Πυρκαγιές συμβαίνουν σ’ αυτό τον πλανήτη εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια για διαφορετικούς λόγους. Από τον επονομαζόμενο Μεγάλο Αφανισμό ή Μεγάλο Θάνατο που φαίνεται πως προκλήθηκε από την έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα και οδήγησε στην εξαφάνιση του 90% με 96% όλων των ειδών πριν από 250-300 εκατ. χρόνια, μέχρι σήμερα.
Αν μιλούσατε με άτομα από τον Ισημερινό, όπως κάναμε πρόσφατα, θα τους ακούγατε να λένε πως είναι φυσιολογικά (!) τα ακραία καιρικά φαινόμενα, π.χ. ξηρασία, που βιώνουν κι εκεί και τα οποία αποδίδουν στο El Ninio (το παιδί), υποβαθμίζοντας το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Ένα περιοδικό ωκεάνιο φαινόμενο κατά το οποίο τα νερά του Ειρηνικού κοντά στον Ισημερινό θερμαίνονται, με τις επιπτώσεις να γίνονται αισθητές στην Ασία κι αλλού.
Αν μιλούσατε με Έλληνες του Καναδά θα σας έλεγαν ότι εκεί καίγονται μεγάλες δασικές εκτάσεις επί 4 μήνες και απλά εκκενώνουν πόλεις και χωριά που βρίσκονται στο διάβα της φωτιάς. «Μια έκταση όση η Πορτογαλία έχει ήδη καεί. Στα μέσα ενημέρωσης υπάρχουν αναφορές αλλά δεν είναι το μόνο θέμα που παίζει επί μέρες όπως στην Ελλάδα,» ανέφερε ένας εξ αυτών. Ο ίδιος πρόσθεσε, γελώντας, ότι σε ελληνικά μέσα άκουσαν για την εκκένωση μιας πόλης 20.000 κατοίκων (Yellow Knife) προς τομ Βορρά. Φυσικά, είναι άλλο πράγμα να έχεις τεράστιες σχεδόν ακατοίκητες εκτάσεις όπως ο Καναδάς κι άλλο λιγότερες και κατοικημένες όπως η Ελλάδα, όπως του επισημάνθηκε.
Το El Ninio είναι γεγονός όπως και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, κατά την ταπεινή μας άποψη, αν και κάποιος μπορεί να διαφωνήσει με τις προβλεπτικές ικανότητες των κλιματικών μοντέλων. Όπως γεγονός είναι οι εμπρησμοί από άτομα με ψυχολογικά θέματα ή άλλα κίνητρα, το παλαιό και εν πολλοίς ασυντήρητο ηλεκτρικό δίκτυο (πρώην ΔEΗ) της χώρας με τους σπινθήρες που δίνει και το οποίο δεν προβάλλεται, παρότι ειδικοί θεωρούν ότι ευθύνεται για αρκετές πυρκαγιές, κ.λπ.
Αφού λοιπόν τα γνωρίζουμε όλα αυτά όπως και την ιδιαιτερότητα του ελληνικού ανάγλυφου, το ερώτημα είναι τι κάνουμε ως κράτος, ως φορείς, ως πολίτες για να αντιμετωπίσουμε τις πυρκαγιές. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος δεν πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι.
Προσωπικά, έχουμε ζήσει μεγάλες φωτιές με πολύ ισχυρούς ανέμους και έχουμε δει με τα μάτια μας να παίρνει ο αέρας τις φλόγες και να τις πηγαίνει βόλτα πολλές δεκάδες μέτρα μακριά, αχρηστεύοντας την όποια αντιπυρική ζώνη. Έχουμε ζήσει τι είναι να έρχεται το μέτωπο της φωτιάς κατά πάνω στο σπίτι σου και να φεύγεις με τα ζώα σου για να σωθείς, μη γνωρίζοντας επί ώρες τι έγινε πίσω.
Δεν μπορείς να ελπίζεις ότι θα κερδίσεις όλες τις μάχες με τις δυνάμεις της φύσης. Όμως, μπορείς να κερδίσεις αρκετές από αυτές αν υπάρχει πρόληψη, σύστημα παρακολούθησης και έγκαιρου εντοπισμού πυρκαγιών και άμεσης παρέμβασης την πρώτη μισή ώρα πριν η φωτιά επεκταθεί. Αυτό απαιτεί ένα δίκτυο παρακολούθησης 24/7 με αισθητήρες, drones, παρατηρητήρια, περιπολίες και ίσως γεωστατικό δορυφόρο και φυσικά τα ανάλογα διαθέσιμα εναέρια, κυρίως, μέσα υπό κεντρική διοίκηση και συντονισμό.
Μερικές χώρες, όπως η Πορτογαλία, έχουν αναπτύξει ένα σύστημα εντοπισμού πυρκαγιών με standby ελικόπτερα σε διαφορετικά σημεία της χώρας απ’ όσο ξέρουμε. Κι αυτό γιατί η φωτιά στην αρχή είναι μικρών διαστάσεων κι ένα ελικόπτερο μπορεί να πετάξει ακόμη και σε δύσβατες περιοχές για να τη σβήσει, πριν ακολουθήσει το αεροπλάνο και οι επίγειες δυνάμεις.
Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αποκτήσει ένα εκτεταμένο σύστημα εντοπισμού πυρκαγιών και άμεσης παρέμβασης υπό κεντρική διοίκηση. Και φυσικά θα πρέπει όλοι οι αρμόδιοι φορείς, π.χ. δήμοι, να κάνουν τη δουλειά τους, καθαρίζοντας τα ξερά, αποψιλώνοντας κ.λπ. Το ίδιο και οι πολίτες γύρω από τα σπίτια τους και μάλιστα να υποχρεωθούν όσοι ζουν μέσα σε δάση κ.λπ. να έχουν το δικό τους δίκτυο πυρόσβεσης και να ασφαλίζουν τα σπίτια τους έναντι φυσικών καταστροφών.
Αν τα κάνουμε όλα αυτά, το επόμενο καλοκαίρι θα είναι καλύτερο για όλους. Είτε αυξηθεί η θερμοκρασία είτε όχι.