Η Χριστίνα Τσιρώνη, Ορκωτός Ελεγκτής-Λογιστής και Partner στο τμήμα Assurance της Grant Thornton στην Ελλάδα μιλά στο Euro2day.gr για το νέο αναβαθμισμένο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι Ορκωτοί Ελεγκτές, στηρίζοντας το στόχο των επιχειρήσεων στο μέτωπο της βιώσιμης ανάπτυξης.
“Στην ουσία, οι Ορκωτοί Ελεγκτές έχουν λάβει μια νέα «εντολή» που επιβάλλει ένα υψηλότερο επίπεδο κριτικής ικανότητας, την ανάγκη να προσδώσουν αξία βοηθώντας τις επιχειρήσεις και ενισχύοντας την κουλτούρα εντοπισμού και διαχείρισης των κινδύνων για το περιβάλλον και την κοινωνία” σημειώνει χαρακτηριστικά η Χριστίνα Τσιρώνη.
Παράλληλα γίνεται αναφορά στα συμπεράσματα της μελέτης που εκπόνησαν από κοινού η ACCA (Ένωση Ορκωτών Εγκεκριμένων Λογιστών*) σε συνεργασία με την Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ).
Κυρία Τσιρώνη, τα τελευταία χρόνια η οικονομική κοινότητα θεωρεί ολοένα και σπουδαιότερο ρόλο των Ορκωτών Ελεγκτών, σε ότι αφορά τη χρηστή διοίκηση των επιχειρήσεων, την προστασία των συμφερόντων των μετόχων μειοψηφίας, αλλά και την παραγωγικότητα των ίδιων των εταιρειών. Πόσο εύκολο είναι για τους Ορκωτούς Ελεγκτές να ανταποκριθούν στην αποστολή τους;
Οι παγκόσμιες οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια μας έχουν φέρει μπροστά σε αλλεπάλληλες προκλήσεις. Παράλληλα, η ενσωμάτωση στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση των επιχειρήσεων, πληροφοριών για το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση, δίνουν στους χρήστες μια περισσότερο διεισδυτική ματιά στην επιχείρηση και στην καλύτερη κατανόηση της κουλτούρας της. Είναι φανερό ότι είμαστε σε μια νέα εποχή όπου η αντίληψη της «καλής επιχείρησης» διαμορφώνεται πολυπαραγοντικά, η παραγωγικότητα συνδέεται όχι μόνο με ποσοτικά αλλά και με ποιοτικά δεδομένα, ενώ η πληροφορία προς αξιολόγηση είναι άφθονη. Η διαφάνεια και η εμπιστοσύνη που χτίζεται μεταξύ των επιχειρήσεων και κάθε ενδιαφερόμενου μέρους είναι κρίσιμη, με τους Ορκωτούς Ελεγκτές να έχουν αναβαθμισμένο ρόλο και την ευθύνη για την αξιοπιστία των πληροφοριών. Στην ουσία, έχουν λάβει μια νέα «εντολή» που επιβάλλει ένα υψηλότερο επίπεδο κριτικής ικανότητας, την ανάγκη να προσδώσουν αξία βοηθώντας τις επιχειρήσεις και ενισχύοντας την κουλτούρα εντοπισμού και διαχείρισης των κινδύνων για το περιβάλλον και την κοινωνία. Οι Ορκωτοί Ελεγκτές προκειμένου να ανταποκρίνονται με επιτυχία στην αποστολή τους και στις προσδοκίες όλων των ενδιαφερόμενων μερών θα πρέπει να παραμένουν άρτιοι επιστημονικά και με τη ματιά τους στραμμένη στο μέλλον και στις εξελίξεις. Οι εξειδικευμένες γνώσεις, τα καινοτόμα εργαλεία, οι ψηφιακές δεξιότητες αλλά κυρίως η προσαρμοστικότητα των ελεγκτικών ομάδων στις εξελίξεις και ο επαγγελματικός σκεπτικισμός είναι κρίσιμοι παράγοντες στη στρατηγική του ελέγχου στη νέα εποχή.
Ποια ήταν τα βασικά ευρήματα της έρευνας που εκπόνησαν η ACCA και η ΕΛΤΕ;
Το ACCA και η ΕΛΤΕ εξέτασαν τη σημαντικότητα του επαγγελματικού σκεπτικισμού (professional skepticism) και την επίδραση των γνωστικών μεροληψιών (cognitive biases) κατά τη διενέργεια του ελέγχου. Η εργασία αυτή αποτέλεσε συνέχεια της αρχικής έκθεσης του ACCA το 2017. Ο επαγγελματικός σκεπτικισμός είναι θέμα συζήτησης εδώ και πολλά χρόνια και ζήτημα που εγείρεται επανειλημμένα από τις εποπτικές-ρυθμιστικές αρχές. Οι γνωστικές μεροληψίες, όπως είναι η μεροληψία της αγκύρωσης (anchoring bias: η τάση του ατόμου να στηρίζεται στην αρχική πληροφορία ή εντύπωση) ή η υπέρμετρη αυτοπεποίθηση (overconfidence bias), δεν πρέπει να θεωρούνται μόνον ως ο λόγος τυχόν μειωμένης απόδοσης, ή να αποτελούν δικαιολογία για την έλλειψη επαγγελματικού σκεπτικισμού. Αντίθετα, η αναγνώριση της επίδρασης που έχουν θα μπορούσε να συμβάλει στην καλύτερη άσκηση επαγγελματικού σκεπτικισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι πρότυπα ελέγχου (Διεθνές Πρότυπο Διαχείρισης Ποιότητας 1 και Διεθνές Πρότυπο Ελέγχου 220) έχουν αναθεωρηθεί προκειμένου να ενισχυθεί η καλλιέργεια μιας κουλτούρας που θα αναγνωρίζει και θα μετριάζει τους κινδύνους που απορρέουν από διαφόρους τύπους μεροληψιών των ελεγκτών. Οι φορείς καθορισμού των προτύπων, αλλά και κάθε ελεγκτική εταιρεία μέσω της δεοντολογικής κουλτούρας της θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα παραπάνω τόσο για την διασφάλιση ποιοτικών ελέγχων στο υφιστάμενο περιβάλλον όσο και για την μελλοντική ανάπτυξη προτύπων. Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή κατάλληλων πόρων, των ανθρώπων δηλαδή που διενεργούν τους ελέγχους και εξασκούν επαγγελματικό σκεπτικισμό, είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη ελέγχων υψηλής ποιότητας. Η επάρκεια και η συνεχής εκπαίδευση των ελεγκτών μέσα από κατάλληλες και αναγνωρισμένες επαγγελματικές πιστοποιήσεις είναι για το λόγο αυτό επιβεβλημένη. Για εμάς στην Grant Thornton η σημασία της ουσιαστικής εκπαίδευσης εκφράζεται μέσω της στήριξης των ανθρώπων μας, ώστε να αποκτήσουν αναγνωρισμένες επαγγελματικές πιστοποιήσεις, όπως είναι το ACCA.
Ποιος ο ρόλος του Ορκωτού Ελεγκτή στη δημιουργία ανθεκτικών και βιώσιμων επιχειρήσεων;
Οι Ορκωτοί Ελεγκτές έχουν βαθιά γνώση και εμπειρίες σε διαφορετικού τύπου επιχειρήσεις σε ότι αφορά το μέγεθος, το αντικείμενο δραστηριοποίησης και την κουλτούρα τους, ενώ παράλληλα διενεργούν τους ελέγχους τους έχοντας πάντοτε ως οδηγό τη δεοντολογία, την ακεραιότητα και τη διαφάνεια. Με την ιδιότητά τους και έχοντας όλα τα παραπάνω εφόδια διασφαλίζουν ότι οι λήπτες των αποφάσεων, οι ηγεσίες των επιχειρήσεων, παραμένουν σε κάθε περίοδο αναφοράς προσανατολισμένοι στον βασικό σκοπό τους που είναι η θετική επίδραση σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και η συμβολή σε ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον για όλους. Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθώ σε πρόσφατη μελέτη του ACCA που εντοπίζει με πολύ ουσιαστικό τρόπο τη σημασία του ελεγκτικού επαγγέλματος στον ευρύτερο μετασχηματισμό προς ένα πιο δίκαιο, πράσινο και συμπεριληπτικό περιβάλλον. Οι βασικές προκλήσεις και παράλληλα ευκαιρίες για τη συμβολή των Ορκωτών Ελεγκτών στην ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα της οικονομίας περιλαμβάνουν την ευθύνη για την ανάπτυξη των ταλέντων του αύριο, την καθοδήγηση βιώσιμων επιχειρήσεων, τη συμμετοχή στο σχεδιασμό και ανάπτυξη σύγχρονων ρυθμιστικών κανόνων και προτύπων, την υποστήριξη της επιχειρηματικής ανάπτυξης και του μετασχηματισμού του δημοσίου τομέα. Η παγκόσμια τάση στο επίπεδο του ανεξάρτητου ελέγχου από Ορκωτούς Ελεγκτές κάνει ακόμα πιο επιβεβλημένη την ανάγκη για εφαρμογή υψηλών προτύπων δεοντολογίας και άσκησης κρίσης ώστε η συμβολή μας στην αλλαγή και στην πρόοδο του κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος να είναι ουσιαστική.
* Η ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός για επαγγελματίες λογιστές, με ιστορία που υπερβαίνει τα εκατό έτη. Η ACCA υποστηρίζει τα 241.000 μέλη της και τις 542.000 σπουδαστές της σε 178 χώρες, βοηθώντας τους να αναπτύξουν επιτυχημένες σταδιοδρομίες στον τομέα της λογιστικής και των επιχειρήσεων, με τις δεξιότητες που απαιτούν οι εργοδότες. Η ACCA συνεργάζεται με ένα δίκτυο 110 γραφείων και κέντρων και περισσότερους από 7.610 Εγκεκριμένους Εργοδότες παγκοσμίως και 346 εγκεκριμένους παρόχους εκμάθησης οι οποίοι παρέχουν υψηλά πρότυπα εκπαίδευσης και ανάπτυξης.