Είναι παράδοση να ανεβαίνει ο εκάστοτε πρωθυπουργός στη ΔΕΘ και να ανακοινώνει οικονομικά μέτρα που είναι «κοστολογημένα». Το φετινό πακέτο των 21 μέτρων-πρωτοβουλιών κοστολογείται από την κυβέρνηση στα 5,5 δισ. ευρώ. Σ’ αυτά δεν περιλαμβάνονται τα μέτρα στήριξης για τους λογαριασμούς του ρεύματος και του φυσικού αερίου.
Για να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει κανείς με το ύψος του πακέτου θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε επιμέρους στοιχεία που εμείς δεν διαθέτουμε.
Καλή τη πίστει λοιπόν, θα αποδεχθούμε την κυβερνητική εκτίμηση, γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά.
Όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, το κράτος έχει την ταμειακή άνεση να δαπανήσει επιπλέον χρήματα για επιχορηγήσεις, επιδόματα κ.λπ.
Δεν έχει όμως τα δημοσιονομικά περιθώρια να ξεφύγει. Το ανώτατο όριο του 2% ως προς το ΑΕΠ για το πρωτογενές έλλειμμα φέτος και το μικρό πρωτογενές πλεόνασμα το 2023 θεωρούνται απαραίτητα για να ελπίζει η Ελλάδα σε αναβάθμιση του αξιόχρεού της στην επενδυτική βαθμίδα το 2023-2024.
Το πακέτο μέτρων που ανακοινώθηκε στη ΔΕΘ στοχεύει ασφαλώς στην ανακούφιση των πολιτών και των επιχειρήσεων από την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό και έχει προεκλογική οσμή.
Αν κάποιος «σπάσει» τα μέτρα σε εκείνα που θα υλοποιηθούν το 2022 και σ’ εκείνα που θα ενεργοποιηθούν του χρόνου, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα φετινά μέτρα δεν θέτουν σε κίνδυνο τον φετινό στόχο για πρωτογενές έλλειμμα έως 2% του ΑΕΠ.
Κι αυτό γιατί αν αθροίσουμε το γνωστοποιηθέν κόστος των έκτακτων μέτρων και τις εκτιμήσεις για το κόστος εκείνων που δεν κοστολογούνται, το συνολικό ποσό δεν ξεπερνά το 1,3 δισ. ευρώ, η 0,6%-0,7% του ΑΕΠ κατά την άποψή μας.
Η μοναδική επιφύλαξη προέρχεται από τον λογαριασμό για το ρεύμα και τα καύσιμα, που δεν γνωρίζουμε πού θα ανέλθει.
Από την άλλη πλευρά, η μεγαλύτερη του αναμενομένου αύξηση του ΑΕΠ κατά 7,8% το πρώτο εξάμηνο και το διαφαινόμενο ισχυρό τρίτο τρίμηνο μπορεί να οδηγήσουν το πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης αρκετά πάνω από το 5% για ολόκληρη τη χρονιά.
Σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό, ο ονομαστικός ρυθμός μπορεί να ξεπεράσει το 13%, μειώνοντας τον λόγο πρωτογενούς ελλείμματος ως προς το ΑΕΠ και δημιουργώντας έξτρα χώρο πριν από το όριο του 2% (ceteris paribus).
Στον έξτρα χώρο μπορεί να χωρέσει πιθανόν το κόστος των έκτακτων μέτρων του 1-1,3 δισ. ευρώ ή 0,6%-0,7% του ΑΕΠ, χωρίς να διακινδυνεύσει τον στόχο για πρωτογενές έλλειμμα κάτω από 2% του ΑΕΠ.
Επιπλέον, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε την επίπτωση που θα έχουν τα έκτακτα μέτρα του 2022 στην κατανάλωση και στον ρυθμό ανάπτυξης. Εκ πρώτης όψεως, η επιταγή ακρίβειας των 250 ευρώ σε 2,3 εκατ. άτομα, συνολικού ύψους κοντά στα 575 εκατ. ευρώ, είναι πιθανόν να κατευθυνθεί ολόκληρη ή εν μέρει στην κατανάλωση τον Δεκέμβριο.
Αν συμβεί, το ΑΕΠ θα δεχθεί τονωτική ένεση, με ό,τι θετικό αυτό συνεπάγεται για τον λόγο ελλείμματος ως προς το ΑΕΠ. Δεν είναι σαφές αν τα υπόλοιπα έκτακτα μέτρα θα έχουν την ίδια επίπτωση.
Υπό την αίρεση του πακέτου για τους λογαριασμούς του ρεύματος και φυσικού αερίου, θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι το πακέτο των επιδοτήσεων, επιδομάτων κ.λπ. που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ δεν φαίνεται να προκαλεί δημοσιονομικό εκτροχιασμό το 2022 ενώ ίσως δώσει ώθηση στον ρυθμό ανάπτυξης το 4ο τρίμηνο.
Τα μέτρα του 2023 που ανακοίνωσε ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ θα ενσωματωθούν στον κρατικό προϋπολογισμό που θα κατατεθεί στη Βουλή για το 2023 και οι επιπτώσεις τους δεν μπορούν να κριθούν από τώρα.