Οι Έλληνες που εργάζονται σε χώρες με ισχυρούς θεσμούς και συστήματα που χαρακτηρίζονται από σταθερούς κανόνες, ανταγωνισμό και αξιοκρατία σε μεγάλο βαθμό, δεν διαφέρουν από τους Έλληνες της μητέρας πατρίδας. Όμως, οι συμπατριώτες μας σ’ εκείνες τις χώρες εργάζονται σκληρά, ακολουθούν τους κανόνες και προοδεύουν προς όφελος των ιδίων και των χωρών που τους φιλοξενούν.
Δεν συμβαίνει το ίδιο με τη μεγάλη πλειοψηφία των Ελλαδιτών που συχνά παραβιάζουν τους κανόνες ή τους αλλάζουν μέσω των εκλεγμένων αντιπροσώπων τους, όταν δεν τους βολεύουν. Το αποτέλεσμα είναι χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και η χρεοκοπία της χώρας κάθε 40-50 χρόνια.
Αν φυσικά οι συμπατριώτες μας ήταν στην Ελλάδα και αφήνονταν ελεύθεροι να φτιάξουν αυτοί το σύστημα, το πιθανότερο είναι πως το αποτέλεσμα θα ήταν πρακτικά το ίδιο με το σημερινό. Με άλλα λόγια, το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν οι Έλληνες παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία τους μέσω της αξιοποίησης των προσόντων τους, π.χ. ευλυγισία, προσαρμοστικότητα, που άλλοι πιο προηγμένοι λαοί δεν έχουν.
Η Ελβετία είναι μια δημοκρατική ευρωπαϊκή χώρα με τέτοιο σταθερό πλαίσιο. Γι’ αυτό αξίζει να επανέλθουμε κι όχι μόνο για να υπενθυμίσουμε ότι η Ελβετία τιμά τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια για τη συμβολή του στη διατύπωση του ομοσπονδιακού συντάγματος και την κατοχύρωση της ουδετερότητάς της ενώ στη χώρα μας δολοφονήθηκε και δεν τιμάται ανάλογα.
Τελευταία φορά αναφερθήκαμε στο φορολογικό σύστημα της Ελβετίας, επισημαίνοντας ότι φορολογεί πιο βαριά τα μερίσματα σε σύγκριση με τα μη αναδιανεμόμενα κέρδη των επιχειρήσεων για να τονώσει τις επενδύσεις. Αντίθετα, η Ελλάδα, που επιζητά επενδύσεις εναγωνίως, κάνει ακριβώς το αντίθετο. Όμως, οι διαφορετικές προσεγγίσεις δεν σταματούν στο φορολογικό. Επεκτείνονται επίσης σ’ άλλα ζητήματα όπως στο ασφαλιστικό.
Πρόσφατα, ο αρμόδιος υπουργός κ. Βρούτσης έφερε στη Βουλή το νομοσχέδιο για την κοινωνική ασφάλιση. Το νομοσχέδιο προβλέπει αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και μείωση των εισφορών των αυτοαπασχολούμενων αλλά παραμένει βιώσιμο σε βάθος 70 (!) χρόνων, σύμφωνα με τον υπουργό. Παράλληλα, αλλάζει τους κανόνες για τις ασφαλιστικές εισφορές με διατήρηση των «δημευτικών» εισφορών για τους μισθωτούς ενώ δεν υπάρχει κάτι για τους άλλους δύο πυλώνες.
Τι συμβαίνει στην Ελβετία; Πρώτον, υπάρχει το κρατικό ταμείο στο οποίο τα φυσικά πρόσωπα καταβάλλουν το 6%-8% του εισοδήματός τους και άλλο τόσο οι επιχειρήσεις. Στα 65 χρόνια του, ο ασφαλισμένος θα λάβει σύνταξη 2.000 ευρώ τον μήνα και μαζί με τη σύζυγο κάπου 3.500 ευρώ. Υποθέτουμε 1 ευρώ ισούται με 1 ελβετικό φράγκο εδώ, για λόγους ευκολίας.
Στον δεύτερο πυλώνα του ασφαλιστικού, η σύνταξη είναι αναλογική και εξαρτάται από πού θα επενδύσεις τα λεφτά σου. Τα ποσοστά εισφορών είναι 7%+7% και καταλήγουν συνήθως σ’ ένα ποσό άνω του 1 εκατ. ευρώ στα 65 έτη, λόγω των υψηλών μισθών. Όμως, ο ασφαλισμένος μπορεί να ζητήσει να πάρει τα λεφτά νωρίτερα.
Τρίτον, το κράτος πριμοδοτεί την αποταμίευση για συνταξιοδότηση, δίνοντας φοροαπαλλαγή 6 χιλ. ευρώ τον χρόνο ανά εργαζόμενο. Η μέση σύνταξη στην Ελβετία εκτιμάται μεταξύ 8 και 10 χιλ. ευρώ τον μήνα. Σημειώνεται πως τα αποθεματικά όλων των ταμείων ξεπερνούν το 1 τρισ. ευρώ όπως μας λένε.
Κλείνουμε το σημερινό άρθρο, παρατηρώντας πως η Ελλάδα θα μπορούσε να μάθει αρκετά από το ελβετικό συνταξιοδοτικό σύστημα παρά τους αντικειμενικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς. Και φυσικά οι Έλληνες που ζουν εδώ θα μπορούσαν να διδαχθούν πολλά από μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα-υπόδειγμα.