Η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου και προφανώς των αναγνωστών μάλλον δεν γνωρίζουν αυτό που θα περιγράψουμε παρακάτω.
Το γαλαντόμο ελληνικό κράτος, το οποίο χρεοκοπεί κάθε μισό αιώνα περίπου κατά μέσο όρο, με τελευταία φορά το 2012, πρόσφερε αφειδώς κρατικές εγγυήσεις σε δάνεια που έπαιρναν φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις τις προηγούμενες δεκαετίες. Η εντύπωση που κυριαρχούσε ανάμεσα στους δανειολήπτες, όπως παραδέχονται νυν και πρώην κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους, ήταν πως τα συγκεκριμένα δάνεια ήταν «δανεικά κι αγύριστα.» Ίσως γιατί άλλα δόθηκαν σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, φωτιές, πλημμύρες κ.λπ., κι άλλα σε περιόδους οικονομικής καχεξίας.
Το αποτέλεσμα ήταν να «κοκκινίσουν» τα δάνεια και να καταπέσουν οι κρατικές εγγυήσεις. Αυτό σημαίνει πως θα έπρεπε να πληρωθούν οι τράπεζες, καθότι ενέγραψαν ζημιές, από τον κρατικό προϋπολογισμό και συνακόλουθα η εφορία να στείλει το μπουγιουρντί στους δανειολήπτες.
Όμως, η εκκαθάριση των αιτημάτων από τις κρατικές υπηρεσίες προχωρούσε με ρυθμό χελώνας. Κοινώς, εκκαθαρίζονταν μερικές δεκάδες κάθε χρόνο, όταν τα αιτήματα ξεπερνούσαν τις 700.000. Σήμερα, το συνολικό ύψος των δανείων ανέρχεται σε 2,5 δισ. ευρώ περίπου. Τα είδαν οι θεσμοί και ζήτησαν από την ελληνική πλευρά να δεσμευτεί στην εκκαθάριση του συνόλου των 700.000 περίπου αιτημάτων εντός τριετίας, όπως κι έγινε.
Τους επόμενους μήνες και χρόνια, λοιπόν, οι ανωτέρω δανειολήπτες θα λάβουν μια ειδοποίηση από την ΑΑΔΕ για την οφειλή τους. Πολλά είναι μέχρι 5 ή 10 χιλιάδων ευρώ έκαστο.
Γνωρίζοντας ότι θα αρχίσουν να έρχονται μαζικά μπουγιουρντί στους ανωτέρω δανειολήπτες, το υπουργείο Οικονομικών έσπευσε να ρυθμίσει τις οφειλές σε 120 δόσεις, για την αποπληρωμή οφειλών που προέρχονται από δάνεια με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Σταϊκούρας επικαλέσθηκε τις δυσκολίες που δημιουργεί η πανδημία του κορωνοϊού, για να δικαιολογήσει το νέο πλαίσιο ρύθμισης των φορολογικών οφειλών, στο οποίο περιλαμβάνεται η ανωτέρω ρύθμιση των 120 δόσεων, δηλ. 10 ετών.
Όμως, ήδη έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε -υπάρχουν δάνεια από την προηγούμενη δεκαετία- και αν προσθέσουμε τα χρόνια της ρύθμισης, η πραγματική αξία των χρημάτων που είχαν δανεισθεί, θα μειωθεί ακόμη περισσότερο την επόμενη 10ετία.
Είναι η ανωτέρω ρύθμιση δίκαιη, όπως επιχειρηματολογεί το ΥΠΟΙΚ, ή μήπως στέλνει τα λάθος μηνύματα; Αφενός, προς εκείνους που αποπλήρωσαν το δάνειό τους με κρατική εγγύηση, π.χ. περιορίζοντας τις δαπάνες τους, και αφετέρου, προς όλους όσοι έχουν πάρει ή θα πάρουν δάνεια με κρατική ή κοινοτική εγγύηση. Η εκτίμησή μας είναι πως μάλλον το δεύτερο συμβαίνει.
Επιπλέον, το ΥΠΟΙΚ δίνει τη δυνατότητα ένταξης του ΦΠΑ που έπρεπε να πληρωθεί τον Απρίλιο αλλά πήρε αναστολή για τον Απρίλιο του 2021, σε πρόγραμμα 12 μηνών άτοκα ή 24 μηνών έντοκα, με επιτόκιο 2,5%. Πόσο σωστή και δίκαιη είναι μια τέτοια ρύθμιση φόρων, όταν ο ΦΠΑ έχει εισπραχθεί από τους καταναλωτές και δεν έχει αποδοθεί στο κράτος; Και πόσο βοηθά μια τέτοια ρύθμιση για τον ΦΠΑ τους Έλληνες να διαμορφώσουν φορολογική συνείδηση; Πολύ λίγο, κατά την ταπεινή μας άποψη.
Οι ρυθμίσεις φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων προς το δημόσιο θα έπρεπε να είναι στοχευμένες και να αποτελούν εξαίρεση. Δυστυχώς, οι «ρυθμίσεις-ανάσες» όπως αποκαλούνται από τον Τύπο, είναι σύνηθες φαινόμενο στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να έχει εθιστεί πολύς κόσμος και να τις περιμένει. Δεν είναι όμως αυτός τρόπος για να πάει μπροστά μια οικονομία.