Κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης του 19ου αιώνα, οι μηχανές αντικατέστησαν τους ανθρώπους και τα ζώα ως πηγή ενέργειας για την παραγωγή καταναλωτικών και βιομηχανικών προϊόντων. Η μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας ήταν απόρροια αυτής της διαδικασίας.
Αν αναζητάτε κάποιο επάγγελμα το οποίο επέζησε από την περίοδο πριν ακόμη από τη Βιομηχανική Επανάσταση, δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στους τεχνίτες οι οποίοι φτιάχνουν στέγες. Συντηρούν στον 21ο αιώνα ένα επάγγελμα που προϋπήρχε της Βιομηχανικής Επανάστασης.
Η τεχνολογία της πληροφορίας αποτελεί ένα ακόμη σκαλί στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης. Οι μηχανές έχουν αναλάβει περισσότερες διανοητικές εργασίες όπως η επίβλεψη των ρομπότ που κάνουν τη σκληρή, φυσική εργασία. Πολλοί εργαζόμενοι δεν σκέπτονται πλέον στη δουλειά τους καθώς τα κομπιούτερ εκτελούν τις εργασίες και οι ίδιοι αφιερώνουν χρόνο στη λύση σταυρόλεξων και γενικά παιχνιδιών.
Η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) πάει πιο πέρα από αυτό και υπόσχεται ραγδαία και κατακόρυφη αύξηση της παραγωγικότητας.
Πολλές εισηγμένες εταιρείες έχουν προσπαθήσει να κεφαλαιοποιήσουν αυτή την εξέλιξη. Είτε επενδύοντας σε ΑΙ startups είτε μνημονεύοντας το ΑΙ όταν κάνουν αιτήσεις για εισαγωγή στο χρηματιστήριο. Αρκετές έχουν ανταμειφθεί γι’ αυτό από την επενδυτική κοινότητα με σημαντική αύξηση της κεφαλαιοποίησής τους. Η Microsoft επωφελήθηκε από την επένδυση 13 δισ. δολαρίων στην OpenAI, τη δημιουργό του ChatGPT.
Αν όμως μια εταιρεία αντιπροσωπεύει την εποχή του ΑΙ, αυτή είναι η Nvidia. H μετοχή της δεν ξεπερνούσε καν τα 15 δολάρια στο τέλος του 2022, έφθασε τα 45 δολάρια περίπου στο τέλος του 2023 και βρίσκεται σήμερα στα 133 δολάρια περίπου, με την κεφαλαιοποίησή της να ξεπερνά τα 3,2 τρισ. δολάρια.
Φυσικά, υπήρξαν περίοδοι που οι μετοχές τους υπέστησαν προσωρινά πλήγματα. Μια τέτοια ήταν τον περασμένο Σεπτέμβριο, λόγω των αυξημένων αποδόσεων των αμερικανικών κρατικών ομολόγων και των μηνύσεων π.χ. της FΤC, για καταστρατήγηση των κανόνων ανταγωνισμού από την Amazon κ.λπ.
Όμως, ο ενθουσιασμός των επενδυτών για το ΑΙ δεν έχει εξαντληθεί όπως δείχνει η πορεία των μετοχών τους μέχρι τώρα. Είναι λοιπόν λογικό να τίθεται το ερώτημα. Μήπως η ΑΙ έχει ήδη δημιουργήσει μια χρηματιστηριακή φούσκα;
Ένας τρόπος για να το απαντήσει κάποιος είναι ο Neil Shearing της Capital Economics που είχε μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση όταν ρωτήθηκε σχετικά. Μια φούσκα έχει αρχίσει να σχηματίζεται στην αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά αλλά δεν πρόκειται να σκάσει πριν περάσουν αρκετά χρόνια, τόνισε.
Ακόμη κι αν σκάσει, δεν πρόκειται να σημάνει το τέλος της ΑΙ, κατά τον ίδιο τρόπο που το σπάσιμο της φούσκας των «dot com» δεν σηματοδότησε το τέλος του Ιντερνετ.
Φυσικά, οι ελπίδες που πολλοί έχουν εναποθέσει στην τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι αβάσιμες. Έρευνα που έκανε η JPMorgan Chase έδειξε ότι οι επενδυτές περιμένουν ότι η ΑΙ θα φέρει μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας σε πολλούς τομείς. Αυτό επιδέχεται κι άλλες ερμηνείας. Ότι δηλαδή είναι αισιόδοξοι τόσο για τις προοπτικές των μετοχών των εταιρειών ΑΙ όσο και για την οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ τουλάχιστον.
Ο Shearing εκτιμά ότι οι ΗΠΑ, η Ν. Κορέα και η Σιγκαπούρη θα είναι μεταξύ των πιο ωφελημένων από την υιοθέτηση της ΑΙ τη δεκαετία του 2030. Όμως, η αύξηση της παραγωγικότητας θα είναι μικρότερη στη Γερμανία, την Γαλλία και τη Ιταλία για πολιτικούς, οικονομικούς και θεσμικούς λόγους. Η Βρετανία θα είναι μεταξύ ΗΠΑ και ευρωζώνης, σύμφωνα με τον ίδιο.
Επομένως, η απάντηση στο ερώτημα αν το ΑΙ έχει συμβάλει στη δημιουργία χρηματιστηριακής φούσκας βρίσκεται στη σχέση του ΑΙ και της αύξησης της παραγωγικότητας. Αυτή θα την ξέρουμε σε μερικά χρόνια.
Προφανώς, κάποιοι έχουν δίκιο και κάποιοι άδικο.