κόσμου και προσδοκούν πολλά από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Η αίθουσα στην οποία γινόταν το σεμινάριο βρισκόταν στον ημιώροφο, σε απόσταση από τους πολύβουους δρόμους της πόλης. Η ομάδα του σεμιναρίου είχε προετοιμαστεί καλά και τα πράγματα ξεκίνησαν ομαλά. Φυσικά, αγνοούσαμε ότι εκείνη τη στιγμή ένας επισκέπτης έμπαινε κρυφά στο ξενοδοχείο από την πόρτα υπηρεσίας.
Στο πόντιουμ στεκόταν ο Τράβις και εξηγούσε τα πιο λεπτά σημεία της κοινωνικής ικανότητας, όταν στην αίθουσα μπήκε ένας άγνωστος. Ήταν γύρω στο 1,80, με σκούρα ανακατεμένα μαλλιά που έπεφταν στους ώμους του και πολύ λερωμένα ρούχα. Την ώρα που προχωρούσε ανάμεσα στα τραπέζια της αίθουσας, προσπαθώντας να φτάσει στο μπροστινό μέρος της, και η βρόμικη ενδυμασία του ακουμπούσε πολλούς συμμετέχοντες, επικρατούσε απόλυτη σιγή. Ο άγνωστος σταμάτησε μπροστά ακριβώς από τον Τράβις και κάθησε σε μια καρέκλα. Ακόμη και τώρα που δεν στεκόταν όρθιος, η παρουσία του γινόταν έντονα αισθητή.
Όπως οφείλει να κάνει ένας έμπειρος ομιλητής, ο Τράβις δεν φανέρωσε στο ακροατήριο τη μεγάλη του έκπληξη. Όταν βρίσκεσαι μπροστά σε κοινό, οι απρόσμενες καταστάσεις είναι συχνό φαινόμενο και, εάν αφήσεις να διαφανεί ότι χάνεις τον έλεγχο, έχεις χάσει το παιχνίδι.
Ύστερα από λίγο, ο επισκέπτης έσκυψε προς το μέρος του Τράβις και του είπε σιγανά: «Μπορώ να έχω λίγο νερό;». Ο Τράβις κοίταξε τον άντρα και ύστερα την κανάτα με το παγωμένο νερό που βρισκόταν μπροστά του με έξι ποτήρια γύρω της. «Δύσκολο να αρνηθώ», σκέφτηκε. Χαμογέλασε στο ακροατήριο και έβαλε στον επισκέπτη ένα ποτήρι νερό. Ύστερα, ο άντρας κάθισε αναπαυτικά στην καρέκλα του, σταύρωσε τα πόδια του και πέρασε ένα απόγευμα αφιερωμένο στην Συναισθηματική Νοημοσύνη, που έδωσε πολλή τροφή για σκέψη.
Ο Τράβις συνέχισε την παρουσίαση του, έχοντας στο νου του συνεχώς τον ατημέλητο ξένο που καθόταν στην πρώτη σειρά. Η Τζιν, που περίμενε τη σειρά της για να μιλήσει, στεκόταν κοντά στην πόρτα. Πολλές σκέψεις τριγυρνούσαν ταυτόχρονα στο μυαλό της: Ήταν φανερά κάποιος άστεγος. Πώς όμως έχει τόσο θάρρος; Ήταν αποφασισμένος να πάει στο μπροστινό μέρος του δωματίου. Μήπως αρχίσει να ενοχλεί τους συμμετέχοντες;
Και, κατ’ αρχάς, πώς μπήκε μέσα; Η Τζιν κοίταξε τον Τράβις, ο οποίος συνέχιζε την ομιλία του, παρ' όλο που κανένας - συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας - δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί σε αυτά που έλεγε. Συνήλθε γρήγορα και συνειδητοποίησε ότι εκείνη έπρεπε να κάνει κάτι. Εξέλαβε την ηρεμία του Τράβις ως ένα σιωπηλό «εντάξει, θα τους κρατήσω εδώ, μέχρι να φωνάξεις την ασφάλεια του ξενοδοχείου» και άνοιξε την πόρτα.
Η στενή φούστα και τα τακούνια την εμπόδιζαν να τρέξει γρήγορα στον ατελείωτο, όπως της φαινόταν, διάδρομο, δεν εμπόδιζαν όμως τις σκέψεις της: Γιατί οι υπόλοιπες συνεδριακές αίθουσες ήταν άδειες; Πώς να τα πηγαίνει ο Τράβις και το ακροατήριό του; Πού είναι το προσωπικό του ξενοδοχείου; Μόλις συνάντησε το πρώτο άτομο του προσωπικού, στα γραφεία του ξενοδοχείου, του εξήγησε εν συντομία την κατάσταση. Η γυναίκα που βρισκόταν πίσω από το γραφείο τηλεφώνησε αμέσως στην ασφάλεια. Η φωνή στην άλλη άκρη τη διαβεβαίωσε ότι εντός ολίγου θα έστελναν κάποιον.
Έχοντας ανακτήσει λίγη από την ψυχραιμία της, η Τζιν επέστρεψε γρήγορα στην αίθουσα. Όταν μπήκε μέσα, είδε τον Τράβις στο ίδιο σημείο όπου βρισκόταν πριν από λίγο, να μιλάει μπροστά σε ένα μεγάλο ακροατήριο, που άκουγε σιωπηλό. Καταλάβαινε ότι για το κοινό αυτή ήταν μια παράξενη εμπειρία. Έβγαλε το κεφάλι της από τη μισάνοιχτη πόρτα και κοίταξε στο διάδρομο. Δεν φαινόταν ούτε ένας άντρας της ασφάλειας.
Αφού περίμενε νευρικά για λίγο ακόμη, τελικά δεν άντεξε άλλο. Έχοντας ακόμα ταχυπαλμία από το τρέξιμο, ανασήκωσε τα χέρια της και φώναξε για να ακουστεί πάνω από τη φωνή του Τράβις: «Ας κάνουμε ένα διάλειμμα, έξω στο διάδρομο!».
Όλοι τινάχτηκαν από τις θέσεις τους σαν μαθητές που ακούνε το κουδούνι για το σχόλασμα. Την ώρα που έβγαινε και ο τελευταίος ακροατής από την αίθουσα, εμφανίστηκαν οι άντρες της ασφάλειας φορώντας λαστιχένια γάντια και πήγαν κατευθείαν στον άστεγο άντρα που καθόταν ακόμη στην πρώτη σειρά. Εκείνο το απόγευμα, ο απρόσμενος επισκέπτης έδειξε πόσο δυνατά μπορούν να γίνουν τα Συναισθήματα και πόσο εύκολα μπορούν να καταπνίξουν την τρέχουσα εργασία.
Το σιωπηλό ακροατήριο μας είχε κατακλυστεί από έντονα Συναισθήματα. Εμπόδισαν άραγε και τη δουλειά που γινόταν εκείνη τη στιγμή; Φυσικά. Δεν πιστεύω πως υπήρχε κανείς που να θυμάται τι παρουσίασε ο Τράβις όση ώρα ο άγνωστος άντρας βρισκόταν μέσα στην αίθουσα. Όλοι όμως θα θυμούνται τον επισκέπτη, αλλά και πώς αισθάνονταν όση ώρα παρέμεινε στην αίθουσα. Κατάφερε να «μπει» ακόμη και σε αυτό το βιβλίο! Αυτή είναι η Δύναμη των Συναισθημάτων στο χώρο της Εργασίας.
Καθοριστικές Στιγμές
Προσπαθούμε σκληρά να καταλάβουμε τη Συναισθηματική Νοημοσύνη και να την κάνουμε προσιτή σε όλο τον κόσμο. Συνεργαζόμαστε στενά μεταξύ μας και συχνά παρατηρούμε ότι έχουμε κοινά Συναισθήματα και απόψεις που οδηγούν προς την ίδια κατεύθυνση.
Έτσι όπως στεκόταν η Τζιν στο πλάι της αίθουσας, οι σκέψεις της σήμαναν αμέσως συναγερμό. Ο Τράβις από την άλλη, επειδή είχε εμπειρία στην εργασία με ψυχικά διαταραγμένα άτομα, είχε άλλη οπτική της κατάστασης: αναγνώρισε ότι ο άντρας αυτός θα έπασχε πιθανόν από την «παθητική» μορφή της σχιζοφρένειας.
Χαρακτηριστικό των ατόμων που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση είναι ότι δεν διαθέτουν την ενέργεια, ούτε το κίνητρο να βλάψουν τους άλλους. Ο Τράβις βρήκε μέσα του το κίνητρο για να διατηρήσει τον ειρμό των σκέψεών του και να αποφύγει να δείξει ότι βρίσκεται εκτός ελέγχου. Συνέχισε να μιλάει, ελπίζοντας ότι η κατάσταση θα λυθεί σύντομα.
Η ένταση μέσα σε εκείνη την αίθουσα συνεχίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Συναισθηματική Εμπειρία του Τράβις δεν ήταν ίδια με εκείνη του ακροατηρίου. Μια γυναίκα, της οποίας ο σύζυγος εργαζόταν με τους άστεγους, συνεχάρη τον Τράβις για το χειρισμό της κατάστασης.
Η πλειονότητα του ακροατηρίου, ωστόσο, ένιωσε νευρικότητα. Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες δεν αισθάνονταν άνετα με τον επισκέπτη και ήθελαν να διακοπεί η ομιλία αμέσως.
Όλα αυτά συνέβησαν λίγο μετά την τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και πολλοί ακροατές φοβήθηκαν μήπως τα πολλά ρούχα που φορούσε ο άντρας έκρυβαν βόμβα ή κάποιο άλλο επικίνδυνο όπλο.
Πώς συνέβησαν τόσα πολλά μέσα σε λίγα μόνο λεπτά; Όλοι όσοι μας μίλησαν αργότερα, μας είπαν ότι η κατάσταση τους είχε προκαλέσει ισχυρά Συναισθήματα. Ορισμένοι υποστήριξαν ότι από τη στιγμή που ο άγνωστος μπήκε στην αίθουσα, η ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη.
Ο Τράβις χρησιμοποίησε την αυτοδιαχείριση για να διατηρήσει την ψυχραιμία του μπροστά στο κοινό, αλλά - οποία ειρωνεία - ενώ μιλούσε για την κοινωνική επίγνωση, ο ίδιος δεν εστίασε αρκετά στα Συναισθήματα των άλλων για να τους κάνει να αισθανθούν άνετα.
Μια πιο διεισδυτική ματιά στα πρόσωπα του κοινού θα του έδειχνε ότι ήθελαν να διακόψει την ομιλία του. Εκείνος όμως έπεσε στη συνήθη παγίδα μιας κοινωνικής κατάστασης, η οποία εγείρει ισχυρά Συναισθήματα: πρέπει να μείνεις περισσότερο προσηλωμένος στους άλλους από ό,τι στον εαυτό σου για να τη χειριστείς με επιτυχία.
Και η Τζιν, ωστόσο, έκανε το ίδιο. Τα Συναισθήματά της την παρακίνησαν να τρέξει στο διάδρομο αναζητώντας έναν άντρα της ασφάλειας, όταν με λίγη περισσότερη σκέψη θα είχε επιστρέψει στην αίθουσα για να διακόψει πρώτα τη συζήτηση. Όταν σκέφτηκε την κατάσταση λίγο πιο ψύχραιμα, κατάλαβε γρήγορα ότι μπορούσε να διαλύσει την ένταση, ανακοινώνοντας το διάλειμμα.
Πολύ ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι κανένας από το ακροατήριο δεν σήκωσε το χέρι του για να ζητήσει διάλειμμα, παρότι όλοι είχαν μελετήσει μεθόδους εκπαίδευσης ομάδων. Εκείνη την ώρα, οι ενέργειες - ή η αδράνεια - όλων πήγαζαν από τα Συναισθήματα.
Ό,τι βιώσαμε εκείνο το απόγευμα, ωστόσο, εξυπηρέτησε ένα σκοπό. Μας κινητοποίησε να σκεφτούμε και να αναλάβουμε δράση. Όσο περισσότερο καταλαβαίναμε τα Συναισθήματά μας, τόσο πιο εύκολο ήταν να ξεπεράσουμε το πρόβλημα.
Όπως συμβαίνει πάντα σε δύσκολες καταστάσεις, η ισορροπία ανάμεσα στη σκέψη και το Συναίσθημα καθόρισε το επίπεδο της επιτυχίας. Δεν υπήρχε σωστός και λανθασμένος τρόπος χειρισμού, κι έτσι συμβαίνει συνήθως. Μόνο αργότερα, όταν καθήσαμε και ξανασκεφτήκαμε τι είχε γίνει, ανακαλύψαμε ότι κάποιες από τις ενέργειές μας αποδείχτηκαν πιο αποτελεσματικές από κάποιες άλλες.
Ο γνωστός καθηγητής του Harvard Business School Joseph L. Badaracco ο νεότερος, περιγράφει πώς οι στιγμές που διαμορφώνουν τη σταδιοδρομία μας είναι συχνά εκείνες κατά τις οποίες πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στο σωστό και το σωστό. Όταν δεν υπάρχουν σωστές και λανθασμένες απαντήσεις, τα Συναισθήματα είναι πολύ σημαντικά. Αποτελούν συνήθως τον αποφασιστικό παράγοντα που μας δίνει τη δυνατότητα να διαλέξουμε τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Εάν χρησιμοποιήσετε τις δεξιότητες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης στο χώρο της δουλειάς σας, θα σας οδηγήσουν σε σημαντικές αποφάσεις, καθοριστικές για τη σταδιοδρομία σας.
Οι περισσότερες ημέρες στη δουλειά δεν περιλαμβάνουν εισβολή αστέγων, αλλά τα Συναισθήματα είναι ενεργά, ποικίλα και έτοιμα να αναδυθούν, όπως συνέβη και σε εμάς εκείνο το απόγευμα. Πρέπει να συνειδητοποιήετε ότι μερικές φορές τα Συναισθήματα θα έχουν τον πρώτο λόγο, αλλά εσείς θα έχετε πάντα την επιλογή να τα διαχειριστείτε για να επιτύχετε κάποιο σκοπό.
Όταν μιλάμε για αξιοποίηση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης στο χώρο εργασίας, εννοούμε την απόκτηση μεγαλύτερης εμπειρίας στην παρατήρηση των Συναισθημάτων που βιώνετε σε διάφορες περιπτώσεις. Έτσι, θα γίνετε καλύτεροι στο χειρισμό των Συναισθημάτων που βιώνετε και θα επιτρέψετε στον εαυτό σας να εξασκηθεί στα νέα είδη συμπεριφοράς. Κάθε μέρα πηγαίνετε στη δουλειά μαζί με τα Συναισθήματά σας, είτε το συνειδητοποιείτε είτε όχι. Είναι παρόντα σε κάθε συζήτηση που έχετε, σε κάθε τηλεφώνημα που δέχεστε και σε κάθε απόφαση που παίρνετε.
Η ένταση και η ποικιλία των Συναισθημάτων που μπορούν να αναδυθούν μέσα στην ημέρα είναι εντυπωσιακές. Ανακαλύψαμε ότι οι άνθρωποι βιώνουν κατά μέσον όρο 27 Συναισθήματα την ώρα. Εάν υπολογίσουμε ότι παραμένουμε ξύπνιοι περίπου 17 ώρες την ημέρα, τότε, από τη στιγμή που ξυπνάμε μέχρι την ώρα που πάμε για ύπνο το βράδυ, έχουμε περίπου 456 συναισθηματικά βιώματα. Αυτό σημαίνει ότι μας καθοδηγούν πάνω από 3.000 συναισθηματικές αντιδράσεις την εβδομάδα και πάνω από 150.000 το χρόνο!
Από το σύνολο των Συναισθημάτων που θα βιώσετε στη διάρκεια της ζωής σας, τα δυο σχεδόν εκατομμύρια θα είναι κατά τις ώρες της εργασίας. Συνεπώς, δεν είναι περίεργο που δουλεύουμε πιο εύκολα με άτομα τα οποία διαχειρίζονται σωστά τα Συναισθήματά τους και τα ο-ποία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να επιτύχουν το στόχο τους που έχουν βάλει.
*Οι συγγραφείς Travis Bradberry (https://www.linkedin.com/in/travisbradberry/) και Jean Greaves είναι σήμερα από τους διασημότερους παγκοσμίως σε θέματα Συναισθηματικής Νοημοσύνης, με πολλά βιβλία στο ενεργητικό τους.