Κάθε φορά που ακούει κάποιος για νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα, το πρώτο πράγμα που του έρχεται στο νου είναι οι μίζες και τελευταίο η συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, δηλ. των 180 περίπου εταιρειών που σ’ ένα βαθμό τουλάχιστον εμπλέκονται με το αμυντικό υλικό, στο πρόγραμμα. Δυστυχώς.
Την ίδια ώρα, η γείτονα Τουρκία εξάγει οπλικά συστήματα αξίας άνω των 3 δισ. δολαρίων τον χρόνο και έχει γίνει ηγέτιδα δύναμη στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μετά τις επιτυχίες των Bayraktar 2 στη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Κάπου 1.000 τουρκικές εταιρείες εμπλέκονται στην παραγωγή, συντήρηση και επισκευή τέτοιων συστημάτων.
Αντίθετα, στην Ελλάδα επικρατούσε και επικρατεί μια άναρχη κατάσταση, χωρίς κάποια κεντρική κατεύθυνση. Πρόσφατο παράδειγμα η παραγγελία των 18 γαλλικών αεροσκαφών Rafale, που εν συνεχεία αβγάτισαν σε 24. Οι υπεύθυνοι στην Αθήνα «φρόντισαν» να μην εξασφαλίσουν μια έστω μικρή βιομηχανική επιστροφή στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία από τα 2,5-3 δισ. ευρώ και πλέον που θα διατεθούν για την αγορά των πρώτων Rafale. Ισως γίνει κάτι καλύτερο με τα τελευταία 6 αεροσκάφη.
Κι ενώ η Αθήνα είναι γαλαντόμα, η Ινδία, που είχε παραγγείλει καμιά 100ριά Rafale πριν από χρόνια αλλά έχει παραλάβει τα 36, δεν διστάζει να επιβάλει πρόστιμο 180 εκατ. ευρώ στους Γάλλους για μη τήρηση της ρήτρας βιομηχανικών επιστροφών όπως πληροφορούμαστε.
Τουλάχιστον η Αθήνα έβαλε μυαλό και πήρε βιομηχανικές επιστροφές από τη γαλλική εταιρεία κατασκευής των γαλλικών φρεγατών Belharra.
Άλλες σοβαρές χώρες χρησιμοποιούν τα εξοπλιστικά τους προγράμματα για να φέρουν σπίτι νέες τεχνολογίες, περισσότερες δουλειές και εξαγωγές προς όφελος της εθνικής οικονομίας. Για την Ελλάδα, που δεν έχει ανάλογες βιομηχανίες για εμπορικές χρήσεις, π.χ. αεροδιαστημική, η προσέλκυση νέων τεχνολογιών μέσω των εξοπλιστικών προγραμμάτων έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Κι αυτό γιατί δίνει την ευκαιρία να μη μείνει πίσω στις τεχνολογικές εξελίξεις. Ας μην ξεχνάμε ότι ιστορικά, ακόμη κι οι πιο αθώες τεχνολογίες, π.χ. το «έξυπνο» κινητό τηλέφωνο, εφευρέθηκαν για τους στρατιωτικούς σκοπούς των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Επομένως, κάτι θα πρέπει να γίνει. Κι αυτό το κάτι είναι καλύτερος κεντρικός συντονισμός και προγραμματισμός που θα εναρμονίζεται με τις επιχειρησιακές ανάγκες των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Αν αυτό σημαίνει υφυπουργείο Εθνικής Αμυνας για την αμυντική βιομηχανία ή μια νέα διεύθυνση υπό τον εκάστοτε πρωθυπουργό, δεν είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε. Είναι όμως απαράδεκτο να μπορούν, θεωρητικά με βάση τη διεθνή εμπειρία, να λάβουν οι εγχώριες εταιρείες έργα ύψους 3-5 δισ. ευρώ από το εξοπλιστικό πρόγραμμα των 10-15 δισ. ευρώ την επόμενη πενταετία και να πάρουν πολύ λιγότερα.
Θα ήταν πολύ καλύτερα να δίναμε πολύ λιγότερα ή και καθόλου λεφτά για στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Αν όμως κανείς θέλει την ειρήνη, θα πρέπει να προετοιμάζεται για πόλεμο και γι’ αυτό θα πρέπει να εξοπλισθούμε. Τουλάχιστον, ας το κάνουμε με τρόπο που ενισχύει την εγχώρια αμυντική βιομηχανία και την εθνική οικονομία.
Καλά Χριστούγεννα.