Ας ξεκινήσουμε μ’ ένα flashback στον χρόνο.
Τη Μεγάλη Δευτέρα τον Απρίλη του 2010, η Ελλάδα προχώρησε στην τελευταία έκδοσή της στις αγορές πριν από την εποχή των μνημονίων.
Αν και υπήρχε συμφωνία με το κονσόρτσιουμ των ελληνικών και ξένων τραπεζών να διαμορφωθεί το κουπόνι της 7ετούς έκδοσης που θα απορροφούσαν λίγο πάνω από το 6%, η ελληνική πλευρά έκανε πίσω και διαμορφώθηκε ελάχιστα κάτω από το 6% για πολιτικούς λόγους (5,90%, αν θυμόμαστε καλά).
Ηθελαν το πρώτο νούμερο να είναι το 5, για να πεισθεί ο κόσμος ότι οι προσπάθειες της τότε κυβέρνησης για την εξασφάλιση στήριξης δανειακών κεφαλαίων από την ΕΕ (το πιστόλι στο τραπέζι) απέφεραν καρπούς.
Το αποτέλεσμα της μείωσης του κουπονιού ήταν να αποχωρήσουν κάποιοι ξένοι ενδιαφερόμενοι αγοραστές και να αναγκασθεί η Alpha Bank (νομίζω) να κλείσει την τρύπα. Το νέο μαθεύτηκε γρήγορα στην πιάτσα και μεταφράσθηκε ως αδυναμία της Ελλάδας να δανεισθεί από τις αγορές.
Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων πήραν την ανιούσα και τον Μάιο του 2010, η χώρα εισερχόταν στην εποχή των μνημονίων, γιατί το κράτος είχε ταμείο κάπου 3-4 δισ. ευρώ και τοκοχρεολυτικές υποχρεώσεις 13 δισ. ευρώ. Δηλ. έλειπαν κάπου 10 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, οι φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα είχαν καταθέσεις στις τράπεζες που εκτιμώνται μεταξύ 20 και 40 δισ. ευρώ, αλλά κανείς κρατικός αξιωματούχος δεν το ήξερε (!). Εμαθαν ότι υπήρχαν καταθέσεις από ένα νεαρό Ιρλανδό υπάλληλο του ΔΝΤ το 2013.
Ετσι, η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα, πιστεύουμε, στα ιστορικά χρονικά που χρεοκόπησε αν και είχε τα λεφτά. Φυσικά, δεν υποστηρίζουμε ότι δεν θα μπορούσε να χρεοκοπήσει μερικούς μήνες αργότερα. Ομως, αυτό συνέβη.
Τότε το δημόσιο χρέος εκτιμάτο στο 130% του ΑΕΠ ενώ το πρωτογενές έλλειμμα κοντά στο 10% του ΑΕΠ. Σε λιγότερο από δύο χρόνια από τότε, η χώρα πρακτικά χρεοκόπησε, προχωρώντας στη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους (PSI) από ανεπτυγμένη χώρα στη σύγχρονη ιστορία.
Ας έλθουμε στο 2021. Η Ελλάδα έχει δημόσιο χρέος που ξεπερνά το 200% του ΑΕΠ, εκτιμώμενο πρωτογενές έλλειμμα στο 7% του ΑΕΠ και μια χρεοκοπία κάπου 9 χρόνια νωρίτερα.
Κι όμως, χθες δανείσθηκε άτοκα από την αγορά για κάπου 5 χρόνια και με επιτόκιο 1,67% για κάπου 30 χρόνια.
Αυτό δείχνει ακόμη μια φορά τη στρέβλωση που υπάρχει στις αγορές διεθνώς, με τις μαζικές αγορές ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες και τα αρνητικά επιτόκια.
Φυσικά, είναι μια καλή εξέλιξη για υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα.
Ομως, το πιο σημαντικό κατά την άποψη της στήλης είναι ότι η Ελλάδα δανείσθηκε από τις αγορές για κάπου 30 χρόνια φθηνότερα από την Ιταλία κατά 4 μονάδες βάσης.
Κι αυτό παρά το φιάσκο του κυβερνητικού ανασχηματισμού στην Αθήνα.
Κοινώς, κάποιοι πόνταραν 1 δισ. ευρώ από τα λεφτά τους για να αγοράσουν ελληνικά 30ετή ομόλογα πιο ακριβά από την Ιταλία.
Την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης με μεγάλη βιομηχανική παράδοση, υψηλότερη βαθμίδα αξιολόγησης στη κατηγορία «ΒΒΒ» και έχουσα την πλήρη στήριξη της ΕΚΤ.
Στη λίγκα των υπερχρεωμένων χωρών, η Ελλάδα κέρδισε την Ιταλία κι αυτό είναι το σημαντικό, γιατί αποτυπώνει τις προσδοκίες των αγοραστών που ψήφισαν με τα λεφτά τους.
Εχουμε λοιπόν το παράδοξο φαινόμενο, υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα να δανείζονται με χαμηλά επιτόκια ρεκόρ παρά το διογκούμενο χρέος τους, αλλά και την ευχαρίστηση να «κερδίζουμε» τη σαφώς ισχυρότερη, υπερχρεωμένη Ιταλία.
Ας το απολαύσουμε, όσο κρατήσει.