Ένα πρωινό τον Σεπτέμβριο του 2010, τα μέλη της τότε τρόικα είχαν μόλις τελειώσει μια συνέντευξη Τύπου στο ξενοδοχείο Χίλτον αν θυμόμαστε καλά.
Δυο δημοσιογράφοι μεγάλου έγκυρου ξένου μέσου βρίσκονταν επίσης εκεί. Όχι για να παρακολουθήσουν την συνέντευξη αλλά γιατί είχε κανονισθεί συνάντηση μετά πρωινού σε άλλο όροφο του ξενοδοχείου με τον επικεφαλής της τρόικα που ήταν πάντοτε ο εκάστοτε αντιπρόσωπος της Κομισιόν για background ενημέρωση όπως λέγεται. Στη προκειμένη περίπτωση, ήταν ένας αρκετά έξυπνος (όπως αποδείχθηκε) Βέλγος γραφειοκράτης του οποίου το όνομα μας διαφεύγει.
Σχεδόν όλοι οι γραφειοκράτες σκέφτονται πάνω απ’ όλα την καριέρα τους. Επιδιώκουν λοιπόν να συμμετάσχουν σε τέτοια σχήματα για να πάρουν τα εύσημα από την πετυχημένη εφαρμογή και ολοκλήρωση ενός προγράμματος προσαρμογής για 2-4 χρόνια και να πάρουν κατόπιν προαγωγές.
Όμως, το ελληνικό πρόγραμμα (1ο μνημόνιο) φάνηκε γρήγορα ότι δεν πήγαινε καλά. Όταν ρωτήθηκε αργότερα στο περιθώριο της συνέντευξης Τύπου του Ολι Ρεν στην Αθήνα, πως πάει, ο Βέλγος γραφειοκράτης έδωσε μια απάντηση που τα έλεγε όλα και προμήνυε κάτι: «Circus (τσίρκο),» είπε μονολεκτικά. Λίγους μήνες αργότερα φρόντισε να παραιτηθεί για να μην πληγώσει την καριέρα του (εξ’ ου το έξυπνος).
Ένας άλλος που έμεινε μέχρι το τέλος (και η ελληνική πλευρά έχει να λέει μόνο καλά λόγια γι’ αυτόν) το πληρώνει ακόμη και σήμερα. Αντίθετα, ο Πολ Τόμσεν του ΔΝΤ επωφελήθηκε, προαχθείς στη θέση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τομέα. Οι κακές γλώσσες λένε ότι δεν θα τα είχε καταφέρει χωρίς την υποστήριξη του Σόιμπλε με τον οποίο συνέπλεαν από ένα σημείο και μετά. Μέλη των τότε κυβερνήσεων θυμούνται ότι ο Σόιμπλε συμβουλευόταν τον Τόμσεν και όχι τον σοσιαλδημοκράτη Γερμανό Ματίας, επικεφαλής της Κομισιόν στη τρόικα, πριν από τα eurogroup που είχαν την Ελλάδα ως θέμα στην ατζέντα.
Επιστρέφοντας στη συνάντηση στο Χίλτον, ο Βέλγος αντιπρόσωπος της ΕΕ στη τρόικα άρχισε να εξιστορεί την κατάσταση που συνάντησαν ως Κομισιόν όταν επισκέφθηκαν το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) και άλλες δημόσιες υπηρεσίες στην Αθήνα τους πρώτους μήνες του 2010 και ζητούσαν στοιχεία. «Τους ζητούσαμε να μας δώσουν στοιχεία για τις δαπάνες μισθοδοσίας στο δημόσιο, πόσους απασχολούσαν και δεν είχαν. Δεν ήξεραν πόσα πλήρωναν και σε ποιόν», ανέφερε μεταξύ άλλων. Τα λεγόμενά του έχουν επιβεβαιωθεί κι από άλλους Έλληνες αξιωματούχους του ΓΛΚ. Για να μην αναφερθούμε στον τρόπο (τηλεφωνικά) που μεταβιβάζονταν αρκετά οικονομικά στοιχεία από το ΥΠΟΙΚ στη Στατιστική Υπηρεσία.
Σήμερα, τα πράγματα στη παρακολούθηση της δημοσιονομικής διαχείρισης από το ΓΛΚ, την ΑΑΔΕ κ.τλ. έχουν αλλάξει δραστικά προς το καλύτερο και όλοι το αποδίδουν στις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στα χρόνια των μνημονίων. Δυστυχώς, λιγότερα πράγματα έγιναν σε άλλους τομείς όπως η ταχύτερη απονομή Δικαιοσύνης, καθώς οι αντιστάσεις ήταν και είναι πολύ ισχυρές.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι θυμούνται ακόμη τις αντιδράσεις των δικηγόρων, συμπεριλαμβανομένων μελών της κυβέρνησης, στη προσπάθεια της τρόικα να μην είναι υποχρεωτική η παρουσία δικηγόρων σε αγοραπωλησίες ακινήτων κ.τ.λ. «Δεν μπορείς να φανταστείς τι γινόταν. Έπεφταν τηλέφωνα ακόμη κι από το αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης στο Σαμαρά. Τελικά βάλαμε ότι η παρουσία των δικηγόρων θα είναι εθελοντική, αλλά επέμεναν να είναι υποχρεωτική», μας έλεγε πρώην κυβερνητικό στέλεχος χθες.
Τα αναφέρουμε όλα αυτά για την ιστορία αλλά και για να μην επαναλάβουμε παρόμοια λάθη τα επόμενα χρόνια όταν οι εισροές των κοινοτικών κονδυλίων μειωθούν σημαντικά. Στο χέρι μας είναι, αλλά βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες και συμφέροντα δύσκολα αντιμετωπίζονται.