Η Ελλάδα βρίσκεται σε συνομιλίες με το Ισραήλ για την αγορά της αντιπυραυλικής ομπρέλας Iron Dome αξίας 2 δισ. ευρώ, σύμφωνα με ελληνικές πηγές που επικαλέσθηκε χθες το Reuters.
Παρόμοιες διαρροές σε ελληνικά ΜΜΕ για αντιπυραυλική προστασία Iron Dome στα νησιά του Αιγαίου είχαμε πριν από ένα χρόνο και πλέον.
Νωρίτερα χθες, ο υπουργός Εθν. Άμυνας κ. Δένδιας είχε δηλώσει ότι κάθε στρατιωτική μονάδα θα έχει σύστημα anti-drone, δίνοντας έμφαση στο νέο είδος πολέμου.
Δικαιολογημένα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε τον ρόλο του ηλεκτρονικού πολέμου και των μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs) ως καθοριστικού παράγοντα στις σύγχρονες πολεμικές συγκρούσεις.
Η Τουρκία το εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο στην αρχή του πολέμου, προμηθεύοντας το φθηνότερο δικό της UAV (Bayraktar) στους Ουκρανούς. Το Bayraktar έγινε διάσημο, εξασφαλίζοντας παραγγελίες εκατοντάδων εκατ. δολαρίων από διάφορες χώρες για την τουρκική βιομηχανία. Παράλληλα, οι Τούρκοι επένδυσαν περισσότερα λεφτά στην εξέλιξή του, όπως και άλλων αεριωθούμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Την ίδια περίπου περίοδο, η Ελλάδα γινόταν περίγελος στα μέσα κοινωνικά δικτύωσης της γείτονος. Ο λόγος; Μια φωτογραφία έδειχνε τον τότε υφυπουργό Εθν. Άμυνας κ. Χαρδαλιά να ατενίζει ένα μικρό ομοίωμα του σχεδιαζόμενου ελληνικού UAV, ονόματι Αρχύτας, το οποίο έμοιαζε με παιγνίδι playmobil.
Η ειρωνεία; Η Ελλάδα είχε ξεκινήσει τον σχεδιασμό και παραγωγή UAV, ονόματι Πήγασος, από τη δεκαετία του 1980, δηλαδή πολύ πριν από την Τουρκία. To αρχικό μοντέλο ανασχεδιάσθηκε και αναβαθμίσθηκε σε Πήγασος-ΙΙ το 2005 και είναι ακόμη σε επιχειρησιακή χρήση για συλλογή πληροφοριών, παρακολούθηση κ.λπ.
Αντί λοιπόν η Αθήνα να επιλέξει την περαιτέρω αναβάθμιση του Πήγασος-ΙΙ, όπου είχαμε εμπειρία και ήταν δοκιμασμένο αεροδυναμικά, όπως υπαγορεύει η λογική, τι έκανε;
Επέλεξε να ξοδέψει περισσότερα λεφτά και να πάει στην ανάπτυξη ενός νέου UAV, του Αρχύτας, με την εμπλοκή κρατικών πανεπιστημίων. Σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους, μηχανικοί μάς έλεγαν τότε, προβλέποντας καθυστερήσεις: «Τα πανεπιστήμια δεν βγάζουν προϊόντα. Βγάζουν μελέτες εκεί που οι βιομηχανίες δεν θέλουν ή δεν μπορούν να μπουν». Ακόμη πιο καυστικοί για τις προθέσεις των τότε υπουργών ήταν στελέχη του ιδιωτικού τομέα.
Σε αντίθεση με τα UAVs είναι πολύ πιο εύκολο και φθηνό για την Ελλάδα να επενδύσει και να φτιάξει anti-drone συστήματα, υποστηρίζουν οι γνωρίζοντες. Τα τελευταία θα είναι μέρος μιας πολυεπίπεδης αεράμυνας, που ήδη περιλαμβάνει πυραύλους Stinger, Hawk και Patriots.
H EAB έχει ήδη κατασκευάσει το σύστημα Κένταυρος και το έχει εγκαταστήσει σε φρεγάτες. Το σύστημα έχει σχεδιασθεί για την αναγνώριση απειλής, ανίχνευση, παρακολούθηση και εμπλοκή με χρήση ραντάρ-ESM, αισθητήρες, συστήματα παρεμβολής στα σήματα των UAVs και εκτοξευτές αντιμέτρων.
Είναι εύλογο να υπάρχει ανησυχία στην Αθήνα, αφενός λόγω του ρόλου που παίζουν πλέον τα UAVs στο πεδίο της μάχης και αφετέρου, της ξεκάθαρης υπεροχής της Τουρκίας σ’ αυτό τον τομέα.
Η ενδεχόμενη αγορά του ισραηλινού συστήματος Iron Dome αντιμετωπίζει μια απειλή μεσοβραχυπρόθεσμα. Όμως, είναι γνωστό ότι το Ισραήλ δεν μεταφέρει τεχνολογία ενώ το σύστημα κοστίζει πολλά λεφτά.
Κάποτε, η Ελλάδα θα πρέπει να αποκτήσει ξεκάθαρο δόγμα. Οι ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να αγοράζουν σταδιακά ολοένα και περισσότερο από εγχώριες βιομηχανίες οπλικών συστημάτων. Αυτό απαιτεί συνέχεια, σταθερότητα και κάποιους συμβιβασμούς από το κράτος. Δεν μπορεί να αλλάζει η κυβέρνηση ή ο υπουργός Εθνικής Άμυνας στην ίδια κυβέρνηση και να αλλάζουν οι διοικήσεις και οι στρατηγικές και να χάνεται η συνέχεια.
Ακόμη, η χώρα θα πρέπει να συμμετάσχει, επενδύοντας, σε ευρωπαϊκά προγράμματα συμπαραγωγής για να αποκτήσει πολύτιμο know-how.
Επιπλέον, θα πρέπει να δοθεί περισσότερος χρόνος και μπόνους στις ντόπιες επιχειρήσεις για να εισάγουν τεχνολογία σε τομείς όπως τα UAV και τα συστήματα anti-drones και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Ακόμη κι αν οι τεχνολογίες προέρχονται από χώρες, π.χ. Σουηδία, Ν. Κορέα, Ισπανία, που δεν θεωρούνται κορυφαίες στον τομέα τους αλλά εμφανίζονται πρόθυμες να μεταφέρουν τεχνολογία.
Η ισχυρή οικονομία αποτελεί προϋπόθεση για ισχυρές ένοπλες δυνάμεις. Όμως, η σχέση μπορεί να είναι αμφίδρομη, αν οι ένοπλες δυνάμεις ενισχύουν τις εγχώριες εταιρείες και αυξηθεί η εγχώρια προστιθέμενη αξία στα εξοπλιστικά προγράμματα.