Δημιουργία του καθηγητή πανεπιστημίου και συγγραφέα Dr. Paul Hersey και του συγγραφέα Ken Blanchard, το Situational Leadership Model είναι μία θεωρία επιχειρηματικής ηγεσίας που προωθεί τα οφέλη του συνδυασμού μίας σειράς διοικητικών στιλ για να ανταποκριθεί στις ανάγκες διαφορετικών ανθρώπων μέσα στον ίδιο οργανισμό.
Αυτή η προσέγγιση αντιτίθεται στην πιο παραδοσιακή άποψη του εκτελεστικού διοικητικού στελέχους, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιεί την ίδια τακτική ηγεσίας σε ολόκληρη την εταιρεία, και που κατά πάσα πιθανότητα διοχετεύει οδηγίες προς τα κάτω μέσω υφισταμένων και άλλων μεσαζόντων.
Η θεωρία υποστηρίζει ότι εφαρμόζοντας τις στρατηγικές που περιλαμβάνονται στο Situational Leadership Model, ένας ηγέτης θα έχει δυνητικά τις ικανότητες να διαχειριστεί ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων και κατ' επέκταση να δημιουργήσει έναν εστιασμένο στον εργαζόμενο οργανισμό μέσω ενός επιπέδου άμεσης επαφής που ο ίδιος έχει με τα μέλη του σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα. Επιπλέον, αυτού του είδους ο ηγέτης θα είναι ελεύθερος να δίνει περισσότερη ή μικρότερη έμφαση σε ένα συγκεκριμένο καθήκον, καθώς και περισσότερη ή μικρότερη έμφαση στις σχέσεις με τους εργαζόμενους - αποκτώντας έτσι τη δυνατότητα να εστιάσει στο εκάστοτε συγκεκριμένο κομμάτι που είναι περισσότερο απαραίτητο κάθε φορά για την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου.
Η βάση του Situational Leadership μοντέλου είναι η πεποίθηση ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική βέλτιστη προσέγγιση σε ό,τι αφορά την ηγεσία. Αντιθέτως, η αποτελεσματική ηγεσία θεωρείται ότι είναι task-relevant. Κατ' επέκταση, οι πλέον επιτυχημένοι ηγέτες είναι εκείνοι που είναι σε θέση να προσαρμόζουν το στιλ ηγεσίας τους σε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών επιπέδων ωριμότητας τα οποία μπορεί να παρουσιάζονται σε έναν οργανισμό.
Επίσης, ένας ακόμα παράγοντας που συντελεί στην επιλογή του στιλ ηγεσίας είναι και η προθυμία και η ικανότητα των μεμονωμένων εργαζόμενων να αναλάβουν την ευθύνη για τα καθήκοντά τους καθώς και για την εφαρμοστέα εμπειρία και εκπαίδευσή τους. Με δεδομένο το μεγάλο βαθμό διακύμανσης των παραγόντων αυτών, οι επιλογές γύρω από την ηγεσία είναι εξαιρετικά υποκειμενικές όσον αφορά το πρόσωπο ή την ομάδα εργασίας που επηρεάζεται, καθώς και τη συγκεκριμένη εργασία ή λειτουργία που τους έχει ανατεθεί – μία κατάσταση η οποία, όπως υποστηρίζουν πολλοί, προσφέρεται απόλυτα για το Situational Leadership μοντέλο.
Τα τέσσερα είδη του Situational Leadership
Παρόλο που το συγκεκριμένο μοντέλο είναι σχεδιασμένο για να παρέχει ακραία ευελιξία, υπάρχουν τέσσερα βασικά στυλ σε ότι αφορά το Situational Leadership, το κάθε ένα από τα οποία είναι προσαρμοσμένο προκειμένου να εξαχθεί η μέγιστη δυνατή παραγωγικότητα από κάθε εργαζόμενο ή ομάδα.
- Telling - Σε αυτό το στιλ, ο ηγέτης θα δώσει συγκεκριμένες οδηγίες στους υφισταμένους του σχετικά με το τι να κάνουν και πώς να το κάνουν.
- Selling - Η πληροφορία και η κατεύθυνση εξακολουθεί να παρέχεται από τον ηγέτη σε αυτό το στιλ ηγεσίας, αλλά υπάρχει επίσης μία διπλής κατεύθυνσης επικοινωνία με τους υφισταμένους. Σε αυτό το ρόλο, ο ηγέτης «πουλάει» το μήνυμά του για να κάνει τους εργαζόμενους να συμπορευτούν, πείθοντάς τους να εργαστούν για το κοινό σκοπό.
- Participating – Με τη συμμετοχή, ο ηγέτης μπορεί να εστιάσει περισσότερο στις σχέσεις και λιγότερο στις κατευθύνσεις. Με αυτό τον τρόπο, ο ηγέτης εργάζεται στενά με την ομάδα και μοιράζεται τις ευθύνες για τη λήψη αποφάσεων.
- Delegating - Παρόλο που ο ηγέτης εξακολουθεί να παρακολουθεί την πρόοδο των έργων και της εταιρείας, ωστόσο περνάει πολύ περισσότερες αρμοδιότητες για την εκτέλεση και ολοκλήρωση των καθιερωμένων στόχων σε συγκεκριμένους υφισταμένους ή ομάδες.