Λίγο μετά την πρώτη εκλογή-έκπληξη του Ντόναλντ Τραμπ στη προεδρία των ΗΠΑ το 2016, πολλοί παρατηρητές υποστήριζαν ότι ήταν μια εκδοχή του «Αποκάλυψη Τώρα» για τους συμμάχους τους και τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο G. Rachman των FT ανέφερε ότι οι πολιτικές του Τραμπ «απειλούν με τσεκούρι τη φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη που οι ΗΠΑ στήριξαν και διασφάλισαν από το 1945 και έπειτα». Ο αρθρογράφος εστίαζε τότε σε δυο από τις βασικές διακομματικές αρχές που διαμορφώνουν την προσέγγιση των ΗΠΑ απέναντι στον κόσμο δηλαδή την υποστήριξη ενός ανοιχτού, διεθνούς εμπορικού συστήματος και τη δέσμευση σε συμμαχίες που διασφαλίζουν την παγκόσμια ασφάλεια.
Είναι αλήθεια ότι ο Τραμπ ήταν ο πρώτος υπέρμαχος προστατευτικών πολιτικών που εκλέχθηκε πρόεδρος των ΗΠΑ μετά τουλάχιστον τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Προκάλεσε αναστάτωση στις αγορές και ενίοτε σε συμμάχους των ΗΠΑ, υποσχόμενος να επαναδιαπραγματευθεί τις «άθλιες» εμπορικές συμφωνίες των ΗΠΑ, όπως τη NAFTA, να αποσύρει τις ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WΤΟ) και να επιβάλλει υψηλούς δασμούς σε εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα.
Πράγματι, επαναδιαπραγματεύθηκε τις εμπορικές συμφωνίες, κερδίζοντας κάποια πράγματα, αλλά δεν έβγαλε τις ΗΠΑ από αυτές. Ούτε τις απέσυρε από τον WTO. Επέβαλε επίσης δασμούς σε κινεζικά προϊόντα, μια πολιτική την οποία συνέχισε ο Τζο Μπάιντεν.
Κοινώς, υπήρχε διαφορά μεταξύ πράξεων και λόγων του προέδρου Τραμπ 1.0. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Κατ’ αρχάς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει μεν εξουσίες αλλά δεν είναι απεριόριστες. Θα πρέπει να έχει μαζί του το Κογκρέσο για να περάσει τα διάφορα νομοσχέδια που θέλει, διαφορετικά θα κυβερνά με προεδρικά διατάγματα. Δεύτερον, ο Τραμπ είναι μπίζνεσμαν και του αρέσει να διαπραγματεύεται και να κάνει ντιλ από τις οποία βγαίνει συνήθως κερδισμένος. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορεί να υπερβάλει ενσυνείδητα, προκαλώντας αναταραχή αλλά δεν θέλει να βυθίσει το πλοίο.
Ο πρόεδρος Τραμπ δεν έχει αλλάξει. Του αρέσει να κάνει ντιλ είτε στην οικονομική σφαίρα, είτε στην πολιτική, είτε στη γεωπολιτική. Όμως, η τέχνη του ντιλ περιλαμβάνει μπλόφες, δηλώσεις κ.τ.λ. που ενισχύουν την αβεβαιότητα πριν καθίσει η σκόνη. Από την άλλη πλευρά, ο ίδιος δίνει ιδιαίτερη σημασία στις αγορές και τις θέλει συμμάχους του. Επομένως, η αντίδραση των αγορών θα λαμβάνεται υπόψη.
Όμως, οι αγορές θα πρέπει να συνηθίσουν στο τρενάκι του λούνα παρκ. Ήδη, πήραν μία γεύση την ημέρα της ορκωμοσίας του. Η αρχική τοποθέτηση ότι θα περιμένει μια έκθεση για τους δασμούς πριν τοποθετηθεί ο ίδιος ήταν αρκετή για να δώσει ώθηση στα νομίσματα του Καναδά, Μεξικό, το ευρώ και της Κίνας. Όμως, όλα ανατράπηκαν αργότερα όταν μίλησε για δασμούς 25% στα προϊόντα του Καναδά και του Μεξικού με αποτέλεσμα να διολισθήσουν τα νομίσματά τους.
Το συμπέρασμα είναι πως ούτε εμείς, ούτε οι αγορές πρόκειται να πλήξουμε με την κυβέρνηση Τραμπ και τον ίδιο τον πρόεδρο. Απλά, όλοι θα πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα ότι η αβεβαιότητα θα είναι πιο συχνά μέρος της καθημερινότητας με τον Τραμπ 2.0.