Η πορεία του κρατικού προϋπολογισμού χαρακτηρίζεται καλύτερη της αναμενομένης, παρότι ελλειμματικός, το επτάμηνο του 2022. Αν και κάποιοι ειδικοί λόγοι εξηγούν εν μέρει την πορεία, αυτό που ξεχωρίζει είναι κάτι άλλο. Τα φορολογικά έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 11,968 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1,153 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, τα έσοδα των φόρων εισοδήματος, τα οποία είναι παραδοσιακά αρκετά μικρότερα από τον ΦΠΑ, είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1,05 δισ. ευρώ. Κοινώς, η αύξηση των εσόδων από τους δύο φόρους έναντι των στόχων είναι περίπου ίδια το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022.
Για να αξιολογήσει κανείς τη σημασία της ίδιας περίπου αύξησης σε μια περίοδο που τα έσοδα από τον τουρισμό και τους συναφείς κλάδους πάνε πολύ καλά και ο πληθωρισμός βρίσκεται στα ύψη, ευνοώντας τα έσοδα από ΦΠΑ, θα πρέπει να συνυπολογίσει επίσης τα ακόλουθα. Τα ετήσια έσοδα από τον ΦΠΑ ανέρχονται σε 18 δισ. ευρώ περίπου, τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος στα 11 δισ., κάπου 6 δισ. είναι ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) και ο ΦΠΑ στα καύσιμα, 2 δισ. ευρώ τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ και 1,5 δισ. όλα τα άλλα. Είναι προφανές ότι η αύξηση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος είναι αναλογικά μεγαλύτερη σε σύγκριση με τον ΦΠΑ το επτάμηνο, από τη στιγμή που ο φόρος εισοδήματος αντιστοιχεί στο 61% περίπου του ΦΠΑ σε ετήσια βάση.
Η εξήγηση είναι σχετικά απλή και εστιάζεται κυρίως στις αυξήσεις μισθών καθώς εκεί γίνεται παρακράτηση φόρου. Ως γνωστόν, είχαμε την αύξηση του κατώτερου μισθού κατά 10% περίπου σωρευτικά σε δύο δόσεις για κάθε μορφής εξαρτημένη εργασία. Ακόμη, καταγράφηκαν σημαντικές αυξήσεις μισθών σε διάφορους κλάδους όπου υπήρχε έλλειψη εργαζομένων, π.χ. εστίαση, καταλύματα κ.λπ. Θετική συμβολή στα έσοδα του φόρου εισοδήματος πρέπει να είχε επίσης η αύξηση της απασχόλησης. Σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, οι απασχολούμενοι ανήλθαν σε 4,148 εκατ. άτομα τον περασμένο Ιούνιο, σημειώνοντας αύξηση κατά 155,3 χιλ. άτομα σε σχέση με τον Ιούνιο 2021 και αύξηση κατά 12 χιλ. άτομα σε σχέση με τον Μάιο 2022. Επίσης, οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν σε 1,719 εκατ. και οι αποχωρήσεις έφτασαν το 1,449 εκατ. το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου. Το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης είναι θετικό κατά 270 χιλ. θέσεις περίπου, σύμφωνα με το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ». Οι θετικές ροές είναι κατά 5 χιλ. θέσεις περίπου λιγότερες σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα το 2021.
Κοντολογίς, ο συνδυασμός υψηλότερων μισθών και αυξημένης απασχόλησης βοήθησε να αβγατίσουν τα έσοδα από τον φόρο εισοδημάτων όσο και του ΦΠΑ, συμβάλλοντας στη μείωση του κρατικού ελλείμματος. Δεν είναι μικρό πράγμα.