Η Ρωσία γνωρίζει ότι έχει ένα παράθυρο ευκαιρίας να πιέσει τις κυβερνήσεις της ΕΕ να μετριάσουν τις κυρώσεις εναντίον της για την εισβολή της στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας το φυσικό αέριο. Αυτό ακριβώς φαίνεται πως κάνει, κλείνοντας σταδιακά τις κάνουλες για να φέρει σε δύσκολη θέση τις κυβερνήσεις των χωρών που στράφηκαν ενεντίον της.
Το παράθυρο ευκαιρίας θα αρχίσει να κλείνει απο του χρόνου την ¨Ανοιξη σύμφωνα με αναλυτές του Bruegel. Κι αυτό γιατί η μεν ΕΕ θα έχει προσαρμοσθεί στις χαμηλότερες ή/και μηδενικές εισροές φυσικού αερίου απο την Ρωσία και νέες ποσότητες φυσικού αερίου θα μπαίνουν στην παγκόσμια αγορά απο την Αυστραλία, τις ΗΠΑ κι αλλού.
Γι' αυτό τον λόγο και για να αποφύγει τα χειρότερα, η Κομισιόν πρότεινε την οριζόντια μείωση της κατανάλωσης αερίου κατά 15% αλλά βρήκε χώρες, όπως η Ελλάδα, αντίθετες για διαφορετικούς λόγους.
Κι εδώ ακριβώς αναρωτιόμαστε αν στη δική μας περίπτωση γίνεται πολύς θόρυβος για το τίποτα.
Κι αυτό γιατί η Ελλάδα μείωσε την χρήση φυσικού αερίου κατά 10,5% το πρώτο εξάμηνο του 2022 σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό χωρις καμμία επίπτωση στην οικονομική δραστηριότητα.
Επιπλέον, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κάποιος ότι η ίδια μείωση στη κατανάλωση δεν μπορεί να διατηρηθεί κατα το δεύτερο εξάμηνο της χρονιάς.
Αντίθετα, υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύει κάποιος οτι η χώρα μπορεί να μειώσει περαιτέρω την κατανάλωση κατά 2,35 τεραβατώρες ακόμη για να ανέλθει η συνολική μείωση στο 15%. Ο υπολογισμός γίνεται με συνολική κατανάλωση στις 49 τεραβατώρες.
Ενα μέρος της επιπρόσθετης μείωσης μπορεί να προέλθει απο τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση πριν απο λίγες εβδομάδες για την εξοικονόμηση ενέργειας στο δημόσιο τομέα. Και μέτρα εξοικονόμισης απο τον ιδιωτικό τομέα κατά τα πρότυπα άλλων χωρών π.χ. Γαλλίας με τα κλιματιστικά στα καταστήματα.
Το υπόλοιπο μπορεί να προέλθει απο την αντικατάσταση του φυσικού αερίου απο τον λιγνίτη. Αν θυμόμαστε καλά, η κυβέρνηση έχει δώσει εντολή στη ΔΕΗ να αυξήσει (διπλασιάσει) την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας απο λιγνίτη κατά 5 τεραβατώρες. Φυσικά, υπάρχουν εμπόδια όπως η μείωση του προσωπικού στις μονάδες κ.τ.λ. Παρ' όλα αυτά η αύξηση της παραγωγής ενέργειας απο λιγνίτη κατά 2 τεραβατώρες είναι απολύτως εφικτή.
Θυμίζουμε ότι η Κομισιόν πρότεινε την προηγούμενη εβδομάδα κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ να μειώσει τη χρήση φυσικού αερίου κατά 15% απο τον Αύγουστο έως τον Μάρτιο του 2023 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας. Ο στόχος θα ήταν εθελοντικός αλλά θα μπορούσε να γίνει υποχρεωτικός σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Αν η πρόταση της Κομισιόν αναπροσαρμοσθεί ώστε να αφορά την περίοδο 2020-2021, η Ελλάδα θα πετύχει εύκολα τον στόχο για μείωση της χρήσης κατά 15%. Αντίθετα, αν η βάση σύγκρισης αφορά την περίοδο 2016-Μάρτιος του 2022, η ζητούμενη μείωση είναι πολύ μεγάλη. Η μέση κατανάλωση στην Ελλάδα ήταν περίπου 40 τεραβατώρες την πενταετία 2016-Μάρτιος 2022 οπότε η μείωση την κατεβάζει στις 34 τεραβατώρες. Απο τις 44 τεραβατώρες που είναι τώρα στις 34 συνεπάγεται μια επιπρόσθετη μείωση της τάξης του 23%. Κι όλα αυτά επειδή η Ελλάδα είναι ίσως η μοναδική χώρα που αύξησε την χρήση φυσικού αερίου τα δυο τελευταία χρόνια.
Ο στόχος της Κομισιόν δεν είναι τυχαίος. Υπολογισμοί αναλυτών του Ινστιτούτου Bruegel δείχνουν ότι η συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ θα πρέπει να μειωθεί κατά 15% περίπου τους επόμενους 10 μήνες σε σύγκριση με την μέση ζήτηση της περιόδου 2019-2021 για να αντιμετωπίσει την πλήρη διακοπή των ροών φυσικού αερίου απο την Ρωσία. Φυσικά, υπάρχουν σημαντικές διαφορές απο χώρα σε χώρα ενω οι υπολογισμοί βασίζονται στην υπόθεση ότι ο χειμώνας θα είναι μέτριος.
Υπο αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 15% με συνδυασμό εξοικονόμησης ενέργειας και αλλαγή του μίγματος καυσίμου με περισσότερη ενέργεια απο λιγνίτη βραχυπροθεσμα και ΑΠΕ.
Είναι λοιπόν εύλογο να αναρωτιέται κάποιος αν οι ελληνικές αντιρρήσεις είναι μέρος μιας διαπραγματευτικής τακτικής της Αθήνας που αποσκοπεί σε κάποιο άλλο σκοπό ή κάτι άλλο συμβαίνει.
Η μείωση των εισαγωγών ενός ακριβού καυσίμου, όπως το φυσικό αέριο, θα έπρεπε να είναι στόχος έτσι κι αλλιώς.
ΣΣ: Στο αρχικό κείμενο υπήρχε αναφορά στα λεγόμενα προβεβλημένου στελέχους της ελληνικής αγοράς ενέργειας που βασιζόταν σε λάθος υπολογισμό.