Για να κατανοήσει κάποιος καλύτερα τους ανθρώπους, θα πρέπει να γνωρίζει το παρελθόν τους.
Το ίδιο ισχύει για τον Τζερόμ Πάουελ, τον πρόεδρο της Fed, που ταρακούνησε τα νερά, στέλνοντας το μήνυμα από την ετήσια συγκέντρωση των κεντρικών τραπεζιτών στο Τζάκσον Χολ του Γουαϊόμινγκ ότι θα συνεχίσει να ανεβάζει τα επιτόκια μέχρις ότου νικηθεί ο πληθωρισμός.
Αν το εννοεί και το κάνει πράξη, το σενάριο της ομαλής προσγείωσης της αμερικανικής οικονομίας θα πάει περίπατο. Αυτό θα έχει αρνητικές συνέπειες για την ευρωζώνη, την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο.
Αντιμέτωπος με την επίμονη άνοδο του πληθωρισμού, ο Πάουελ, ο οποίος ισχυριζόταν πριν από ένα χρόνο πως ο πληθωρισμός ήταν συγκυριακός, έχει κάνει στροφή 180 μοιρών.
Από εκεί που η Fed δήλωνε πως ήταν διατεθειμένη να ανεχθεί πληθωρισμό πάνω από 2% για κάποια περίοδο, αρκεί ο μέσος πληθωρισμός να είναι κοντά στο 2%, ο Πάουελ το έχει αλλάξει.
«… ο πρωταρχικός στόχος της FOMC είναι να κατεβάσει τον πληθωρισμό στον στόχο του 2%», δήλωσε στο Τζάκσον Χολ. «… η σταθερότητα των τιμών θα απαιτήσει πιθανόν τη διατήρηση της αυστηρής νομισματικής πολιτικής για κάμποσο καιρό».
Ο νυν πρόεδρος της Fed έχει αρχίσει εδώ και καιρό να μιλάει σαν τον θρυλικό κεντρικό τραπεζίτη Πολ Βόλκερ, που απεβίωσε το 2019.
Ο ίδιος αποφοιτούσε από το Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν με το πτυχίο της Νομικής το καλοκαίρι του 1979, που ο Ρεπουμπλικάνος Βόλκερ αναλάμβανε πρόεδρος της Fed, διαδεχόμενος ένα Δημοκρατικό κατόπιν πρότασης του τότε Δημοκρατικού προέδρου Τζίμι Κάρτερ.
Από τον Αύγουστο του 1979 μέχρι τον Απρίλιο του 1980, ο Βόλκερ ανέβασε το επιτόκιο παρέμβασης στο 17,5% από 11% περίπου, με τον πληθωρισμό στο 14,5% έναντι 11,8%.
Όμως, το καλοκαίρι του 1980, με τις πληθωριστικές πιέσεις να υποχωρούν, η Fed του Βόλκερ έκανε ένα λάθος πολιτικής. Μείωσε τα επιτόκια πρώιμα αλλά γρήγορα άλλαξε πορεία. Τον χειμώνα του 1982, ο πληθωρισμός ήταν σταθερά κάτω από 10% και σε υποχώρηση αλλά τα επιτόκια στο 14%. Έπρεπε να φθάσουμε στο 1985 για να υποχωρήσει το επιτόκιο παρέμβασης κάτω από το 8%.
Είναι ένα λάθος πολιτικής που εμμέσως ο Πάουελ υποσχέθηκε να μην κάνει, λέγοντας: «Παίρνουμε ισχυρά, γρήγορα βήματα, για να εξασθενήσουμε τη ζήτηση και να την ευθυγραμμίσουμε καλύτερα με την προσφορά και να διατηρήσουμε τις πληθωριστικές προσδοκίες αγκυρωμένες. Θα συνεχίσουμε μέχρι να είμαστε σίγουροι ότι η δουλειά εξετελέσθη».
Όμως, τα χρέη που κουβαλάνε κράτος και επιχειρήσεις στις ΗΠΑ σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερα απ’ ό,τι ήταν την εποχή του Βόλκερ. Επιπλέον, περισσότερος κόσμος έχει επενδύσει μέρος του συνταξιοδοτικού του προγράμματος στο χρηματιστήριο ή στα ομόλογα.
Αυτό σημαίνει ότι η υπέρμετρη αύξηση των επιτοκίων α λα Βόλκερ θα μπορούσε να φέρει κυκεώνα χρεοκοπιών, απειλώντας το τραπεζικό σύστημα.
Όμως, υπάρχουν και ομοιότητες μεταξύ Βόλκερ και Πάουελ. Και οι δυο είναι Ρεπουμπλικάνοι αλλά προτάθηκαν για τη θέση από Δημοκρατικούς προέδρους. Εξαίρεση ήταν το 2018 με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Θυμίζουμε ότι αν και Ρεπουμπλικάνος, ο Τζερόμ Πάουελ προτάθηκε για μια θέση στο ΔΣ της Fed από τον Δημοκρατικό πρόεδρο Ομπάμα το 2012. Είχε ήδη προϋπηρεσία ως υφυπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου το 1992-1993 ενώ διετέλεσε εταίρος στο Carlyle Group μέχρι το 2005 κ.λπ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν εκείνος που τον πρότεινε για τη θέση του προέδρου τον Φεβρουάριο του 2018 ενώ ο Τζο Μπάιντεν του ανανέωσε τη θητεία του και ο Πάουελ ορκίστηκε πρόεδρος της Fed για δεύτερη φορά τον φετινό Μάιο.
Ο εκατομμυριούχος Πάουελ θα ήθελε να είναι ο νέος Βόλκερ. Ομως, δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται.