H ανάπτυξη νέων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών με βάση την τεχνολογία, το λεγόμενο fintech, είναι σε φάση έκρηξης τα τελευταία έτη, κάτι που επιτάχυνε ακόμη περισσότερο η πανδημία. Νέες τεχνολογικές εταιρίες (startups) δίνουν εύκολα προσβάσιμες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες μέσα από το κινητό που αφορούν τις κλασικές τραπεζικές εργασίες, μεταφορά κεφαλαίων, αλλά και τη διαχείριση πλούτου, τις επενδύσεις, το trading και γενικότερα το wealth management.
Στην Ελλάδα δεν λείπουν τέτοιες έστω και λίγες προσπάθειες για την ανάπτυξη πρωτοτύπων wealth management εφαρμογών. Μία τέτοια προσπάθεια (project) με κωδικό όνομα ΑΣΠΕΝΔΥΣ είναι εν εξελίξει από την εκδότρια εταιρεία του Euro2day.gr την Media2day Εκδοτική σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Ερευνάς και Τεχνολογίας (ΕΚΕΤΑ) και την ομάδα fintech της Hypertech A.E (a-Quant). Το ΑΣΠΕΝΔΥΣ Υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) (κωδικός έργου: T1ΕΔΚ-02264).
Για να μάθουμε καλύτερα για το ΑΣΠΕΝΔΥΣ μιλήσαμε με το Θανάση Πάτσιο (φωτ. δεξιά) project manager της Media2day στο συγκεκριμένο έργο, τον Αναστάσιο Δρόσου (φωτ. κέντρο) project manager του ΙΠΤΗΛ/ΕΚΕΤΑ και τον Χριστόφορο Βερβερίδη (φωτ.αριστερά) της Hypertech A.E.
Αρχικά, τι είναι το ΑΣΠΕΝΔΥΣ και τι προβλήματα λύνει;
Πάτσιος (Media2day): Το ΑΣΠΕΝΔΥΣ αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα υποβοήθησης λήψης επενδυτικών αποφάσεων το οποίο απευθύνεται κυρίως σε απλούς αλλά και σε επαγγελματίες επενδυτές. Υλοποιείται ως υπηρεσία προσβάσιμη διαδικτυακά και βασίζεται σε υποδομή υπολογιστικού νέφους. Οι κύριες δυνατότητες που το ΑΣΠΕΝΔΥΣ παρέχει στον τελικό χρήστη είναι:
- Διαμόρφωση του επενδυτικού προφίλ του χρήστη (πχ. επιλογή μετοχών ή ισοτιμιών, καθορισμός του προφίλ ρίσκου).
- Διαχείριση και παρακολούθηση της απόδοσης του επενδυτικού χαρτοφυλακίου του χρήστη.
- Αυτοματοποιημένη βελτιστοποίηση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου του χρήστη.
- Εξαγωγή και οπτικοποίηση επενδυτικών σημάτων με υψηλή αξιοπιστία στην πρόβλεψη χρηματοοικονομικών δεικτών και τιμών, βάση εισαγωγής και επεξεργασίας σε πραγματικό χρόνο 1) δεδομένων οικονομικής ειδησεογραφίας και χρηματοοικονομικών αναφορών από ιστοσελίδες όπως το Bloomberg και οι Financial Times, 2) δεδομένων από το twitter και την υπηρεσία stocktwits, και 3) τιμών χρηματιστηριακών αξιών από την υπηρεσία Yahoo finance.
- Εξαγωγή έκτακτων καταστάσεων αναφορικά με χρηματιστηριακές αξίες που αφορούν το επενδυτικό προφίλ του χρήστη και παροχή σχετικών ειδοποιήσεων σε πραγματικό χρόνο στο χρήστη.
- Οπτικοποίηση μετρικών αξιοπιστίας ειδήσεων για χρηματιστηριακά αγαθά που εντάσσονται στα ενδιαφέροντα του χρήστη καθώς και των συγγραφέων/πηγών τους.
- Οπτικοποίηση δεικτών επενδυτικού συναισθήματος ανά χρηματιστηριακό αγαθό που συμπεριλαμβάνεται στο επενδυτικό προφίλ του χρήστη.
Τι το καινοτόμο παρέχει το ΑΣΠΕΝΔΥΣ σε σύγκριση με παραδοσιακές υπηρεσίες επενδύσεων;
Βερβερίδης(a-Quant): Η καινοτομία του ΑΣΠΕΝΔΥΣ έγκειται στην υλοποίηση προηγμένων μηχανισμών μηχανικής μάθησης για την ανάλυση επενδυτικού συναισθήματος σε κείμενα και αναφορές χρηματιστηριακού ενδιαφέροντος και την βαθμονόμηση της αξιοπιστίας αυτών, καθώς και σε προηγμένα μοντέλα επεξεργασίας χρηματιστηριακών δεδομένων για την εξαγωγή σημάτων κίνησης τιμών χρηματιστηριακών αγαθών καθώς και στον συνδυασμό αυτών. Τέτοιου τύπου υπηρεσίες μέχρι πρόσφατα ήταν διαθέσιμες μόνο σε επαγγελματίες επενδυτές και χρηματιστηριακές εταιρείες με μεγάλα budgets και υποδομές.
Ποια είναι η μαγική φόρμουλα πίσω από το ΑΣΠΕΝΔΥΣ;
Δρόσου (ΙΠΤΗΛ): Δεν υπάρχουν μαγικές φόρμουλες , αλλά πολλά δεδομένα, οι σωστοί αλγόριθμοι που παράγουν αξιοποιήσιμη επενδυτικά πληροφορία και η απαιτούμενη υπολογιστική υποδομή για να «τρέξουν» σωστά τα μοντέλα. Και βέβαια πάνω από όλα υπάρχει η απαιτούμενη γνώση από τους συμμετέχοντες των αγορών και των μεθόδων και εργαλείων της μηχανικής μάθησης και της εφαρμογής τους σε αυτό το πεδίο.
Σε ποιες ομάδες χρηστών αποσκοπεί το ΑΣΠΕΝΔΥΣ και με ποια φιλοσοφία;
Πάτσιος (Media2day): Το ΑΣΠΕΝΔΥΣ στοχεύει στις 3 κάτωθι κατηγορίες χρηστών: H πρώτη κατηγορία αφορά Επαγγελματίες επενδυτές, Επενδυτικούς οργανισμούς και Οργανισμούς διαχείρισης κεφαλαίων: Πρόκειται για χρήστες που χρειάζονται καθημερινή οικονομική πληροφόρηση και υποστήριξη επενδυτικών αποφάσεων καθώς αυτή συνδέεται άμεσα με την δραστηριότητά τους. Το επίπεδο ρίσκου που μπορούν να διαχειριστούν είναι συνήθως υψηλό. Μπορεί να απαιτούν υψηλή συχνότητα δημιουργίας σημάτων και μπορούν να κατανοήσουν σύνθετες στρατηγικές διαπραγμάτευσης χρηματοπιστωτικών προϊόντων, ενώ είναι σε θέση να παρακολουθούν μεγάλα χαρτοφυλάκια (portfolios) που ενσωματώνουν πολύπλοκα χρηματοπιστωτικά προϊόντα (π.χ. futures, options).
Η δεύτερη κατηγορία αφορά Απλούς επενδυτές: Πρόκειται για χρήστες που αναζητούν τρόπους επένδυσης των διαθέσιμων κεφαλαίων τους και συχνά επιθυμούν να διατηρούν χαμηλά επίπεδα ρίσκου. Η συχνότητα λήψης επενδυτικών σημάτων μπορεί να ποικίλει με την πλειονότητα των επενδυτών να ικανοποιούνται με χαμηλή συχνότητα δημιουργίας σημάτων αλλά άμεση επικοινωνία έκτακτων καταστάσεων για λόγους προστασίας από πιθανή απώλεια κεφαλαίων. Είναι σε θέση να παρακολουθούν μικρά ή μέτρια σε μέγεθος portfolios που ενσωματώνουν απλά χρηματοπιστωτικά προϊόντα (π.χ. ομόλογα, μετοχές).
Τέλος, η τρίτη κατηγορία δυνητικών χρηστών του ΑΣΠΕΝΔΥΣ αφορά Οργανισμούς παροχής οικονομικής ειδησεογραφίας: Πρόκειται για χρήστες που επιθυμούν να παρέχουν επενδυτικά σήματα και ειδοποιήσεις ως υπηρεσία επιπρόσθετης αξίας στο κοινό τους με στόχο κυρίως την διαφοροποίηση από τον ανταγωνισμό αλλά και την ενεργοποίηση συνδρομητικών μοντέλων.
Ποιες πηγές δεδομένων αξιοποιεί το ΑΣΠΕΝΔΥΣ για να παράγει πληροφορία προς τους χρήστες;
Δρόσου (ΙΠΤΗΛ): Το ΑΣΠΕΝΔΥΣ αντλεί δεδομένα οικονομικής ειδησεογραφίας και χρηματοοικονομικών αναφορών από ιστοσελίδες όπως τα Bloomberg, Reuters, BBCNews, Cointelegraph, TheWallStreetJournal, δεδομένα από το Twitter και την υπηρεσία Stocktwits, και τιμές χρηματιστηριακών αξιών από την υπηρεσία Yahoo finance.
Ποιοι είναι πίσω από το έργο; Ποια είναι η συνεργασία;
Πάτσιος (Media2day): Το έργο εκτελείται και συντονίζεται από την Media2day η οποία καθοδήγησε την ανάλυση απαιτήσεων του συστήματος, την σχεδίαση του συστήματος και την αξιολόγηση της πιλοτικής του εφαρμογής, σε συνεργασία με το ΙΠΤΗΛ/ΕΚΕΤΑ που ανέπτυξε τους μηχανισμούς ανάλυσης χρηματοοικονομικών κειμένων για την εξαγωγή επενδυτικού συναισθήματος και ηγήθηκε στην ανάπτυξη μερών του συστήματος, και την ομάδα a-Quant της Hypertech που ανέπτυξε τα μοντέλα βελτιστοποίησης της προγνωστικής ικανότητας της γεννήτριας σημάτων σχετιζόμενων με χρηματιστηριακά προϊόντα και συνέβαλε στον σχεδιασμό και την ολοκλήρωση της πλατφόρμας και της πιλοτικής εφαρμογής.
Ποιες οι δυνατότητες αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του έργου;
Πάτσιος (Media2day): Η Media2day σκοπεύει σε συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ/ΙΠΤΗΛ να διερευνήσει την περαιτέρω αξιοποίηση του ΑΣΠΕΝΔΥΣ σαν υπηρεσία προς το κοινό του euro2day.gr, το οποίο θα μπορούσε να αποκομίσει αξία από ένα σύστημα πληροφόρησης όπως το ΑΣΠΕΝΔΥΣ.
Δρόσου(ΙΠΤΗΛ): To ΕΚΕΤΑ/ΙΠΤΗΛ σκοπεύει να προωθήσει τόσο την πλατφόρμα όσο και τις τεχνολογίες του έργου ΑΣΠΕΝΔΥΣ στην αγορά σε συνεργασία πάντα με τους υπόλοιπους φορείς του έργου. Σχετικά με την πλατφόρμα, ως εμπορική λύση, το αγοραστικό κοινό αρχικά εντοπίζεται κυρίως σε ιδιώτες μικρο-επενδυτές, ενώ οι τεχνολογίες θα μπορούσαν να στοχεύσουν και μεγαλύτερες εταιρίες του επενδυτικού ή του τραπεζικού τομέα. Εξάλλου, το ΕΚΕΤΑ/ΙΠΤΗΛ σκοπεύει να συνεχίσει και να επεκτείνει τα ερευνητικά αποτελέσματα του έργου είτε σε πιο εξειδικευμένους τομείς - π.χ. ο τομέας των logistics (για τη βελτιστοποίηση του υπολογισμού των φορτίων), ο τομέας του αθλητισμού ή ακόμα και ανερχόμενους τομείς την χρηματοοικονομικής όπως οι επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα - είτε στη βελτίωση, επέκταση και μεταφορά των τεχνολογιών που δημιουργήθηκαν στα πλαίσια αυτού του έργου σε άλλες ερευνητικές περιοχές.
Βερβερίδης(a-Quant): Η ομάδα a-Quant της HYPERTECH σκοπεύει να υποστηρίξει την Media2day στην εμπορική διάθεση και περαιτέρω εμπλουτισμό της υπηρεσίας του ΑΣΠΕΝΔΥΣ αναφορικά με την ελληνική αγορά. Επίσης η επαφή της ομάδας με τις ξένες αγορές, ειδικότερα από την αγορά της Μεγάλης Βρετανίας που ο ανταγωνισμός για νέα fintech εργαλεία βασισμένα στην τεχνολογία είναι μεγάλος, σε συνεργασία με χρηματιστηριακές εταιρείες και εταιρείες παροχής χρηματιστηριακών δεδομένων μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για την ενεργοποίηση σχετικών δραστηριοτήτων εκμετάλλευσης στο εξωτερικό. Παράλληλα, συζητάμε την ενσωμάτωση κάποιων εκ των επί μέρους λειτουργιών του ΑΣΠΕΝΔΥΣ στην mobile εφαρμογή της a-Quant που παράγει επενδυτικά σήματα για διεθνείς μετοχές, εμπορεύματα, ισοτιμίες και κρύπτο-νομίσματα και χρησιμοποιείται ήδη από 15.000 και πλέον επενδυτές και traders διεθνώς.
Ποια πιστεύετε είναι η αγορά που επωφελείται περισσότερο από τέτοια συστήματα;
Πάτσιος (Media2day): Σίγουρα η καλύτερη αξιοποίηση των προσφερόμενων υπηρεσιών θα προέλθει από τους μεμονωμένους επενδυτές/traders που δεν είχαν μέχρι τώρα πρόσβαση σε ανάλογα εργαλεία, τα οποία είτε δεν υπήρχαν είτε ήταν απαγορευτικά ακριβά. Με τη βοήθεια τέτοιων εργαλείων μπορούν να καταλαβαίνουν αρκετά καλά τον εκάστοτε συμπεριφορικό χαρακτήρα της κάθε αγοράς, κάτι το οποίο αποτελεί βασικό input σε κάθε επενδυτική στρατηγική είτε μιλάμε για intraday traders είτε για πιο μακροπρόθεσμους επενδυτές.
Ποια είναι η εμπειρία σας από τη χρησιμοποίηση εργαλείων μηχανικής μάθησης μέχρι τώρα;
Βερβερίδης(a-Quant): Οι αγορές είναι απρόβλεπτες και όποιος ισχυρίζεται ότι μπορεί να τις προβλέψει σε σταθερή βάση με τη χρήση εργαλείων, μάλλον προσεγγίζει επιφανειακά τις αγορές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να βελτιώσει ιδιαίτερα τις πιθανότητές του να κερδίσει. Ειδικότερα με γνώση και σωστή χρησιμοποίηση δεδομένων και εργαλείων ανάλυσής τους, πλέον ακόμα και ο ερασιτέχνης επενδυτής μπορεί να πετύχει αποτελέσματα απόλυτα συγκρίσιμα αποτελέσματα με αυτά των επαγγελματιών επενδυτών. Λέγεται δημοκρατικοποίηση της επενδυτικής διαδικασίας (democratization of investing process) και συμβαίνει εδώ και τώρα στις αγορές. Αναμένεται να ενταθεί σαν φαινόμενο τα επόμενα έτη με την πληθώρα δεδομένων, την αύξηση της φτηνής υπολογιστικής ισχύος και την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών αλγορίθμων. Να τονίσουμε βέβαια εδώ ότι η απόκτηση κάποιας ελάχιστης γνώσης από πλευράς traders και επενδυτών παραμένει προαπαιτούμενο για να εκμεταλλευτεί κάποιος όλα τα παραπάνω.
Πώς διαφέρει το ΑΣΠΕΝΔΥΣ από αντίστοιχες προτάσεις που εμφανίζονται στην αγορά των roboadvisors;
Βερβερίδης (a-Quant): Το ΑΣΠΕΝΔΥΣ δεν είναι roboadvisor και δεν σκοπεύει να παρέχει από μόνο του υπηρεσίες επενδυτικών συμβουλών, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά σαν μέρος ενός roboadvisor είτε σαν βοηθός ενός επενδυτικού συμβούλου παρέχοντας σημαντική πληροφόρηση ως αποτέλεσμα ανάλυσης δεδομένων. Στα πλαίσια αυτά μπορεί να αποδώσει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με αυτά που δίνει ένα κλασσικό roboadvisor, γιατί αναλύει πολλά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, επισημαίνει πολύπλοκα και δυνητικά κερδοφόρα μοτίβα (patterns) και λαμβάνει υπόψιν το συναίσθημα/αντίληψη των «παικτών» της αγοράς την κάθε δεδομένη στιγμή.
Πιστεύετε ότι υπάρχουν μεγαλύτερες ευκαιρίες ή μεγαλύτερα ρίσκα λόγων της πανδημίας για την αξιοποίηση της τεχνολογίας στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων;
Βερβερίδης(a-Quant): Ενώ θα περίμενε κανείς να μειωθεί το ενδιαφέρον για τέτοιες υπηρεσίες, αντίθετα η πανδημία έχει εκτοξεύσει τα DoItYourself ( DIY) επενδυτικά εργαλεία και πραγματικά παρακολουθούμε μία έκρηξη χρήσης νέων υπηρεσιών και εργαλείων , όπως τις RobinHood(USA), FreeTrade(UK), NextMarkets(DE), a-Quant mobile app κτλ. Αυτό το φαινόμενο που έχει σαρώσει ειδικά τη γενιά των millennials θα παραμείνει και μετά την πανδημία και μάλλον θα ενταθεί περισσότερο.