Το περσινό καλοκαίρι, ένα σημαντικό λιμάνι της Κίνας έκλεισε για μια εβδομάδα λόγω της πανδημίας, η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα αναστατώθηκε και οι τιμές των αγαθών ανέβηκαν. Φέτος, πολλοί προβληματίζονται τι θα γίνει αν η Κίνα κλείσει το βασικό λιμάνι της χώρας στη Σαγκάη, στο πλαίσιο της πολιτικής της μηδαμινής ανοχής απέναντι στον κορωνοϊό. Ήδη, το 10% περίπου του εμπορίου μεταξύ Κίνας και Δυτ. Ευρώπης που γινόταν σιδηροδρομικώς μέσω Ρωσίας έχει σταματήσει λόγω του πολέμου και των κυρώσεων της Δύσης στον Πούτιν. Αυτό μάς ανέφερε χθες ο δημοσιογράφος Κώστας Πάρης, που καλύπτει τον ναυτιλιακό κλάδο για την WSJ από τη Ν. Υόρκη.
Παρά τα όσα έχουν γραφτεί για μετατόπιση της παραγωγής πολλών δυτικών επιχειρήσεων από την Κίνα στο Βιετνάμ και άλλες χώρες, η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα εξαρτάται ακόμη σε πολύ μεγάλο βαθμό από την Κίνα. Για να πάνε τα φορτηγά τα προϊόντα από τα εργοστάσια στο κύριο λιμάνι του Βιετνάμ χρειάζονται 6 ώρες, γιατί πρέπει να περάσουν μέσα από το Χο Τσι Μινχ (Σαϊγκόν). Στην Κίνα θέλουν 45 λεπτά. Επομένως, οι δυτικές εταιρείες έχουν πολύ ισχυρό κίνητρο να μη μετακινήσουν την παραγωγή τους από την Κίνα σ’ άλλη χώρα, λόγω κόστους κ.λπ.
Υπενθυμίζεται ότι η είσοδος της Κίνας με τους χαμηλούς μισθούς στον ΠΟΕ στις αρχές του 21ου αιώνα έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην παραγωγή φθηνών καταναλωτικών αγαθών που εισήγαγαν οι δυτικές χώρες. Ήταν η αποθέωση της παγκοσμιοποίησης και ο λόγος που 300 εκατ. Κινέζοι ξέφυγαν από τη φτώχεια όπως παρατήρησε ο ιστορικός Niall Ferguson.
Από την άλλη πλευρά, η άνιση αναδιανομή του μερίσματος της παγκοσμιοποίησης εκνεύρισε πολλούς εργαζόμενους στις ΗΠΑ κι αλλού και διόγκωσε τις τάξεις των λαϊκιστικών κομμάτων και ηγετών στην ΕΕ και στις ΗΠΑ. Οι υψηλοί δασμοί σε κινεζικά προϊόντα που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ εδώ και χρόνια έχουν μεν προκαλέσει προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα αλλά δεν έχουν οδηγήσει σε παράλυση.
Όμως, η αναστάτωση στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας και άλλων αιτιών έχει δώσει ώθηση στον πληθωρισμό και ίσως τον ανεβάσει ακόμη περισσότερο, αν το βασικό λιμάνι της Κίνας κλείσει προσεχώς. Η εφοδιαστική αλυσίδα είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Ένα κομμάτι ύφασμα μπορεί να γίνει πουκάμισο ή περιτύλιγμα ενός κοσμήματος ή μέρος ενός ηλεκτρικού τρυπανιού.
Επιπλέον, επηρεάζεται από τη γεωπολιτική όπως άλλωστε γινόταν πάντα. Η μάχη των ΗΠΑ εναντίον της Ιαπωνίας τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο ξεκίνησε με την εμπόδιση της μεταφοράς πετρελαίου και χάλυβα στην Ιαπωνία. Ακόμη, ο Ρόναλντ Ρίγκαν μπλόκαρε την πώληση σιταριού στη Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του 1980.
Χωρίς αμφιβολία, η δομή της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι πολιτική και οι διακρατικές σχέσεις την επηρεάζουν. Παρά τις γεωπολιτικές τρικλοποδιές όμως και τις προβλέψεις για το τέλος της παγκοσμιοποίησης, η μεγάλη πλειονότητα των εταιρειών δεν δείχνει διατεθειμένη να την εγκαταλείψει. Για τώρα.