Η μεγαλύτερη του αναμενομένου υποχώρηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ τον Οκτώβριο τροφοδότησε το ράλι στη Γουόλ Στριτ και σε άλλες αγορές παγκοσμίως.
Για τους αισιόδοξους, όπως ο Paul Ashworth, επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, η ανωτέρω εξέλιξη συνιστά δικαίωση. Ο τελευταίος προέβλεπε τον Σεπτέμβριο ταχεία αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, λόγω μείωσης της έλλειψης προϊόντων, με τον δομικό πληθωρισμό αγαθών να πέφτει στο 2% μέχρι το τέλος του 2022 από 7% τον Αύγουστο στις ΗΠΑ. Ο Ashworth έβλεπε επίσης σημάδια αποκλιμάκωσης του δομικού πληθωρισμού των υπηρεσιών καθώς οι τιμές των ξενοδοχείων και των αεροπορικών εταιρειών υποχωρούσαν, ενώ οι αυξήσεις στα νέα ενοίκια ήταν μικρότερες. Ίσως η σημαντική υποχώρηση των μακροπρόθεσμων πληθωριστικών προσδοκιών μείωνε την προοπτική ενός ανοδικού σπιράλ τιμών-μισθών. Υπό αυτή την έννοια, για τους αισιόδοξους, ο πληθωρισμός είναι ένα παροδικό φαινόμενο, για να θυμηθούμε την κυρίαρχη συζήτηση του 2021.
Στην πλευρά των απαισιόδοξων, θα μπορούσε να εντάξει κάποιος τον Θάνο Βαμβακίδη της BofA. Κι αυτό γιατί στην έκθεση για την πορεία του πληθωρισμού στις ανεπτυγμένες οικονομίες από το 1980 μέχρι και το 2020 ανέφερε ότι χρειάζονταν αρκετά χρόνια για να υποχωρήσει ο πληθωρισμός στο 2%, αν είχε επιτραπεί να ξεπεράσει το 5%. Φυσικά, είναι λίγο ριψοκίνδυνο να χρησιμοποιείται η ιστορία για να βγουν συμπεράσματα αναφορικά με το σήμερα. Στο βασικό σενάριο της BofA, ο πληθωρισμός αρχίζει να υποχωρεί τους επόμενους μήνες και συνεχίζει τα επόμενα δυο-τρία χρόνια, για να βρεθεί πάνω από τον στόχο του 2% των κεντρικών τραπεζών αλλά όχι πολύ πιο πάνω. Σ’ αυτή την περίπτωση, η Fed και η ΕΚΤ διατηρούν τον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό αλλά αποδέχονται ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα μέλη της αρμόδιας επιτροπής FOMC της Fed που καθορίζει την επιτοκιακή πολιτική θεωρούν ότι ο πληθωρισμός θα βρίσκεται κοντά στο 3% στο τέλος του 2024, απ' όσο γνωρίζουμε. Φυσικά, οι εκτιμήσεις αλλάζουν, αν τα νέα στοιχεία το δικαιολογούν.
Από την άλλη πλευρά, η έξαρση του πληθωρισμού στην Ελλάδα κι άλλες χώρες της ευρωζώνης συνδέεται πολύ πιο στενά με την κατακόρυφη άνοδο των τιμών της ενέργειας. Αν οι τελευταίες σταθεροποιηθούν για το υπόλοιπο του 2022 και το 2023, η σύγκριση των τιμών θα ευνοήσει την ταχεία αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Ήδη, καταγράφεται μείωση του πληθωρισμού σε μονοψήφιο νούμερο τον Οκτώβριο στην Ελλάδα αλλά παραμένει σε υψηλό επίπεδο. Όμως, η υποχώρηση μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλη, αν η ιδιωτική κατανάλωση στη χώρα μας συνεχίσει να είναι ισχυρή παρά τις υψηλές τιμές και την πολύ μικρότερη αύξηση των ονομαστικών εισοδημάτων.
Λογικά, τα μέτρα στήριξης κατά της ενεργειακής κρίσης θα συνεχισθούν, αν χρειασθεί. Φυσικά, το γεγονός ότι το 2023 είναι προεκλογική χρονιά περιπλέκει τα πράγματα. Αυτό δείχνει η προσπάθεια της κυβέρνησης να χαριστούν περισσότερα λεφτά στον ήδη μικρό αριθμό των εταιρειών που έχουν κληθεί να επιστρέψουν όσα πήραν ως επιστρεπτέα προκαταβολή, παρότι κάποιες δεν υπέβαλαν καν δικαιολογητικά.
Μετά από 25 χρόνια περίπου, που οι κεντρικές τράπεζες έκαναν λάθη πολιτικής προς την κατεύθυνση που ήθελαν οι ταύροι στις αγορές, το αντίθετο λάθος είναι πιο πιθανό παρά την παρατηρούμενη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Αυτό δεν είναι κακό, αν και υπάρχουν παζλ, όπως του ελληνικού πληθωρισμού, που είναι πιο περίπλοκα.