Πολλοί άνθρωποι στην αγορά αποφασίζουν, λαμβάνοντας υπόψη τους συνανθρώπους τους, όμως κοιτάζουν κυρίως το προσωπικό τους συμφέρον. Αυτό ισχύει για τους εργαζόμενους, τους εργοδότες κ.λπ. Η ίδια αρχή, πιστεύουμε, ότι ισχύει για τους πολιτικούς, ασχέτως ιδεολογικών πεποιθήσεων. Ναι μεν ενδιαφέρονται για το δημόσιο καλό -κάποιοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο-, αλλά κι οι αυτοί ενεργούν κυρίως με βασικό κριτήριο το προσωπικό τους συμφέρον, δηλ. την επανεκλογή τους.
Όμως, υπάρχει μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στους ιδιώτες και τους πολιτικούς. Ο πολίτης που θα αποφασίσει να αγοράσει σπίτι ή αυτοκίνητο θέλει συνήθως να πληροφορηθεί όσο το δυνατόν περισσότερα γι’ αυτά, γιατί πληρώσει με δικά του λεφτά ή τουλάχιστον ένα μέρος με δάνειο που θα πάρει. Αν η απόφασή του είναι σωστή, θα δικαιωθεί. Αν η απόφαση αποδειχθεί λανθασμένη, αυτός θα πληρώσει το μάρμαρο. Οι πολιτικοί δεν διαχειρίζονται δικά τους λεφτά αλλά των φορολογουμένων. Οι περισσότεροι από τους τελευταίους συνήθως αγνοούν τις αποφάσεις των πολιτικών και τις συνέπειές τους. Κι αυτό γιατί οι φορολογούμενοι δεν έχουν ιδιαίτερο κίνητρο να καθίσουν να μάθουν το θέμα και να αποκτήσουν ιδιαίτερες γνώσεις για να το κατανοήσουν.
Τα θυμηθήκαμε όλα αυτά, διαβάζοντας τις τοποθετήσεις της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης και των εργοδοτών απέναντι στο θέμα της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Η κυβέρνηση ενέκρινε την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% από 1ης Ιανουαρίου 2022 στα 663 ευρώ από τα 650 ευρώ σήμερα, «που δεν βάζει εμπόδια στην ανοδική τροχιά της οικονομίας και επιπλέον διατηρεί τον κατώτατο μισθό στο μέσο του πίνακα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από εκεί και πέρα, εργοδότες και εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να συμφωνήσουν καλύτερες αμοιβές με τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που υπογράφουν σε επιχειρησιακό, κλαδικό ή εθνικό επίπεδο», σύμφωνα με τον κ Χατζηδάκη.
Από τη σκοπιά τους, τα κόμματα της αντιπολίτευσης επέκριναν τη μικρή αύξηση, με την κα Ξενογιανακοπούλου του ΣΥΡΙΖΑ να μιλά για ψίχουλα, προσθέτοντας: «Η κυβέρνηση της ΝΔ βρίσκεται όμως σε πλήρη παραφωνία και με την επικρατούσα πολιτική στην Ευρώπη. Η Ελλάδα και η Λετονία είναι οι μόνες χώρες της ΕΕ με δύο χρόνια παγωμένους κατώτατους μισθούς. Η χώρα μας βρίσκεται στην 5η χειρότερη θέση ως προς την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και στην 8η χειρότερη θέση ως προς την κάλυψή τους από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας».
Τι απουσιάζει από όλη αυτή τη συζήτηση για την αύξηση του κατώτατου μισθού; Το πιο ουσιαστικό και ταυτόχρονα ενοχλητικό. Η πορεία της παραγωγικότητας εργασίας στη χώρα μας, που θα έπρεπε να συνδέεται κατά κάποιο τρόπο με τους μισθούς. Να σημειώσουμε ότι η συνολική παραγωγικότητα αυξάνεται 0,2% ετησίως κατά μέσο όρο την τελευταία 50ετία στην Ελλάδα και είναι η χαμηλότερη με διαφορά στην ευρωζώνη. Αν υποθέσουμε ότι η συνολική παραγωγικότητα συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό με τον ιστορικό μέσο όρο τις επόμενες δεκαετίες, η παραγωγικότητα εργασίας, δηλ. πόσα παράγει ένας εργαζόμενος, θα αυξηθεί κατά 0,4% περίπου ετησίως, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ. Αν σ’ αυτά τα νούμερα προστεθεί η γήρανση του πληθυσμού, που οδηγεί σε μείωση του πληθυσμού κατά 0,9% ετησίως τις επόμενες δεκαετίες χωρίς άλλες αλλαγές (ceteris paribus) σύμφωνα με την ΕΕ, το βασικό σενάριο για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας την ίδια περίοδο θα είναι αποκαρδιωτικό. Ακόμη κι αν υπάρξει μεγάλη άνοδος των επενδύσεων για λίγα χρόνια λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ κ.λπ., ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ θα είναι πολύ χαμηλός. Με δεδομένη την υπερχρέωση της Ελλάδας, μια νέα χρεοκοπία είναι αναπόφευκτη.
Σίγουρα, οι μισθοί στη χώρα μας θα πρέπει να αυξηθούν αρκετά για να φθάσουν τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Αν αυτό είναι το ζητούμενο, οι πολιτικοί θα έπρεπε να συζητάνε μέτρα και πολιτικές που αυξάνουν τη συνολική και την παραγωγικότητα εργασίας στην Ελλάδα. Όμως, αυτό δεν γίνεται, γιατί δεν εξυπηρετεί την επανεκλογή τους.