Οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις θέλουν τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας να επιβραδύνεται από 4%-5% φέτος σε πολύ χαμηλότερο ρυθμό του χρόνου, χωρίς να αποκλείονται τα χειρότερα, αν η οικονομία της ευρωζώνης μπει σε βαθιά ύφεση.
Με τις προθεσμιακές τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα το επόμενο 12μηνο, οι οιωνοί δεν είναι καλοί για τις χώρες της ΕΕ και της ευρωζώνης ειδικότερα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Είναι προφανές ότι αν δεν γίνει κάτι ουσιαστικό σε επίπεδο ΕΕ για να ελεγχθεί η κατακόρυφη άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου και να αποσυνδεθεί από την τιμή του ρεύματος, ο ελληνικός προϋπολογισμός δεν θα μπορέσει να σηκώσει το βάρος της επιδότησης του ρεύματος σε παρόμοια κλίμακα με τη φετινή.
Ιδίως, αν ληφθεί υπόψη ότι θα πρέπει να μεταβεί από πρωτογενές έλλειμμα της τάξης του 2% του ΑΕΠ φέτος σε πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ το 2023, με τον ρυθμό ανάπτυξης να επιβραδύνεται σημαντικά.
Υπενθυμίζουμε ότι η φετινή επιδότηση των λογαριασμών του ρεύματος εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 1,6 έως 2 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η υπερχρεωμένη Ελλάδα ερχόταν πρώτη ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ στη στήριξη των νοικοκυριών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης ως προς το ΑΕΠ, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Bruegel.
Θα τεθεί λοιπόν θέμα κριτηρίων. Σε άλλες χώρες με υψηλό ποσοστό φορολογικής συμμόρφωσης, η απάντηση είναι απλή. Πρώτη και κύρια επιλογή πρέπει να είναι τα εισοδηματικά κριτήρια.
Κόμματα, οικονομολόγοι, δημοσιολογούντες και άλλοι προτείνουν το ίδιο για την Ελλάδα, παρότι γνωρίζουν ότι η φορολογική συμμόρφωση είναι χαμηλή. Ιδίως σε κάποιες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών κ.λπ.
Σημειώνουμε πως περίπου οι 9 στους 10 ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν ετήσιο εισόδημα κάτω από 10 χιλ. ευρώ. Από τις 500 χιλ. και πλέον κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, μόλις 30-35 χιλ. δηλώνουν εισόδημα πάνω από το αφορολόγητο, αν θυμόμαστε καλά, και μόλις 5 χιλ. άτομα πάνω από 20 χιλ. ευρώ ετησίως.
Ολοι αυτοί και πολλοί άλλοι θα δικαιούνται επιδότηση ενώ πιθανόν θα μείνουν απέξω άνθρωποι, συνήθως μισθωτοί, που δηλώνουν όλα τα εισοδήματά τους.
Είναι αυτό οικονομικά σωστό και κοινωνικά δίκαιο; Ασφαλώς όχι, κατά την άποψή μας.
Μεγάλοι κερδισμένοι από τα εισοδηματικά κριτήρια είναι εκείνοι που κοροϊδεύουν το κράτος μπροστά στα μάτια του και γελάνε, δηλ. οι φοροφυγάδες. Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας που όλοι βλέπουν πως περνάνε καλά αλλά δηλώνουν φτωχοί στην εφορία.
Οι πραγματικά μη προνομιούχοι θα εισέπρατταν την επιδότηση έτσι κι αλλιώς.
Επομένως, η χρήση των εισοδηματικών κριτηρίων ως βασικού εργαλείου για την επιλογή των δικαιούχων επιδότησης του ρεύματος, της βενζίνης κ.λπ. είναι οικονομικά ανορθολογική και κοινωνικά άδικη στην Ελλάδα.
Κάποιος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι θα μπορούσαν να συμπληρωθούν με άλλα κριτήρια. Πώς όμως και ποια πρέπει να είναι τα άλλα κριτήρια;
Αναμφίβολα, δεν είναι εύκολο θέμα.
Ίσως η οριζόντια επιδότηση των μισθωτών και των συνταξιούχων με εξαίρεση κάποιες ακραίες εισοδηματικές περιπτώσεις μαζί με μηνιαίο όριο στην επιδοτούμενη κατανάλωση ρεύματος ως κίνητρο για εξοικονόμηση να είναι μέρος μιας δίκαιης και ορθολογικής απάντησης στο πρόβλημα.
Πάντως, η χρήση των εισοδηματικών κριτηρίων για το μοίρασμα επιδομάτων και επιδότησης του ρεύματος είναι η χαρά των φοροκλεπτών (ΦΠΑ) και των φοροφυγάδων.