Η ιστορία προσφέρει αρκετά παραδείγματα τεχνολογικών κύκλων που κέντρισαν το ενδιαφέρον των επενδυτών και εξελίχθηκαν σε χρηματιστηριακές φούσκες, για να «σκάσουν» στη συνέχεια.
Το κινηματογραφικό έργο «2001: A Space Odyssey» αναφερόταν εμμέσως στο ΑΙ το μακρινό 1968, αλλά έπρεπε να έλθει ο Νοέμβριος του 2022 και το λανσάρισμα του ChatGPT για να γίνει αντιληπτό από μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.
Είναι δίκαιο να πούμε σήμερα ότι η γενετική τεχνητή νοημοσύνη (AI), η οποία χρησιμοποιεί υφιστάμενες βάσεις δεδομένων για να εκπαιδευθεί και να παράγει νέο και αυθεντικό περιεχόμενο, έχει αρχίσει να δημιουργεί μια χρηματιστηριακή φούσκα; Τουλάχιστον στις ΗΠΑ, καθώς οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας είναι αμερικανικές; Κι αν ξεφουσκώσουν, θα μπορούσαν να συμπαρασύρουν την υπόλοιπη αγορά στις ΗΠΑ και την Ευρώπη που έχει πιο ορθολογικές αποτιμήσεις;
Οι γνώμες διίστανται για τα περί φούσκας.
O Peter Oppenheimer, o επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής για τις μετοχές παγκοσμίως της Goldman Sachs, είχε αναφέρει σε σχετικό σημείωμά του πέρυσι τον Σεπτέμβριο ότι «… είμαστε ακόμη στα πρώιμα στάδια ενός νέου τεχνολογικού κύκλου που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε περαιτέρω υπεραπόδοση».
Στους λίγους μήνες που πέρασαν από τότε, η άποψη του Oppenheimer και της ομάδας του στην GS επιβεβαιώθηκε.
Οι αποτιμήσεις των μετοχών των τεχνολογικών εταιρειών έγιναν ακόμη πιο απαιτητικές, αψηφώντας τα υψηλά επιτόκια. Δηλαδή συνέβη το ακριβώς αντίθετο σε σχέση με το 2022, όταν η αύξηση των επιτοκίων συμπίεσε τις αποτιμήσεις και τις τιμές αυτών των μετοχών.
Το φαινόμενο έχει μια εξήγηση. Η επενδυτική κοινότητα περιμένει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από αυτές τις εταιρείες στο μέλλον. Από τους κατασκευαστές υπεραγωγών που χρειάζονται την τεχνολογία ΑΙ μέχρι τους παρόχους υπηρεσιών cloud.
Στο ίδιο μήκος κύματος με τον στρατηγικό αναλυτής της Goldman Sachs βρίσκονται κι άλλοι, όπως ο Tom Lee της Fundstart, ο οποίος πιστεύει ότι o ενθουσιασμός της αγοράς για το ΑΙ είναι δικαιολογημένος καθώς υπάρχει πραγματική ζήτηση για ΑΙ λύσεις, εν μέσω παγκόσμιας έλλειψης εργατικών χεριών.
Όμως, δεν συμμερίζονται όλοι την αισιόδοξη άποψη.
Ο Jeremy Grantham, συνιδρυτής του GMO, πιστεύει ότι η τρέλα για το ΑΙ είναι φούσκα και πρόκειται να σκάσει, καθώς οι μετοχές είναι υπερτιμημένες και η αμερικανική οικονομία έχει πρόβλημα. Το σκηνικό του θυμίζει την περίοδο πριν από το κραχ του 1929 και την κατάρρευση των dot com στις αρχές του αιώνα.
Το τμήμα Έρευνας (Global Research) της BofA προειδοποίησε επίσης σε σημείωμά πριν από 20 μέρες περίπου ότι σχηματίζεται «μωρό φούσκα» στις ΗΠΑ, η οποία τροφοδοτείται από τον ενθουσιασμό των επενδυτών για το ΑΙ και τη «μονοπωλιακή τεχνολογία (monopolistic tech)».
Μεταξύ των δύο αντίπαλων στρατοπέδων υπάρχει μια ακόμη «ενδιάμεση» άποψη όπως του Neil Shearing της Capital Economics. Μια φούσκα έχει αρχίσει ήδη να σχηματίζεται στις ΗΠΑ αλλά δεν θα σκάσει για αρκετά χρόνια ακόμη. Ακόμη κι αν σκάσει μετά από χρόνια, δεν θα σημάνει το τέλος της ΑΙ, όπως η κατάρρευση των dot com δεν σήμανε το τέλος του Ιντερνετ.
Πίσω από τις μετοχές τεχνολογικών εταιρειών όπως η NVIDIA, η Microsoft, η Alphabet (Google), η Meta (Facebook) κ.λπ. υπάρχουν κι άλλες.
Όμως, η γενετική τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται επίσης από funds. Τα ΑΙ Funds είναι hedge funds που μοχλεύουν ΑΙ και machine learning, στην προσπάθειά τους να προβλέψουν ή/και να προσαρμοσθούν πιο γρήγορα στις τάσεις της αγοράς.
Η απόδοση του δείκτη Eurekahedge AI Hedge Fund Index των 11 υποκείμενων funds τα οποία χρησιμοποιούν ΑΙ και machine learning στις διαδικασίες trading ήταν -0,94% τον Ιανουάριο και 6,53% το 2023.
Το ΑΙ πουλάει γενικά. Δεν είναι τυχαίο το μήνυμα στο whatsapp από συγγενή ο οποίος κάνει διδακτορικό σε Ivy League πανεπιστήμιο στη Μασαχουσέτη στα τέλη Νοεμβρίου. «Ζήτησε να με δει ένα ΑΙ Fund. Δίνουν 500 Κ δολάρια και μπόνους τον χρόνο. Να πάω; Μήπως όμως όλο αυτό είναι φούσκα;».
Χρηματιστηριακή φούσκα ίσως είναι ή γίνει. Όμως, το ΑΙ ως τεχνολογία δεν είναι φούσκα.