Την τελευταία φορά που η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου ακουμπούσε το επίπεδο του 4,35%, όπως χθες, το ημερολόγιο έδειχνε Νοέμβριος του 2007. Σχεδόν ένα χρόνο πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers και τη Μεγάλη Οικονομική Κρίση.
Δεν είναι αυτό που θα περίμενε κάποιος, είτε είναι επενδυτής στα ομόλογα ή/και το χρηματιστήριο, είτε κυβερνητικός αξιωματούχος που αγωνιά για το κόστος δανεισμού της χώρας του. Ιδιαίτερα αν πίστευε τις διάφορες δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει τις τελευταίες εβδομάδες και θέλουν τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών να συμφωνούν ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες όπως η Fed και η ΕΚΤ θα τερματίσουν τον ανοδικό κύκλο των επιτοκίων παρέμβασης.
Κι όμως, η αγορά ομολόγων τούς έχει αψηφήσει μέχρι στιγμής. Οι αποδόσεις των ομολόγων αναφοράς σε παγκόσμια κλίμακα ανεβαίνουν επί εβδομάδες. Ακόμη και η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου βρίσκεται στο επίπεδο του 2,7% περίπου, στο οποίο βρισκόταν το 2011 κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της ευρωζώνης.
Από την άλλη πλευρά, υπήρξαν δύο γεγονότα που ίσως εξηγούν εν μέρει την αύξηση των επιτοκίων. Το πρώτο ήταν η αιφνιδιαστική απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας στις 27 Ιουλίου να αφήσει την απόδοση του 10ετούς ομολόγου της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου να ανέβει έως το 1% από 0,5% προηγουμένως. Η κίνηση εκτιμάται ότι οδηγεί σε επαναπατρισμό κεφαλαίων και περιορισμό της ρευστότητας στις υπόλοιπες παγκόσμιες αγορές ομολόγων, δίνοντας ώθηση στις αποδόσεις.
Το δεύτερο ήταν η δημοσιοποίηση των πρακτικών της συνεδρίασης της αρμόδιας επιτροπής της Fed του Ιουλίου. Η τελευταία έδειξε ότι η πλειοψηφία θεωρεί πως χρειάζεται μια ακόμη αύξηση. Ίσως γι’ αυτό οι traders δίνουν 40% πιθανότητες να γίνει η τελευταία αύξηση τον Νοέμβριο.
Εκτός από αυτά τα δύο γεγονότα, υπάρχει επίσης η υποψία ότι οι αποδόσεις παραμένουν σε υψηλά επίπεδα γιατί ο πληθωρισμός δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του λέξη. Όμως, η αγορά ομολόγων με ρήτρα πληθωρισμού, γνωστή ως TIPS, δεν επιβεβαιώνει τις υποψίες. Οι πληθωριστικές προσδοκίες παραμένουν υπό έλεγχο.
Αν όμως οι ονομαστικές αποδόσεις των ομολόγων ανεβαίνουν και ο αναμενόμενος πληθωρισμός δεν ακολουθεί, η εξήγηση είναι πως οι πραγματικές αποδόσεις (ονομαστικές μείον αναμενόμενος πληθωρισμός) των ομολόγων έχουν αυξηθεί.
Η ισχυρή εσωτερική οικονομική ζήτηση, η αυξημένη προσφορά κρατικών ομολόγων λόγω μεγαλύτερου ελλείμματος του προϋπολογισμού, οι επιπτώσεις από την κίνηση της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας ενδεχομένως εξηγούν την αύξηση των πραγματικών αποδόσεων.
Φυσικά, η αύξηση των πραγματικών αποδόσεων καθιστά τα ομόλογα πιο ελκυστικά σε σχέση με τις μετοχές με βάση το μοντέλο της Fed όπως είναι γνωστό. Όμως, το πλεονέκτημα των ομολόγων λόγω πιο ελκυστικής αποτίμησης δεν θα κρατήσει για πολύ, αν η αύξηση των πραγματικών αποδόσεων οφείλεται κυρίως σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Κι αυτό γιατί οι τελευταίοι θα δώσουν ώθηση στις πωλήσεις και στα κέρδη των εισηγμένων επιχειρήσεων, αποκαθιστώντας τις ισορροπίες.
Όλα αυτά εξηγούν γιατί μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι που είναι ταύροι για τα ομόλογα, όπως η JP Morgan και η Allianz, και οι οποίες χάνουν λεφτά από το στοίχημα δεν εγκαταλείπουν πουλώντας τα ομόλογα αλλά κάνουν μουαγέν -για να χρησιμοποιήσουμε γνωστό όρο- αγοράζοντας περισσότερα.
Κάνουν λάθος που επιμένουν ή μήπως έχουν δίκιο; Το σίγουρο είναι ότι στην αγορά ομολόγων δεν πλήττουν καθώς δοκιμάζονται.