Κάθε πληθωριστικό επεισόδιο του παρελθόντος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ομοιότητες. Μια από τις ομοιότητες ανέδειξε μελέτη της BofA την προηγούμενη εβδομάδα, που υπέγραφε ο Θάνος Βαμβακίδης. Η έκθεση απαριθμούσε πληθωριστικά επεισόδια του παρελθόντος σε ανεπτυγμένες χώρες και κατέληγε σ’ ένα απαισιόδοξο συμπέρασμα. Αν ο πληθωρισμός ξεφύγει πάνω από το 5%, χρειάζεται χρόνια για να επιστρέψει στα χαμηλά επίπεδα του 2%. Η Ελλάδα φιγουράριζε πρώτη στον πίνακα με 28 χρόνια αναμονής, αρχής γενομένης από το 1980, με τις Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία να ακολουθούν με 17 χρόνια περίπου.
Αν το συμπέρασμα επιβεβαιωθεί, η Fed και η ΕΚΤ θα αυξήσουν τα επιτόκια παρέμβασης αρκετά πιο πάνω από εκεί που περιμένει η αγορά, π.χ. στο 5%-5,5% αντί 4,50%-4,75%, και θα τα διατηρήσουν εκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Κάτι τέτοιο θα αύξανε σημαντικά τις πιθανότητες ύφεσης στις ΗΠΑ και την ευρωζώνη και την επανεμφάνιση του στασιμοπληθωρισμού κατά τα πρότυπα της δεκαετίας του 1970, καθώς ο πληθωρισμός θα επέμενε σε υψηλά επίπεδα. Σ’ αυτή την περίπτωση, μετοχές, ομόλογα και εμπορεύματα θα δοκιμάζονταν, αφήνοντας λίγες εναλλακτικές τοποθετήσεις στους επενδυτές.
Ήδη η καμπύλη επιτοκίων στις ΗΠΑ είναι αντεστραμμένη, δηλ. η απόδοση του 2ετούς κρατικού ομολόγου 4,345% είναι πιο πάνω από εκείνη του 10ετούς ομολόγου στο 3,915%. Η αντεστραμμένη καμπύλη θεωρείται προπομπός ύφεσης της οικονομίας. Η καμπύλη επιτοκίων στη διατραπεζική αγορά του ευρώ δεν έχει ακόμη αντιστραφεί. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι σαφώς ζοφερή και θα συνοδευθεί από μεγάλη άνοδο της ανεργίας, μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος κ.λπ. Ήδη ο Τύπος παγκοσμίως φιλοξενεί αρνητικά έως εκφοβιστικά πρωτοσέλιδα, που απηχούν τις απόψεις των αρκούδων στις αγορές και φαίνεται να παρουσιάζουν τη σημερινή κατάσταση μονόπλευρα.
Όμως, οι άνθρωποι που πάνε κόντρα στο ρεύμα, οι contrarians, επισημαίνουν ότι η τάση της μεγάλης πλειοψηφίας των μίντια και γενικότερα της κοινότητας των αναλυτών να προβάλει τη μια άποψη σηματοδοτεί συνήθως αλλαγή της κυρίαρχης τάσης. Ακόμη κι αν αυτό αρχίσει να γίνεται ορατό μετά από μήνες όπως συνέβη το 1981, πριν από το μεγαλύτερο ράλι των μετοχών στις ΗΠΑ.
Στη σημερινή εποχή, το ζητούμενο είναι η πορεία του πληθωρισμού καθώς αυτή καθορίζει τη στάση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών. Αν ο πληθωρισμός αρχίσει να υποχωρεί γρήγορα, οι εκτιμήσεις για τα επιτόκια θα ανατραπούν και οι αγορές θα κάνουν ράλι ενώ οι οικονομίες θα ανακάμψουν γρηγορότερα.
Υπάρχει καθόλου βάση στο αισιόδοξο σενάριο για τον πληθωρισμό; Η απάντηση θα πρέπει να είναι εν μέρει καταφατική καθώς παρατηρείται ομαλοποίηση στη λειτουργία της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας. Επίσης, υπάρχουν σημάδια για επερχόμενη υποχώρηση ή τουλάχιστον αποκλιμάκωση των αυξήσεων στα ενοίκια στις ΗΠΑ, που επιβαρύνουν τον δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) δυσανάλογα. Επιπλέον, η σύγκριση του πληθωρισμού το 2022 σε σύγκριση με το 2021 γίνεται πιο ευνοϊκή μετά τον Νοέμβριο στις ΗΠΑ.
Φυσικά, όλα αυτά είναι ασκήσεις επί χάρτου, όμως έχουν κάποια βάση. Επομένως, ίσως δεν θα ήταν σοφό να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο οι contrarians και γενικά όσοι πιστεύουν ότι η αλλαγή τάσης συντελείται όταν τα πρωτοσέλιδα και τα άρθρα των μίντια και των αναλυτών είναι μονόπλευρα.
Ίδωμεν.