Μερικές φορές, τα πράγματα είναι πιο απλά απ’ ό,τι τα φανταζόμαστε. Πώς νομίζετε ότι προκύπτουν οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις της αγοράς για τα κέρδη μιας μεγάλης εισηγμένης εταιρείας ή τον ρυθμό ανάπτυξης μιας οικονομίας; «Ο ένας μιλάει με τον άλλο ή διαβάζει τις εκτιμήσεις του ανταγωνιστή του και οι περισσότεροι καταλήγουν σ’ έναν κοινό τόπο. Κάπως έτσι βγαίνουν οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις της αγοράς», μας έλεγε χθες το βράδυ άνθρωπος της αγοράς.
Μπορεί να μην είναι ακριβώς έτσι παντού, όμως βρίσκει εφαρμογή στις κρίσεις των οίκων αξιολόγησης για την πιστοληπτική ικανότητα κρατών ή εταιρειών. Πρόσφατα, ο οίκος Fitch αναβάθμισε το αξιόχρεο της Ελλάδος σε «BB+» με σταθερές προοπτικές. Ο ίδιος ήταν εκείνος που αναβάθμισε τη χώρα στο υψηλότερο σκαλί σε σχέση με τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης τον Αύγουστο του 2018, μετά την έξοδο από το 3ο μνημόνιο. Όμως, στη συνέχεια πάτησε φρένο. Ίσως γιατί ο υπεύθυνος αναλυτής δεν αισθάνθηκε άνετα, οδηγώντας την κούρσα των αναβαθμίσεων και περίμενε τους συναδέλφους του από άλλους οίκους να έλθουν στα ίδια επίπεδα και να πάρουν μικρό κεφάλι, λένε οι κακές γλώσσες.
Από τη στιγμή που αυτό συνέβη, είχε έλθει το πλήρωμα του χρόνου ο Fitch να ευθυγραμμισθεί με τον S&P και την DBRS σε «ΒΒ+» με σταθερές προοπτικές. Άλλωστε, η ετήσια προμήθεια των 220 χιλ. ευρώ περίπου είναι ίδια για όλους τους αναγνωρισμένους οίκους. Φυσικά, η Moody’s παραμένει η εξαίρεση καθώς αξιολογεί την Ελλάδα δύο βαθμίδες κάτω από τους άλλους. Η αυστηρή συμπεριφορά της Moody’s εξηγείται εν μέρει από την πικρή εμπειρία του 2009-2010, όταν απολύθηκε ο υπεύθυνος αναλυτής γιατί δεν είχε υποβαθμίσει τη χώρα επιθετικά. Όμως κι αυτή είναι πιθανό/λογικό να πλησιάσει το γκρουπ των προπορευμένων οίκων, αναβαθμίζοντας την Ελλάδα. Σε όλους αυτούς θα πρέπει επίσης να προσθέσουμε τον γερμανικό οίκο Scope που κατατάσσει την Ελλάδα στο «ΒΒ+» με θετικές προοπτικές και τον ιαπωνικό R&I. Οι ανωτέρω οίκοι αξιολόγησης έχουν χονδρικά τον ίδιο βαθμό πληροφόρησης για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, των δημόσιων οικονομικών και των πολιτικών εξελίξεων. Όμως, κανένας δεν θα ήθελε να εκτεθεί μένοντας πίσω, όταν η κυρίαρχη τάση είναι για αναβάθμιση, αναφέρουν οι γνωρίζοντες.
Ο νόμος της αγέλης κυριαρχεί, όσο παράξενο κι αν ακούγεται. Αν λοιπόν ένας οίκος προχωρήσει σε αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελληνικής Δημοκρατίας, πιθανόν δύο ή παραπάνω θα ακολουθήσουν σε εύλογο χρονικό διάστημα, στοιχηματίζουν οι ειδήμονες. Από τη στιγμή που η Scope έχει ήδη βάλει την Ελλάδα στον προθάλαμο της αναβάθμισης με «ΒΒ+» και θετικές προοπτικές, παραμένει το φαβορί να κάνει πρώτη την κίνηση. Αν μάλιστα αυτό συνδυαστεί με την επίσημη αποδοχή της από την ΕΚΤ, το όφελος θα είναι πολλαπλό για όλους. Η Scope θα λαμβάνει πλέον την αμοιβή των 220 χιλ. ευρώ όπως οι άλλοι αναγνωρισμένοι οίκοι έναντι 45-120 χιλ. ευρώ και η Ελλάδα θα αναβαθμισθεί στην επενδυτική βαθμίδα, με τον νόμο της αγέλης να βάζει πίεση στους υπόλοιπους να ακολουθήσουν. Φυσικά, όλοι σχεδόν συμφωνούν ότι οι πιθανότητες να συμβεί κάτι τέτοιο προεκλογικά είναι ελάχιστες.
Μετεκλογικά, όμως ο νόμος της αγέλης θα έχει την τιμητική του, αν υπάρχει ισχυρή κυβέρνηση.