Με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, η Μεγαλόνησος βγαίνει από την ενεργειακή απομόνωση, ενισχύει την ασφάλειά της και μειώνει το κόστος ηλεκτρισμού για τα νοικοκυριά και τις εταιρείες της μακροπρόθεσμα.
Όμως, όλα αυτά δεν εμπόδισαν την κυβέρνηση και γενικότερα την κοινή γνώμη της Μεγαλονήσου να διεξαγάγουν μια ανοικτή συζήτηση με αντιπαράθεση επιχειρημάτων για τα κόστη, τους κινδύνους και τις συνέπειες. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη στην Ελλάδα.
Μας το επισήμανε άνθρωπος της αγοράς, ο οποίος είναι κάτοικος Κύπρου εδώ και μερικά χρόνια, προσθέτοντας: «Η συζήτηση που γίνεται στην Κύπρο για το καλώδιο δεν είδα να γίνεται στην Ελλάδα, όπου θεωρούν ότι οι καταναλωτές δεν έχουν λόγο και θα πληρώσουν ό,τι ρυθμιστικές χρεώσεις αποφασισθούν για να βγει το πρότζεκτ».
Έχει δίκιο. Πόσες φορές δεν ακούσαμε ή δεν είδαμε να αναφέρεται στον ελληνικό Τύπο πόσο σημαντική είναι η διασύνδεση από γεωπολιτικής σκοπιάς. Πόσο το καλώδιο θα ωφελήσει, κυρίως, την Κύπρο, βγάζοντάς την από τον απομονωτισμό και διασυνδέοντάς την με την ΕΕ μέσω της Ελλάδας. Λίγες, όμως, φορές ακούστηκε ο αντίλογος.
Οι οπαδοί της διασύνδεσης στην Κύπρο τονίζουν ότι το έργο του Great Sea Interconnector αλλάζει την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή. Κι αυτό γιατί «θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, μειώνοντας την εξάρτησή της από χώρες όπως η Τουρκία».
Στρατηγική επιδίωξη της Τουρκίας είναι να καταστεί περιφερειακός ενεργειακός κόμβος, ελέγχοντας τις ενεργειακές ροές στην Ανατολική Μεσόγειο και αυξάνοντας μέσω αυτού την επιρροή της στην Κύπρο και άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής. H διασύνδεση, όταν ολοκληρωθεί, θα υπονομεύσει την τουρκική στρατηγική.
Είναι θετικό ότι το Ισραήλ, το οποίο έχει άμεσο συμφέρον, και οι ΗΠΑ έχουν ταχθεί υπέρ του έργου. Θα είναι λοιπόν πιο δύσκολο για την Τουρκία να επιχειρήσει να σταματήσει το έργο όταν γνωρίζει ότι οι ΗΠΑ, η Γαλλία και το Ισραήλ συντάσσονται υπέρ του.
Ασφαλώς, θα είναι μεγάλη επιτυχία αν όλα πάνε καλά και το πρότζεκτ υλοποιηθεί με βάση τον σχεδιασμό, λένε. Αν όμως η Τουρκία παρέμβει παρά τις διπλωματικές πιέσεις της ΕΕ και άλλων χωρών και διακοπεί το έργο, θα υπάρξει κόστος χωρίς αντίκρισμα και ακόμη χειρότερα η Τουρκία θα έχει γκριζάρει περιοχή της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Εμείς θα προσθέταμε ότι λαβωμένη στη δεύτερη περίπτωση θα έβγαινε και η Ελλάδα. Φυσικά, θα ήταν ευχής έργο αν υπήρχαν εγγυήσεις από τις ΗΠΑ ή και άλλες χώρες που εμείς αγνοούμε, ότι το καλώδιο θα ποντισθεί και τα πλοία ερευνών και πόντισης δεν θα εμποδιστούν από την Τουρκία. Αν όμως δεν υπάρχουν, ο κίνδυνος να σταματήσει το έργο είναι υπαρκτός. Οι προφορικές διαβεβαιώσεις έχουν σημασία, αλλά δεν είναι το ίδιο πράγμα.
Ασφαλώς, η πόντιση καλωδίου από οποιαδήποτε χώρα επιτρέπεται με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας, απ' όσο γνωρίζουμε. Όμως, η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση και μπορεί να το επικαλεσθεί. Είτε για να πάρει ανταλλάγματα όπως έκανε με τα αμερικανικά F16 και την έγκριση εισόδου της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, είτε για να ακυρώσει το έργο. Κι αν ζητήσει ανταλλάγματα, ποια θα είναι;
Δεν θα αναφερθούμε άλλο στα κυπριακά επιχειρήματα. Θα έλθουμε σε δύο εύλογα δικά μας. Δεν θα έπρεπε οι αρμόδιοι να ενημερώσουν τους χρηματοδότες του καλωδίου από Ελλαδικής πλευράς, δηλ. τους καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος για τα δεδομένα; Εύλογο δεν είναι επίσης να εξηγηθεί η προτεραιοποίηση σε ό,τι αφορά τις συνδέσεις;
Απορία και τροφή για σκέψη.