Εξαιρετικά μακρινός φαντάζει, με τα σημερινά δεδομένα, ο στόχος που έχουν θέσει η κυβέρνηση και οι υγειονομικές Αρχές της χώρας για κτίσιμο ανοσίας της αγέλης στον πληθυσμό ως το καλοκαίρι του 2021. Το 1.265.550 δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech, που προβλέπεται να έχει προμηθευτεί η Ελλάδα ως τον Μάρτιο, όπως ανακοίνωσε χθες ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, αντιστοιχούν στον εμβολιασμό μόλις 600.000 πολιτών ως την άνοιξη, ελάχιστων σε σχέση με τα 7 εκατομμύρια εμβολιασμούς που απαιτούνται για το κτίσιμο της ανοσίας.
«Φοβάμαι πως απέχουμε πολύ από τον στόχο της ανοσίας ως το καλοκαίρι. Το βλέπω πολύ δύσκολο, με αυτά τα δεδομένα», λέει στο Euro2day.gr ο καθηγητής Φαρμακολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας Ευάγγελος Μανωλόπουλος και εξηγεί: «Με 7 εκατομμύρια εμβολιασμούς θα εξασφαλίσουμε επίκτητη ανοσία σε περίπου 6,3-6,4 εκατομμύρια Έλληνες, εφόσον η αποτελεσματικότητα του εμβολίου αποδειχτεί ότι βρίσκεται στο 90%-95%. Αν προσθέσουμε και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες που θα έχουν φυσική ανοσία, γιατί θα έχουν προσβληθεί από τον ιό, θα φτάσουμε στην ανοσία συνολικά 7 εκατομμυρίων Ελλήνων, δηλαδή στον επιθυμητό στόχο. Με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν, θα έχουμε μέχρι την άνοιξη μόνο 600.000 εμβολιασμούς με το εμβόλιο της Pfizer. Σε αυτούς θα προστεθούν και όσες δόσεις έρθουν από τη Moderna, η οποία δύσκολα θα διαθέσει τέτοιο αριθμό εμβολίων, καθώς έχει πει πως θα δεσμεύσει τα περισσότερα για τις ΗΠΑ, ενώ για την Astra Zeneca έχω αμφιβολίες αν θα καταφέρει ως τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο να πάρει την άδεια».
Σύμφωνα με τον κ. Μανωλόπουλο, υπό αυτό το πρίσμα, το βραχυπρόθεσμο όφελος από την έναρξη του προγράμματος εμβολιασμών θα είναι η σταδιακή μείωση της πίεσης στο σύστημα υγείας, που είναι ο πρώτος στόχος της εκστρατείας. Ο στόχος της ανοσίας που θα μας επιτρέψει να πετάξουμε τη μάσκα και να επιστρέψουμε σε μια μορφή κανονικότητας φαίνεται πως απομακρύνεται χρονικά. «Μακάρι να διαψευστώ και να έχουμε καλύτερη εξέλιξη τους επόμενους μήνες», σημειώνει.
Ο ίδιος διαφοροποιείται εν μέρει, από τη σύσταση της προέδρου της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, καθηγήτριας Μαρίας Θεοδωρίδου, σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό και όσων έχουν ήδη ασθενήσει. «Είναι αλήθεια πως δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα το μέγεθος της ανοσίας που αποκτά κάποιος που έχει εκτεθεί στον ιό. Όμως, υπό τις σημερινές συνθήκες, τουλάχιστον στην πρώτη φάση που δεν θα υπάρχει επάρκεια εμβολίων, προσωπικά δεν θα συνιστούσα να εμβολιαστεί κάποιος που έχει νοσήσει πρόσφατα και σοβαρά. Όταν θα υπάρχει επάρκεια, φυσικά και θα το συνιστούσα», υπογραμμίζει.
Οι πολίτες που θα εμβολιαστούν, θα εξακολουθήσουν να φορούν μάσκα και να τηρούν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. «Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, το εμβόλιο θα περιορίσει το ιικό φορτίο με το οποίο θα φορτωθεί κάποιος που θα προσβληθεί από τον ιό. Έτσι, ή δεν θα εμφανίσει καθόλου συμπτώματα ή θα νοσήσει πολύ ελαφριά. Θα συνεχίσει όμως να έχει τη δυνατότητα να μεταδώσει τον ιό», εξηγεί ο καθηγητής.
Το πιθανότερο είναι πως υπάρχει ήδη στην Ελλάδα το νέο στέλεχος
Ο κ. Μανωλόπουλος είναι καθησυχαστικός σε ό,τι αφορά τον συναγερμό που σήμανε σε διεθνές επίπεδο -και στην Ελλάδα- η έξαρση μολύνσεων με το νέο μεταλλαγμένο στέλεχος κορωνοϊού στη Νοτιοανατολική Αγγλία.
Μάλιστα, εκτιμά πως είναι πολύ πιθανό το στέλεχος αυτό να βρίσκεται ήδη και στην Ελλάδα, και επισημαίνει πως αυτό μας δίνει ένα επιπλέον κίνητρο να είμαστε ακόμη πιο προσεκτικοί στα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, λόγω της υψηλότερης μεταδοτικότητάς του.
«Γνωρίζουμε για το συγκεκριμένο στέλεχος από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Κυκλοφορεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης εδώ και μήνες. Το πιο πιθανό είναι να βρίσκεται και στην Ελλάδα.
Μένει να το ανιχνεύσουμε στο εργαστήριο ανάμεσα σε όσους νοσούν ήδη», λέει και προσθέτει: «Οι εκτιμήσεις για αυξημένη μεταδοτικότητα κατά 70% βασίζονται σε υπολογιστικά μοντέλα, καθώς εμφανίζεται στο 60%-65% των κρουσμάτων στη συγκεκριμένη περιοχή της Νότιας Αγγλίας, αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη πειραματικά. Είναι θέμα 2-3 ημερών να γίνει κι αυτό. Δεν ξέρω αν βιάστηκαν οι Βρετανοί να κάνουν ανακοινώσεις».
Σε ό,τι αφορά την πιθανότητα να μην καλύπτουν τα εμβόλια τις συγκεκριμένες μεταλλάξεις, ο κ. Μανωλόπουλος θεωρεί πως αυτή είναι απειροελάχιστη. «Η μετάλλαξη αλλάζει μόνο ένα σημείο μιας πρωτεΐνης, δεν είναι πιθανό να μην την αναγνωρίσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Είναι ελάχιστη η πιθανότητα από μίια, δέκα ή εκατό μεταλλάξεις να υπάρξει τέτοια αλλαγή που να μην την καλύπτει το εμβόλιο.
Χρειάζονται χιλιάδες μεταλλάξεις για να συμβεί αυτό», τονίζει, ενώ εξηγεί τις διαφορές του εμβολίου για τον κορωνοϊό με αυτές που ισχύουν στα διαφορετικά εμβόλια για τη γρίπη. «Στη γρίπη παίρνει 5 ως 7 χρόνια να μεταλλαχτεί ένα στέλεχος τόσο πολύ ώστε να μην το καλύπτει το εμβόλιο. Επιπλέον, στη γρίπη ακολουθούμε τα πολλά διαφορετικά στελέχη: Έχουμε Η1Ν1, Η1Ν2, Η2Ν3 κ.ο.κ. Είναι διαφορετικοί ιοί. Σαν να είχαμε δηλαδή κορωνοϊό1, κορωνοϊό2, κορωνοϊό3».