Η βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας συνδέεται με τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και της ολικής παραγωγικότητας. Οι δυο τελευταίες είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις επενδύσεις.
Ως γνωστόν, οι ειδικοί εκτιμούν ότι το αποκαλούμενο επενδυτικό κενό υπερβαίνει τα 100 δισ. ευρώ μετά από μια δεκαετία και πλέον επενδυτικής λειψυδρίας. Παρ’ όλα αυτά έπρεπε να φθάσουμε στο 2022, αν δεν κάνουμε λάθος, για να ξεπεράσουν οι νέες επενδύσεις τις αποσβέσεις παλαιότερων.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού 2025 προβλέπεται αύξηση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου κατά 8,4% του χρόνου από 6,7% φέτος και μόλις 4% πέρυσι.
Ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης δεν χάνει την ευκαιρία όταν βρίσκεται στο εξωτερικό ή μιλά με ξένους επιχειρηματίες στην Ελλάδα να τους καλεί να έλθουν να επενδύσουν στη χώρα. Για να τους πείσει, χρησιμοποιεί διάφορα ενθαρρυντικά στοιχεία για την εξέλιξη του ρυθμού ανάπτυξης, τη δημοσιονομική πειθαρχία, τα διαθέσιμα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης για τη στήριξη των επενδύσεων και άλλα.
Αν όμως κάποιοι από αυτούς τους εν δυνάμει ξένους επενδυτές κάνει μια έρευνα αγοράς, θα στοιχηματίζαμε ότι θα ήταν προβληματισμένος. Και πώς να μην ήταν, όταν μάθαινε ότι ίσως χρειαζόταν 4 με 7 χρόνια για να πάρει την άδεια λειτουργίας από τους εμπλεκόμενους φορείς.
Είτε λοιπόν θα αποφάσιζε να μην προχωρήσει την επένδυση, είτε θα συνεργαζόταν με κάποιο ντόπιο ολιγάρχη ο οποίος έχει τις άκρες για να λύνει τα όποια προβλήματα παρουσιασθούν, είτε θα προχωρούσε μόνος του και θα αποχωρούσε αργότερα έχοντας χάσει λεφτά.
Ένα παράδειγμα, όπως το τελευταίο, θέλει όμιλο με έδρα την Ιταλία να επεκτείνεται στον τομέα των διαγνωστικών κέντρων στην Ελλάδα. Ο όμιλος ξόδεψε λεφτά για ενοικιάσεις κτιρίων, μηχανήματα και προσλήψεις. Όμως, οι μεγάλες καθυστερήσεις στη λήψη της άδειας λειτουργίας τον ανάγκασαν να διακόψει την επένδυση, χάνοντας αρκετά λεφτά όπως πληροφορηθήκαμε.
Την ίδια στιγμή που η δημόσια διοίκηση ενεργεί μ’ αυτό τον τρόπο, επικαλούμενη τη νομιμότητα, η πολιτεία δείχνει πως για τις ψήφους γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της τη νομιμότητα. Πώς; Ανοίγει πλατφόρμα νομιμοποίησης καταπατημένων κρατικών εκτάσεων με πληρωμή στο 30% της αξίας τους.
Δυστυχώς, η πολυνομία και η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα δεν ευνοούν δραστηριότητες που θέλουν μακροχρόνιο προγραμματισμό. Η πολυνομία, πάντως, ευνοεί κάποιες επαγγελματικές ομάδες που βγάζουν τα προς το ζην όπως οι δικηγόροι. Δεν βοηθά επίσης ότι οι πολιτικοί προϊστάμενοι έχουν επίσης βραχυπρόθεσμο ορίζοντα ενώ ο υπηρεσιακός μηχανισμός στο Δημόσιο στερείται μερικές φορές γνώσεων.
Η ψηφιοποίηση θα μπορούσε να βοηθήσει αλλά θα έπρεπε να προηγηθεί η απλοποίηση των διαδικασιών. Σε αρκετές περιπτώσεις σήμερα έχουμε ψηφιοποίηση της υφιστάμενης γραφειοκρατίας και αυτό δεν απλοποιεί τις διαδικασίες.
Η μη επαρκής ασφάλεια δικαίου συνιστά επίσης πρόβλημα για τις επενδύσεις καθώς δεν είναι ασυνήθιστο να αλλάζει το νομικό πλαίσιο και αν πας δικαστικά, μπορεί να πάρει χρόνια να τελεσιδικήσει.
Αν λοιπόν η γραφειοκρατία πάσης φύσεως δεν αντιμετωπισθεί, οι επενδύσεις θα είναι λιγότερες παρά τις ενέσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ και η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα φυλλορροήσει.