Την προτελευταία Πέμπτη του περασμένου Ιουλίου, οι αγορές είχαν στραμμένα τα μάτια τους στην ΕΚΤ, περιμένοντας να μάθουν αν θα αυξήσει το βασικό επιτόκιό της κατά 0,25 ή 0,50 της ποσοστιαίας μονάδας. Οι πιθανότητες να αυξήσει το επιτόκιο παρέμβασης κατά 50 μονάδες βάσης ήταν πολύ λίγες, σύμφωνα με το Bloomberg (World Interest Rate Probabilities function). Γι’ αυτό περίμεναν να ανατιμηθεί το ευρώ έναντι του δολαρίου αρκετά πάνω από την ισοτιμία, αν η ΕΚΤ υιοθετούσε τη θέση των γερακιών.
Αν το ευρώ δεν ανατιμάτο έναντι του δολαρίου όπως εκτιμάτο, το αμερικανικό νόμισμα θα μπορούσε να αξίζει πάνω από ένα ευρώ για κάποιο διάστημα, σύμφωνα με τους επαΐοντες. Όπως όλοι γνωρίζουμε, η ΕΚΤ αύξησε το επιτόκιο παρέμβασης κατά μισή ποσοστιαία μονάδα και ταυτόχρονα ανακοίνωσε το νέο εργαλείο ενάντια στον κατακερματισμό της ευρωζώνης, δηλ. τη διεύρυνση των αποδόσεων των ομολόγων της ευρωπεριφέρειας έναντι της Γερμανίας.
Το ευρώ ανέκαμψε λίγο αρχικά αλλά γρήγορα επανήλθε στα πρότερα επίπεδα. Χθες, περίπου ένα μήνα αργότερα, βρέθηκε στο σημείο που ήταν τον Δεκέμβριο του 2002, δηλ. πριν από 20 χρόνια, στο 0,9934 έναντι του δολαρίου. Αν μάλιστα οι απαισιόδοξοι έχουν δίκιο, το ευρώ/δολάριο θα μπορούσε να υποχωρήσει στο 0,9500. Θυμίζουμε ότι τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα του ευρώ κυκλοφόρησαν την 1η Ιανουαρίου του 2002. Το ευρώ χρησιμοποιείτο λογιστικά για διασυνοριακές συναλλαγές από τις αρχές του 1999, με το χαμηλότερο επίπεδο του ευρώ/δολαρίου να καταγράφεται στο 0,82 το 2000.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι αιτίες είναι αφενός η επιθετική επιτοκιακή πολιτική της Fed και αφετέρου οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ΕΚΤ στην αύξηση των επιτοκίων του ευρώ. Η τελευταία θα πρέπει να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό και να αποτρέψει την ύφεση στην οποία δείχνει να τη σπρώχνει η ενεργειακή κρίση. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι η σταθμισμένη ισοτιμία του ευρώ έναντι των νομισμάτων των κυριότερων εμπορικών εταίρων της υποχωρούσε κάπου 3,5%-4% μέχρι πρόσφατα, έναντι 12% και πλέον έναντι του δολαρίου από την αρχή της χρονιάς. Αυτό σημαίνει ότι τα μεν οφέλη για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών δεν είναι τόσο μεγάλα από την υποτίμηση του ευρώ εκτός ΗΠΑ, οι δε απώλειες για τις χώρες της ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα, από την τιμολόγηση του εισαγόμενου πετρελαίου και άλλων προϊόντων ενέργειας σε δολάρια είναι πολύ μεγαλύτερες.
Οι απώλειες για την ευρωζώνη μεγεθύνονται ακόμη περισσότερο, αν λάβουμε υπόψη ότι το ισχυρό δολάριο και τα υψηλότερα επιτόκιά του πληγώνουν τις αναδυόμενες αγορές στις οποίες κατευθύνονται ευρωπαϊκές εξαγωγές. Επομένως, η υποτίμηση του ευρώ δεν ευνοεί τις οικονομίες της ευρωζώνης που εισάγουν ενεργειακά προϊόντα και δεν εξάγουν πολύ προς τις ΗΠΑ. Αντίθετα, τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, υπονομεύει τη σταθεροποίηση των πληθωριστικών προσδοκιών και διαβρώνει το διαθέσιμο εισόδημα, απειλώντας την κατανάλωση.
Όμως, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το δολάριο, που σε σημαντικό βαθμό ευθύνεται για την αδυναμία του ευρώ, κάνει κύκλους. Ο σημερινός ανοδικός κύκλος του αμερικανικού νομίσματος ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2011 και διαρκεί σχεδόν 11 χρόνια, έχοντας ξεπεράσει τη μέση διάρκεια του κύκλου, που είναι 7 με 8 χρόνια από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Επομένως, ίσως διανύουμε το τελευταίο μίλι του ανοδικού κύκλου του δολαρίου, που συνήθως χαρακτηρίζεται από μια υπερβολική κίνηση. Αυτό μπορεί να διαρκέσει μερικά τρίμηνα ακόμη, μέχρις ότου οι αγορές αρχίσουν να προεξοφλούν μειώσεις επιτοκίων από τη Fed.
Έχει λοιπόν πόνο ακόμη να δώσει η αδυναμία του ευρώ αλλά και επενδυτικές ευκαιρίες για τους πιο ριψοκίνδυνους.