Για να έχεις ισχυρή άμυνα, θα πρέπει να έχεις ισχυρή εθνική οικονομία και η Ελλάδα δεν έχει για 10 χρόνια και πλέον. Δυστυχώς, τα σύννεφα πληθαίνουν κι αυτή τη φορά δεν είναι μόνο οικονομικά.
Η ελληνική οικονομία, που ξεκίνησε δειλά δειλά να ανακάμπτει από το 2017, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια βαθιά ύφεση λόγω του νέου κορωνοϊού. Η πανδημία επιβεβαιώνει πως δεν είναι σοφό να βάζει κάποιος όλα τα αβγά του σ’ ένα καλάθι και η σημαντική εξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό αποδεικνύεται μειονέκτημα.
Οι απαισιόδοξοι, οι οποίοι μιλούσαν για άμεσες εισπράξεις της τάξης των 4 με 6 δισ. ευρώ φέτος από το ταξιδιωτικό συνάλλαγμα, έναντι 18 δισ. και πλέον το 2019, ίσως αποδειχθούν αισιόδοξοι. Τα εισαγόμενα κρούσματα και η διασπορά των υπόλοιπων ορφανών σε διάφορα μέρη της χώρας εμφανίζουν έξαρση και συμπίπτουν με το πρωτοφανές ξελασκάρισμα των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και προστασίας από μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ο κ. Χαράλαμπος Γώγος, διευθυντής της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής και του Τμήματος Λοιμώξεων του ΠΓΣ Πατρών, δήλωσε χθες πως «πλέουμε ήδη πάνω στο 2ο κύμα κορωνοϊού». Αν μάλιστα γίνονταν περισσότερα τεστ, όπως θα έπρεπε, πιθανόν τα κρούσματα να ήταν περισσότερα. Είναι προφανές ότι η λειτουργία της οικονομίας δεν πρόκειται να ομαλοποιηθεί, αν έχουμε 2ο κύμα της πανδημίας μέσα στο καλοκαίρι.
Και αν αυτό δεν φτάνει, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν φρόντισε να μας υπενθυμίσει πως εννοεί αυτά που λέει, κάνοντας την Αγιά Σοφιά τζαμί, και δεν υποκύπτει στις αντιδράσεις της Δύσης. Είναι προφανές ότι ο Ερντογάν ικανοποιεί μ’ αυτή την κίνηση, αφενός, τους φανατικούς ισλαμιστές, εθνικιστές και αφετέρου, το μεγάλο οθωμανικό όραμά του.
Βραχυχρόνια, δίνει στους ακραίους κύκλους την εκδίκηση που ζητούσαν μετά το ξένο αεροπορικό πλήγμα κατά της αεροπορικής βάσης έξω από την Τρίπολη, που είχε έντονη τουρκική παρουσία. Όμως, αυτό δεν αρκεί. Οι απώλειες μεγάλων δήμων στους αντιπάλους του στις τελευταίες δημοτικές εκλογές δείχνει πως οι προεδρικές εκλογές του 2023 θα είναι πολύ δύσκολες για τον ίδιο. Σε μια χώρα που πολλοί τον αγαπάνε και πολλοί τον μισούν, η απώλεια της εξουσίας σημαίνει κίνδυνο για την ακεραιότητα του ιδίου και μελών της οικογενείας του. Υπενθυμίζουμε ότι ο γαμπρός του και υπουργός των Οικονομικών είναι αναμεμειγμένος στην ιστορία με την τουρκική κρατική τράπεζα Halkbank, που κατηγορείται για ανάμειξη στην παραβίαση του εμπάργκο κατά του Ιράν στις ΗΠΑ. Αν λοιπόν θέλει να επανεκλεγεί το 2023, ο Ερντογάν θα πρέπει να ξαναβάλει την τουρκική οικονομία στις ράγες της ανάπτυξης με υψηλούς ρυθμούς και να ενώσει το φανατικό ισλαμικό στοιχείο με τους εθνικιστές.
Η όξυνση των σχέσεων με την Ελλάδα ίσως προσφέρονται για το δεύτερο αλλά δεν βοηθούν την τουρκική οικονομία. Προς το παρόν, ο Ερντογάν κάνει ό,τι μπορεί για να περιορίσει τη συμμετοχή και τον ρόλο των ξένων επενδυτών στις αγορές της χώρας του. Πιθανόν για να μην αποτελούν μέσο πίεσης εναντίον του. Η εξίσωση δεν είναι εύκολη για μια οικονομία που χρειάζεται ξένα κεφάλαια αλλά και χαμηλότερα επιτόκια για να τονωθεί η εσωτερική ζήτηση, οδηγώντας σε αποδυνάμωση της λίρας και ενίσχυση του πληθωρισμού.
Όμως, ο ίδιος δεν έχει πολλές επιλογές. Η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί ήταν μια από αυτές και είχε προαναγγελθεί. Όπως και η επόμενη προαναγγελθείσα κίνηση, με τις έρευνες σε περιοχή εντός της ΑΟΖ που καθορίζει το σύμφωνο Τουρκίας-Λιβύης και θίγει ελληνικά συμφέροντα.
Αυτή θα είναι κατά πάσα πιθανότητα η νέα πρόκληση για τη χώρα και την οικονομία της.