Το βασικό ερώτημα που τίθεται συχνά στις μέρες μας, είναι το πώς τα ESG κριτήρια και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου επηρεάζουν τις επενδύσεις και οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων.
Στη νέα επιχειρηματική και οικονομική πραγματικότητα σημαντικό κριτήριο ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, παρά την σοβαρή ενεργειακή κρίση που βιώνει η Ευρώπη, παίζουν πέρα από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα κριτήρια ESG, δηλαδή τα κριτήρια που σχετίζονται με τις επιδόσεις των επιχειρήσεων σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά ζητήματα και σε ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης. Ειδικότερη έμφαση στα κριτήρια ESG έχει το γράμμα Ε (Περιβάλλον) και ειδικά η μείωση των Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο νέος Εθνικός Κλιματικός Νόμος έχει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα για την χώρα μας έως το 2050.
Πώς όπως επηρεάζουν τα κριτήρια ESG τις επενδύσεις και οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων;
Τα επενδυτικά funds αλλά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (όπως για παράδειγμα οι τράπεζες) τα εντάσσουν ολοένα και περισσότερο στις αξιολογήσεις τους βάσει των νέων Ευρωπαϊκών Νομοθετικών απαιτήσεων, ως σημαντικό κριτήριο χορήγησης των δανείων αλλά και επενδύσεών τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι ελληνικές τράπεζες καλούνται επίσης να θεσπίσουν στρατηγικές για την Βιώσιμη Ανάπτυξη με δημοσιευμένους ποσοτικούς στόχους. Επίσης, καλούνται έμμεσα και οι ελληνικής επιχειρήσεις να θεσπίσουν στόχους τόσο για το περιβάλλον -ώστε να γίνουν Κλιματικά Ουδέτερες- όσο και για θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης.
Συνολικά οι εταιρείες με μη βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα ή που δεν πληρούν βασικά ESG κριτήρια θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες. Και στο σημείο αυτό είναι όπου τα αντίστοιχα υπουργεία -και ιδιαίτερα αυτά των Οικονομικών και της Ανάπτυξης- θα πρέπει να υποστηρίξουν με πρακτικές και λειτουργικές νομοθεσίες την ενσωμάτωση των κριτηρίων αυτών στις μεσαίες εγχώριες επιχειρήσεις.
Επιπλέον, από δεκάδες σχετικές μελέτες που έχουν γίνει, έχει αναδειχθεί ότι η εφαρμογή καλών πρακτικών στις εισηγμένες επιχειρήσεις με σημείο αναφοράς τα κριτήρια ESG έχει έμμεση θετική επίδραση στην αξία της μετοχής αλλά και γενικότερα στην συνολική αποτίμηση της αξίας μια επιχείρησης.
ESG και μηδενικό αποτύπωμα (net zero)
Τόσο η Ελλάδα ως χώρα όσο και οι επιχειρήσεις της θα πρέπει εντείνουν τα σχέδιά τους για την επίτευξη των καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Το Net Zero δεν σχετίζεται μόνο με μείωση των εκπομπών στην ατμόσφαιρα, αλλά και με έναν ευρύτερο μετασχηματισμό του επιχειρηματικού τους μοντέλου.
Ταυτόχρονα, η αντιστάθμιση άνθρακα και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με πιστοποιητικά προέλευσης έχει γίνει μια δημοφιλής στρατηγική για τις εταιρείες, στην προσπάθειά τους να μειώσουν τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον.
Ήδη, το ένα τέταρτο των μεγαλύτερων εισηγμένων επιχειρήσεων έχουν δεσμευθεί σε net-zero στόχους, ενώ το 2023, αναμένουμε να δοκιμαστούν για πρώτη φορά οι υποσχέσεις των εταιρειών αυτών καθώς έχουν αυξηθεί οι απαιτήσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων περνά άμεσα και έμμεσα μέσα από την εφαρμογή των κριτηρίων ESG και την μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος και αυτό θα το κατανοήσουν με τον ένα ή άλλο τρόπο καλύτερα οι επιχειρήσεις μέσα στο 2023.
* Νίκος Αυλώνας, πρόεδρος Κέντρο Αειφορίας (CSE) www.cse-net.org, επισκέπτης καθηγητής Βιώσιμης Ανάπτυξης Οικονομικό Πανεπιστήμιο και UIC (University of Illinois-Σικάγο )