Ο Χάρης Μ. καλό στέλεχος επιχείρησης μεσαίου μεγέθους, αλλά σε κλάδο με προοπτικές, συχνά πυκνά με ρωτούσε αν ένας manager γεννιέται ή αν φτιάχνεται. Και το ερώτημα τον απασχολούσε γιατί κάποιοι βαρυσήμαντοι συνάδελφοί του πιστεύουν την πρώτη εκδοχή. Δηλαδή αυτή που λέει ότι ένας manager γεννιέται.
Προσωπικά, η δημοσιογραφική μου εμπειρία στο χώρο των επιχειρήσεων, δεν με βρίσκει σύμφωνο με την απολυτότητα της ιδέας ότι ένας manager γεννιέται. Χωρίς να παραγνωρίζω το ρόλο της προσωπικότητας του καθενός, στο ξεκίνημα της ζωής, και το πόσο αυτή επηρεάζει τους τρόπους του και τις αποφάσεις του, εν τούτοις είμαι σίγουρος ότι η πείρα και η μελέτη παίζουν σημαντικό ρόλο στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητά του πως ένας manager διοικεί μια επιχείρηση ή μια ομάδα. Ασφαλώς δε, γνώση και εμπειρία διαμορφώνουν και τρόπους συμπεριφοράς με βάση την αντίληψη που έχει ο μάνατζερ για την πραγματικότητα. Στο σύνολο της και όχι αποσπασματικά.
Για να γίνω πιο σαφής δε, επισημαίνω ότι παλαιότερα, αλλά και πιο πρόσφατα, σημαντικές έρευνες που έγιναν για να μελετηθούν οι ικανότητες που διαθέτουν οι επιτυχημένοι γενικοί διευθυντές, και συγκεκριμένα η έρευνα της Ρόζμαρυ Στιούαρτ, καταλήγουν σ’ ένα αριθμό χαρακτηριστικών που παρατηρήθηκαν σ’ όλους αυτούς που περιελήφθησαν στη μελέτη. Αυτά είναι:
- 1. Η έφεση για σκληρή δουλειά και, σε κάποιες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σκληρή δουλειά.
- 2. Η επιμονή κι η αποφασιστικότητα που ορισμένες φορές μπορεί να προσεγγίζει τα όρια της στενοκεφαλιάς.
- 3. Η επιθυμία για ανάληψη κινδύνων κι ευθυνών που μερικές φορές είναι πολύ μεγάλες.
- 4. Η ικανότητα να εμπνέουν αισιοδοξία κι ενθουσιασμό σε κείνους των οποίων η συνεργασία κι οι υπηρεσίες τους είναι απαραίτητες.
- 5. Η σκληρότητα που σε μερικές περιπτώσεις πλησιάζει τα όρια της βαναυσότητας. Στην περίπτωση αυτή αρνητικό ρόλο παίζουν κεκτημένες ιδέες και σκέψεις
Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι η προσωπικότητά μας διαμορφώνεται στα πρώτα χρόνια της ζωής μας. Προφανώς, στην κούνια ή στο βρεφικό σταθμό μαθαίνουμε να γινόμαστε σκληροί. Αν τα πράγματα είναι όντως έτσι, ίσως τότε δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε και πολλά πράγματα πάνω σ’ αυτό τo θέμα όταν μεγαλώσουμε και γίνουμε διευθυντές.
Το να στεκόμαστε επί δέκα λεπτά κάθε πρωί μπροστά στον καθρέφτη και να εξασκούμαστε στο να γίνουμε σκληροί, ίσως να μη μας φέρει και πολύ σπουδαία αποτελέσματα. Ούτε οι παραινέσεις απ' τον προϊστάμενό μας θα μας ωφελήσουν πολύ στο να φέρουμε στην επιφάνεια διάφορα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας, ούτε το να παρακολουθήσουμε σεμινάρια ή το να διαβάσουμε βιβλία σχετικά με το management.
Μπορούμε όμως να αλλάξουμε τον τρόπο συμπεριφοράς μας - τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο εκφράζουμε την προσωπικότητά μας. Κι η καθοδήγηση, όχι όμως οι παραινέσεις, από εξωγενείς παράγοντες, αλλά από μας τους ίδιους, μπορούν να βοηθήσουν. Αν ξέρουμε τι είναι αυτό που ζητάμε, υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να το βρούμε.
Από την άποψη αυτή λοιπόν, επειδή τίθεται το ερώτημα τί μπορούμε να κάνουμε, Πιστεύω ότι ήταν πολύ καλή η απάντηση του Φράνσις Μπέϊκον όταν έγραψε: «…η μελέτη τελειοποιεί την προσωπικότητά μας και η πείρα τελειοποιεί τη μελέτη…».
Υπάρχει αντίρρηση;